Öncelikli alanlarda araştırma görevlisi alırken öncelikli kişiler mi aranıyor?

Üniversitelerde kişilere özgü personel alımı ilanlarına çıkıldığı maalesef sıradan hale gelmeye başlamıştır. Sıklıkla memurlar.net'te kişilere özel ilanlar eleştirilmekte ve haberleştirilmektedir. Özellikle akademik camiada bu tür ilanlarla karşılaşılması son derece üzücüdür. Yani üniversitelerde hukuksuzluğa zemin oluşturulması tuzun kokmasıdır. Bu nedenle acilen çözüme kavuşturulması gereken bir konu olarak orta yerde durmaktadır.

Öncelikli alanlarda araştırma görevlisi alımındaki üç aşamalı süreç

Bu girişten sonra YÖK eski Başkanı Yekta Saraç döneminde Yüksek Öğretim Kurulu, ilk kez uygulanacak proje ile yüksek öğrenimde "liyakat ve kariyerin" üç aşamada gerçekleştirileceğini açıklamıştır.

Söz konusu projeye göre; birinci aşamada öncelikli alan araştırma görevlisi istihdamı, ikinci aşamada öncelikli alan öğretim üyesi istihdamı, üçüncü aşamada ise akademik liyakat-kariyer platformu olacağı açıklanmıştır.

Açıklamada, "Türk yükseköğretim sisteminin 'liyakat ve ehliyet' çerçevesinde şekillendirilmesine ve üniversitelerimizin ihtisaslaşmasına katkı sağlayacak 'Öncelikli Alan Araştırma Görevlisi' atamalarıyla, iki üç sene zarfında yükseköğretimde hissedilebilir iyileşme hedeflenmektedir." ifadeleri yer almaktadır.

Öncelikli alanlarda araştırma görevlisi alımına ilişkin örnek ilanlar

Bu hedefleri gerçekleştirmeye dönük bazı üniversitelerde yayımlanan ilanlar göze çarpmaktadır:

1- 23. 11.2020 tarihinde yayınlanan Resmi Gazete'de Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesine ilişkin Hukuk Fakültesi öncelikli alan araştırma görevlisi alım ilanı aşağıdaki şekildedir.

2- Çankırı Karatekin Üniversitesi Hukuk Fakültesine ilişkin 9 Kasım 2018 tarihinde yayımlanan Resmi Gazete'de öncelikli alan ilanı aşağıdaki şekildedir.

Yukarıda yer alan öncelikli alan araştırma görevlisi alım ilanlarına bakıldığı takdirde özel hukuk ve kamu hukuku bölümlerindeki anabilim dallarına alınacak kişilerin bu anabilim dallarında yüksek lisans ya da doktora yapmaları gerektiği ifade edilmektedir. Bu şekilde alınacak araştırma görevlilerinin YÖK'ün hedefleri doğrultusunda yetiştirileceği ve alanında nitelikli öğretim elemanı sayısının artırılacağı, liyakat ve kariyere sahip olacağı aşikardır.

Öncelikli alanlarda araştırma görevlisi alımına ilişkin sıkıntılı ilanlar

Bunun yanında bazı Üniversitelerin ilanlarına bakıldığı takdirde ise bu hedeften uzaklaşıldığı ve amaca aykırı hareket edildiği ve kişiye özel ilan niteliği taşıdığı izlemine yol açtığı görülmektedir.

Bu çerçevede, Kırıkkale Üniversitesinin 18 Ekim 2021 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan ilanında Hukuk Fakültesi'ne ilişkin öncelikli alandan alınacak araştırma görevlisi alım ilanı aşağıdaki şekildedir.

Kırıkkale Üniversitesinin yukarıdaki ilanında normal şartlarda herhangi bir olumsuzluk söz konusu değildir. Çünkü akademik camia kamu hukuku ve özel hukukun kapsamını ve bilim dallarını çok iyi bilmektedir. Buna göre;

- Kamu Hukukunun bilim dalları: Anayasa Hukuku, Ceza ve Ceza Muhakemesi Hukuku, İdare Hukuku, Mali Hukuk, Milletlerarası Hukuk

- Özel Hukukun bilim dalları ise; Medeni Hukuk, Medeni Usul ve İcra İflas Hukuku, Ticaret Hukuku, Borçlar Hukuku

gibi bilim dalları yer almakta, bazı üniversitelerde bu alanlarda yüksek lisans ve doktora yapılmaktadır.

Öncelikli olarak şunu ifade etmek gerekir ki; "başvuru şartları taşımıyor" ifadesi ile elenen/elenecek kişilerin önemli bir kısmı Üniversitelerin Ceza Hukuku, Milletlerarası Hukuk, Mali Hukuk, Medeni Hukuk gibi alanlarda yüksek lisans yapmaktadır.

Kamu hukuku ve özel hukukta genel yüksek lisans yapan kişilerin başvuruları kabul edilmiştir.

Peki anayasa hukukunda yüksek lisans yapan kişi kadro ilanında yer alan anayasa hukuku araştırma görevliliği ön değerlendirmesinde neden başvuru şartlarını taşımamaktadır?

İlana göre kamu hukuku anabilim dalı mali hukuk bilim dalında yüksek lisans yapan kişilerin kadro ilanında yer alan mali hukuk araştırma görevliliği mülakatına girmesi engellenmiştir/engellenecektir.

Akla gelen ve cevap bekleyen sorular

Burada sorulması gereken soru şudur: YÖK'ün öncelikli alan araştırma görevliliği hedefleri çerçevesinde hukuk fakültelerinde liyakat ve kalite, kamu hukuku alanında genel yüksek lisans yaparak mı sağlanır yoksa kamu hukuku anabilim dalı anayasa hukuku bilim dalı gibi bilim dallarında yüksek lisans yaparak mı sağlanır?

Görüleceği üzere, Kırıkkale Üniversitesinin öncelikli alana ilişkin araştırma görevliliği kadro ilanı uygulamasına bakıldığı takdirde büyük mağduriyetler doğuracak durumlar ortaya çıkmıştır/çıkacaktır.

Söz konusu Üniversitenin ön değerlendirme sonucuna bakıldığı takdirde "Başvuru Şartları Taşımıyor" şeklinde adayların karşısına bu ifade yazılarak mülakata girmeleri engellenmişse yargı yoluna başvurma hakları oluşacaktır. Kaldı ki ilanın amacı ister istemez başka amaçlara hizmet ettiği algısı oluşacaktır.

Eğer Kırıkkale Üniversitesi yapmış olduğu ön değerlendirme sonucunda dar yorumda bulunarak sadece kamu hukuku ve özel hukukta yüksek lisans yapanları mülakata çağırmışsa şimdiden sıkıntı oluştuğunu söylemek kehanet olmayacaktır.

Bu çerçevede, YÖK ün ifade ettiği nitelikli eleman yetiştirme projesi çerçevesinde öncelikli eleman olarak araştırma görevlisi alımı amacı ile Kırıkkale Üniversitesinin uygulaması çelişmektedir.

Böyle giderse Kırıkkale Üniversitesinde bu ne ilk ne de son olacaktır. Aynı uygulama 30 Ocak 2019 tarihinde bu Üniversitedeki bir Rektör Yardımcısının kızının alımında da uygulanmış sadece iki kişi ön değerlendirmeyi geçerek mülakat sınavına alınmış ve Rektör Yardımcısının kızı sınavda başarılı bulunarak araştırma görevlisi kadrosuna atanmıştır. Söz konusu Rektör Yardımcısı da yakın zamanda görevinden istifa etmiştir.

Kırıkkale Üniversitesi'nin hukuk fakültesi öncelikli alan araştırma görevliliği ön değerlendirme sonucuna ilişkin aşağıdaki sorulara acilen cevap verilmelidir:

- 18 Ekim 2021 tarihli Resmi Gazete'de ilan edilen Kırıkkale Üniversitesi araştırma görevliliği alım ilanında ön değerlendirme sonuçlarının 12 Kasım 2021 tarihinde ilan edileceği açıklanmıştır. Bu ilan neden 13 Kasım 2021 tarihinde ilan edilmiştir?

- Başvuru şartlarını taşımayan kişilerin karşısında hangi gerekçe ile şartları taşımadıkları neden yazılmamıştır?

- Başvuru şartları taşımadığı ifade edilerek elenen kişilerin ALES ve Dil puanları kaçtır? Yüksek olanlar elenerek birilerine yer mi açılmıştır?

Sorular daha da uzatılabilir. Ancak biz bu soruların yeterli olduğunu düşünüyoruz. Eğer durum düzeltilmezse şimdiden sınavın farklı amaçlara hizmet edeceğini ifade etmek abartı olmayacaktır. Akademik camiada bu tür sıkıntılı süreçler sıradan hale gelmeye başlamıştır. Eğer YÖK gerekli tedbirleri almaz ve objektif usul ve esaslar belirlemezse bizler bu tür haberleri sıklıkla yapıyor olacağız.

Adayların aldıkları sınav puanları ve düşündürdükleri

Eğer sınava katılamayanların puanları ve diğer özellikleri katılanlardan daha yukarıda ise şimdiden sınavın sorun oluşturduğunu söylemek durumunda kalacağız.

Sonuç olarak; YÖK'ün nitelikli eleman yetiştirme projesine ters bir şekilde ön değerlendirme sonucu açıklanan, 18 Kasım 2021'de yapılacak olan Kırıkkale Üniversitesinin hukuk fakültesi öncelikli alan araştırma görevliliği mülakat sınavının YÖK tarafından acilen iptal edilmesi gereklidir. Aksi halde hukuk alanında hukuk katledilecek ve büyük mağduriyetler yaşanacaktır. Özel hukuk anabilim dalı İcra İflas bilim dalında yüksek lisans yapan öğrenciler bundan sonra icra iflas alanında araştırma görevliliğine veda edecek, özel hukukta genel yüksek lisans yapanlar araştırma görevliliğine atanacak ve bizler de hukuk fakültelerinden adalet bekleyeceğiz.