Danıştay'dan Alevi öğrencinin din dersinden muaf olma talebine vize
Danıştay 8. Dairesi, ilk ve ortaöğretim kurumlarında verilen din kültürü ve ahlak bilgisi dersinin mevcut içeriği ile zorunlu tutulmasını hukuka aykırı buldu.
"Devletin, ebeveynlerin dinî ve felsefî kanaatlerine saygı göstermesi gerekir." diyen daire; derste, 'Türkiye'deki inanç çeşitliliğinin yeterince anlatılmadığını' savunarak, Alevi velinin çocuğunun din dersinden muaf tutulması talebine vize verdi. Karar gerekçesinde Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin daha önce verdiği karara dikkat çeken Danıştay, "Öğretimde uygulanan müfredat belirli bir din anlayışını esas alması durumunda, bunun din kültürü ve ahlak bilgisi dersi olarak kabul edilemeyeceği ve din eğitimi halini alacağı açıktır." dedi. Uzmanlara göre 8. Daire'nin verdiği karar bireysel. Din kültürü ve ahlak bilgisi dersinden muaf olmak isteyen her öğrencinin ayrı dava açması gerekecek.
Danıştay, iki velinin, çocuklarının din kültürü ve ahlak bilgisi dersinden muaf tutulması talebiyle açtıkları davaları karara bağladı. İstanbul İl Milli Eğitim Müdürlüğü, çocukları ilköğretimde okuyan iki velinin, ayrı tarihlerde yaptığı 'çocuklarının zorunlu din dersi eğitiminden muaf tutulması yönündeki' başvurularını reddetmişti. Bu işlemlerin bozulması istemiyle açılan davalarda İstanbul 5. İdare Mahkemesi, İl Milli Eğitim Müdürlüğü'nün kararını iptal ederken, diğer davaya bakan İstanbul 6. İdare Mahkemesi davayı reddetmişti. Her iki kararın temyiz edilmesi üzerine talepleri görüşen Danıştay 8. Dairesi, 5. İdare Mahkemesi'nin kararını onarken, İstanbul 6. İdare Mahkemesi'nin kararını bozdu.
İki davaya yazılan ortak gerekçede, Anayasa'nın 'Din ve vicdan hürriyeti' başlıklı 24. maddesinde, 'Din kültürü ve ahlak öğretimi, ilk ve ortaöğretim kurumlarında okutulan zorunlu dersler arasında yer alır...' hükmünün yer aldığı hatırlatıldı. Buna karşın, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nde 'Devlet, eğitim ve öğretim alanında yükleneceği görevlerin yerine getirilmesinde, ana ve babanın bu eğitim ve öğretimi kendi dinî ve felsefî inançlarına göre yapılmasını sağlama haklarına saygı gösterir' düzenlemesine yer verildiği kaydedildi. AİHM'nin bu yönde verdiği bir karara dikkat çekilerek, Türkiye'de hâkim olan dinsel çeşitliliğin, din kültürü ve ahlak bilgisi derslerinde dikkate alınmadığı, özellikle Alevi inancına yönelik bilgilerin yetersiz olduğu iddia edildi. Danıştay 5. Dairesi'nin gerekçesinde şu ifadeler yer aldı: "Anayasa'nın 24. maddesinde, din kültürü ve ahlak bilgisi öğretiminin zorunlu olduğunun belirtilmesi, ilk ve ortaöğretim kurumlarında verilen öğretimin adının din kültürü ve ahlak bilgisi olmasına rağmen, içerik olarak din kültürü ve ahlak bilgisi öğretimi olarak kabul edilemeyeceği açık olduğundan ve din eğitiminin de ancak kişilerin kendi isteğine, küçüklerin de kanuni temsilcisinin talebine bağlı olması karşısında, din kültürü ve ahlak bilgisi dersinin bu içeriği ile zorunlu tutulmasında hukuka uyarlık bulunmamaktadır."