Ankara'dan denge politikası

Rusya'nın Ukrayna'yı işgali ile başlayan krizde Türkiye, 'taraf olmama' ve iki ülkeden birini tercih etmeme politikasını sürdürecek.

Edinilen bilgilere göre hükümet ve AK Parti'de Rusya-Ukrayna krizi sürecinde yapılan toplantılarda, Türkiye'nin izleyeceği politika masaya yatırıldı. Ukrayna'nın toprak bütünlüğünün korunmasına yönelik tavrın devam edeceği, ancak her iki ülke ile olan ilişkilerin 'dengeli' bir biçimde yürütülmesi gerektiği görüşü ön plana çıktı. Yapılan toplantılarda öne çıkan bazı değerlendirmeler şöyle:

Türkiye'nin bir tarafı tercih ederek hareket etmesi çok mümkün değil. Bu nedenle daha ortadan gidip ve düşük düzeyde tepkiler verilecektir. Yani, Türkiye'nin yaklaşımı bir İngiltere ve Avrupa gibi olmayacaktır. Ancak ABD, NATO ve AB topyekün bir pozisyon alırsa Türkiye bunun dışında kalamaz. Şu aşamada ise böyle bir tepki çok da beklenmiyor. Boğazlar konusu da öyle. Türkiye Montrö ve Boğazlar konusunda da son derece dikkatli davranacaktır. Türkiye'nin bir taraftan yana tutum alamamasının nedeni iki ülke ile olan ticari ve siyasi ilişkileri. Ukrayna'ya İHA-SİHA satılıyor. Ayrıca Rusya ve Ukrayna'da üretilen buğdayın yüzde 90'a yakın bölümü Türkiye'ye gelip işleniyor ve buradan pazarlanıyor. Bu da 6-7 milyar dolarlık bir ticaret demek. Turizm ve diğer alanların dışında bu da son derece önemli bir kalem.

RUSYA TÜRKİYE'NİN YANINDA DURDU

Rusya'ya sert tepki verilmemesinin en önemli nedenlerinden biri de Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın 'Rusya en zor zamanımızda bize destek verdi, yanımızda oldu' diye düşünmesi. Türkiye, Rusya'nın başlattığı saldırının Ukrayna'nın bütününe yönelik olmadığını, Ukrayna'nın kuzey doğusu ile sınırlı kalacağını değerlendiriyor. Zaten ayrılıkçılara ait bu bölgeleri kopartıp bir süre daha bekleyeceği düşünülüyor. Ancak Rusya'nın başka bölgelerdeki ayrılıkçılara dönük de çalışmalar yaptığı biliniyor. Kırım'da olduğu gibi bir süre daha bekleyip bu bölgelere yönelik operasyonları gündeme getirilmesi büyük ihtimal. Belarus ve Ukrayna dışındaki sınır ülkelerin hepsi NATO üyesi oldu. Rusya 'Bu kadar yayılmana artık izin veremem, buna seyirci kalamam. Bu benim açımdan artık varlık sorunu haline geldi' diyor. Ukrayna konusu Rusya için tarihi bir önem taşıyor. Rusya iki defa işgal edilmiş; biri Hitler biri Napolyon tarafından. İki işgal de Ukrayna üzerinden olmuş. Rusya ve Putin Batı'nın Rusya'ya yönelik yeni işgal hareketini de buradan başlatacağını düşünüyor.

SİZ BU MESELEYE KARIŞMAYIN MESAJI

Rusya bu süreçte Türkiye'ye "Siz bu konuya ne ara bulucu ne de başka şekilde karışmayın. Bu konu bizim iç meselemiz" mesajı veriyor. Ukrayna'ya yönelik harekat Rusya açısından son derece riskli bir karar. SSCB, Afganistan işgalinin arkasından dağıldı. Eğer Rusya, Ukrayna konusunu iyi yönetemezse yeni bir dağılma ve hezimet ile karşı karşıya kalabilir. Rusya'nın temel isteği bu süreçte, konuyu ABD ile konuşmak. Bir anlamda NATO ve AB'ye 'Konunun asıl sahibi ABD gelsin, konuşurum' di

YÜCEL KAYAOĞLU