Görevden alınan Gençlik Hizmetleri ve Spor İl Müdürü kariyer kadroya atanabilir mi?

Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu, İl Müdürü olarak görev yapmakta iken araştırmacı kadrosuna atanan davacıların, 3 sayılı Üst Kademe Yöneticileri ile Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Atama Usullerine Dair Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'nin 6/4-b maddesi uyarınca uzman veya denetim elemanı kadrosuna atanma istemiyle yapılan başvuruların reddine ilişkin açılan davalara ilişkin içtihadı birleştirme kararını verdi.

İDDK'ya göre bunların kariyer kadrolara atanması mümkün değildir.

Somut uyuşmazlıkların incelenmesinden; davacıların, davalı idare bünyesinde il müdürü olarak görev yapmakta iken, 31/12/2018 tarihinde 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin geçici 1. maddesinin dördüncü fıkrası ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin ek 18. maddesi uyarınca il müdürlüğü görevinden alınarak İl Müdürlükleri bünyesine araştırmacı olarak atandıkları, araştırmacı statüsünde iken 3 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'nin 6. maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca kariyer uzmanı veya denetim elemanı olarak atanma istemiyle idareye yaptıkları başvuruların reddi üzerine, aykırılığın giderilmesi istemine konu davaların açıldığı ve farklı yöndeki kararların istinaf incelemesinden geçerek kesinleştikleri anlaşılmaktadır.

Olayda, Anayasa'da yapılan değişikliklere uyum sağlanması amacıyla kamu kurum ve kuruluşlarının organizasyon ve personel yapısı hakkında bir kısım değişikliklere gidildiği, bu kapsamda davacıların 375 sayılı KHK'nın mülga Ek 18. maddesi gereğince görev yapmakta olduğu kamu kurumunun teşkilat yapısının değişmesi nedeniyle yasa gereğince araştırmacı kadrosuna atandıkları, davacıların bu kadroya atanmalarına ilişkin işlemlere karşı dava açmadıkları ve söz konusu işlemlerin kesinleştiği görülmektedir. Sonrasında, davacılar 3 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'nin 6/4-b maddesi uyarınca kariyer uzmanı veya denetim elemanı atanmak istemiyle davalı idareye başvuruda bulunmuş ise de, idarenin atama veya atamama konusunda takdir yetkisinin bulunduğu açık olup, bu hususta idarenin yargı kararıyla zorlanmasına hukuken imkan bulunmamaktadır.

Bu durumda; davacıların denetim elemanı ya da uzman olarak atanmalarını zorunlu kılan hukuksal bir durum bulunmadığından ve atama konusunda davalı idarenin takdir yetkisi bulunduğundan, başvuruların reddi yolundaki dava konusu işlemlerde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

T.C.
DANIŞTAY
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No: 2022/41
Karar No: 2022/55

BÖLGE İDARE MAHKEMESİ KARARLARI ARASINDAKİ AYKIRILIĞIN GİDERİLMESİ İSTEMİ HAKKINDA KARAR

Gaziantep Bölge İdare Mahkemesi Başkanlar Kurulunun 26/04/2022 tarih ve E:2022/24, K:2022/25 sayılı kararıyla; ............... tarafından, Gaziantep Bölge İdare Mahkemesi 1. İdari Dava Dairesinin 26/01/2022 tarih ve E:2021/536, K:2022/86 sayılı kararı ile Bursa Bölge İdare Mahkemesi 1. İdari Dava Dairesinin 25/03/2022 tarih ve E:2021/1773, K:2022/321 sayılı kararı arasındaki aykırılığın giderilmesinin istenmesi nedeniyle,

Aykırılığın, dava konusu işlemin iptaline ilişkin karara karşı yapılan istinaf başvurusunun reddi yolunda verilen Bursa Bölge İdare Mahkemesi 1. İdari Dava Dairesinin E:2021/1773, K:2022/321 sayılı kararı yönünde giderilmesi gerektiği görüşüyle, 2576 sayılı Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluşu ve Görevleri Hakkında Kanun'un 3/C maddesinin 4. fıkrasının (c) bendi ve aynı maddenin 5. fıkrası uyarınca, karar verilmesi için dosyanın Danıştaya gönderilmesi üzerine,

Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hakimi .................'ın açıklamaları dinlendikten sonra konu ile ilgili kararlar ve yasal düzenlemeler incelenerek gereği görüşüldü:

I- AYKIRILIĞIN GİDERİLMESİ İSTEMİNE KONU BÖLGE İDARE MAHKEMESİ KARARLARI :

A- GAZİANTEP BÖLGE İDARE MAHKEMESİ 1. İDARİ DAVA DAİRESİNİN E:2021/536 SAYILI DOSYASINA KONU YARGILAMA SÜRECİ:

Dava konusu istemin özeti: .......... Gençlik Hizmetleri ve Spor İl Müdürü olarak görev yapmakta iken, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'ye 6639 sayılı Kanun ile eklenen Mülga Ek 18. madde uyarınca 31/12/2020 tarihli Bakan Olur'u ile araştırmacı kadrosuna atanan davacı tarafından; 3 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'nin 6. maddesinin 4. fıkrası uyarınca uzman veya denetim elemanı ya da uygun görülen herhangi bir İl'e il müdürü olarak atamasının yapılması istemiyle 28/09/2020 tarihinde yapılan başvurunun reddine dair Gençlik ve Spor Bakanlığının 29/09/2020 tarih ve E.967372 sayılı işleminin iptali ile işlem nedeniyle yoksun kaldığı parasal ve özlük haklarının iadesine karar verilmesi istenilmiştir.

Diyarbakır 2. İdare Mahkemesinin 24/12/2020 tarih ve E:2020/1151, K:2020/1548 sayılı kararının özeti:

Anayasa'nın 125.maddesi, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'un 71 ve 76.maddelerine, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin mülga Ek.18.maddesi ile 3 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'nin 6/4-b maddelerine yer verilerek;

Davacının, 3 Sayılı Üst Kademe Yöneticileri ile Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Atama Usullerine Dair Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'nin yürürlüğe girdiği tarihte Kararname'nin 6/4-b maddesi kapsamında Ek II sayılı cetvelde yer alan Bakanlık İl Müdürlüğü görevinde bulunduğu ve bu kadroda üç yıldan fazla görev yaptığı (19/06/2015- 31/12/2018), 375 sayılı KHK'nın Ek 18. maddesinin mülga olduğu ve 3 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'nin 12. maddesi uyarınca,

üst kademe kamu yöneticileri hakkında bu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile düzenlenen hususlara ilişkin olarak, diğer mevzuatın bu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'ne aykırı hükümlerinin uygulanmayacağının hükme bağlandığı göz önüne alındığında, davacının başvurusu sonrası denetim elemanı ya da uzman kadrosuna atanması gerekmekte olup, başvurusunun reddine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı,

Öte yandan; dava konusu işlem hukuka aykırı bulunduğundan; davacının işlem nedeniyle yoksun kaldığı parasal ve özlük haklarının iadesinin Anayasa'nın 125.maddesinin gereği olduğu gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline, parasal ve özlük haklarının iadesine karar verilmiştir.

Gaziantep Bölge İdare Mahkemesi 1. İdari Dava Dairesinin 26/01/2022 tarih ve E:2021/536, K:2022/86 sayılı kararının özeti:

375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin mülga Ek.18.maddesi ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 76.maddelerine yer verilerek;

Davanın konusunun, davacının ......... Gençlik Hizmetleri ve Spor İl Müdürlüğü bünyesinde araştırmacı kadrosuna atanmasına ilişkin işlem olmadığı, anılan işleme karşı dava açılmadığı ve işlemin kesinleştiği, bu aşamadan sonra, davalı idarenin, davacıyı uzman, denetim elemanı ya da herhangi bir ile il müdürü olarak atayıp atamama konusunda takdir yetkisi bulunduğu, bu konuda idarenin yargı kararıyla zorlanmasına da hukuken imkan bulunmadığı,

Bu durumda; davacının bu aşamada herhangi bir ile "il müdürü", "denetim elemanı" ya da "uzman" olarak atanmasını zorunlu kılan hukuksal bir durum bulunmadığından ve atama konusunda davalı idarenin takdir yetkisi bulunduğundan, dava konusu işlemde hukuka aykırı bir durum bulunmamakta olup, işlemin iptali yolunda verilen idare mahkemesi kararında hukuki isabet görülmediği,

Ayrıca; dava konusu işlemin hukuka uygun olması nedeniyle davacının işlem nedeniyle yoksun kaldığı parasal ve özlük haklarının ödenmesi isteminin de reddedilmesi gerektiği gerekçesiyle istinaf isteminin kabulü ile Diyarbakır 2. İdare Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve davanın reddine kesin olarak karar verilmiştir.

B- BURSA BÖLGE İDARE MAHKEMESİ 1. İDARİ DAVA DAİRESİNİN E:2021/1773 SAYILI DOSYASINA KONU YARGILAMA SÜRECİ:

Dava konusu istemin özeti: ..... Kredi ve Yurtlar İl Müdürü olarak görev yapmakta iken araştırmacı kadrosuna atanan davacı tarafından, 3 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'nin 6. maddesinin 4. fıkrası uyarınca uzman veya denetim elemanı kadrosuna atamasının yapılması istemiyle 25/11/2020 tarihinde yapılan başvurunun reddine dair Gençlik ve Spor Bakanlığının 30/11/2020 tarih ve E:41218064-641.04.1173738 sayılı işleminin iptali ile yoksun kaldığı parasal haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.

Bursa 1. İdare Mahkemesinin 10/06/2021 tarih ve E:2020/1134, K:2021/543 sayılı kararının özeti:

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 71 ve 76.maddelerine, 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin Geçici 1.maddesinin 4.fıkrasına ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin mülga Ek.18.maddesi ile 3 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'nin 6/4-b maddelerine yer verilerek;

Davacının, 3 sayılı Üst Kademe Yöneticileri ile Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Atama Usullerine Dair Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'nin yürürlüğe girdiği tarihte Kararname'nin 6/4-b maddesi kapsamında Ek II sayılı cetvelde yer alan Bakanlık İl Müdürlüğü görevinde bulunduğu ve bu kadroda üç yıldan fazla görev yaptığı, 375 sayılı KHK'nın Ek 18. maddesinin mülga olduğu ve yine yukarıda yer verilen 3 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'nin 12. maddesi uyarınca, üst kademe kamu yöneticileri hakkında bu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile düzenlenen hususlara ilişkin olarak, diğer mevzuatın bu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'ne aykırı hükümlerinin uygulanmayacağının hükme bağlandığı göz önüne alındığında, davacının 657 sayılı Kanun'un 36. maddesinin "Ortak Hükümler" bölümünün (A) fıkrasının (11) numaralı bendinde sayılan denetim elemanı ya da uzman kadrosuna atanması gerekirken, davalı idarece aksi yönde tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı sonuna varıldığı,

Öte yandan; her ne kadar davalı idarece, davacının 3 sayılı Üst Kademe Yöneticileri ile Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Atama Usullerine Dair Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi kapsamında değil, 375 sayılı KHK kapsamında araştırmacı kadrosuna atandığı ve bu nedenle mevzuat gereğince denetim elemanı ya da kariyer uzmanı kadrosuna atamasının yapılamayacağı ileri sürülmüş ise de; anılan kararname kapsamında davacı ile aynı durumda olan farklı Bakanlıkların taşra teşkilatında bulunan il müdürlerinin denetim elamanı veya kariyer uzmanı kadrosuna atanabilmesi mümkün iken, davacının bu kadrolara atanamamasının eşitler arasında adaletsizliğe yol açacağı kanaatiyle davalı idare savunmasının yerinde görülmediği,

Ayrıca, dava konusu işlemin hukuka aykırılığı Mahkemelerince ortaya konulmuş olduğundan, Anayasa'nın 125. maddesi uyarınca bu işlem nedeniyle yoksun kaldığı parasal haklarının davacıya ödenmesi gerektiği gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline, davacının yoksun kaldığı parasal haklarının ödenmesine karar verilmiştir.

Bursa Bölge İdare Mahkemesi 1. İdari Dava Dairesinin 25/03/2022 tarih ve E:2021/1773, K:2022/321 sayılı kararının özeti:

2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesine göre yapılan istinaf incelemesi sonucunda, usul ve esas yönünden hukuka uygun olan İdare Mahkemesi kararının kaldırılmasını gerektiren bir neden bulunmadığı anlaşıldığından, istinaf başvurusunun kesin olarak reddine karar verilmiştir.

II. İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY:

Uyuşmazlıklarda; davalı idare bünyesinde İl Müdürü olarak görev yapmakta iken araştırmacı kadrosuna atanan davacıların, 3 sayılı Üst Kademe Yöneticileri ile Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Atama Usullerine Dair Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'nin 6/4-b maddesi uyarınca uzman veya denetim elemanı kadrosuna atanma istemiyle yapılan başvuruların reddine ilişkin işlemlere karşı açılan davalarda aynı konuda verilen farklı nitelikteki kararların kesinleşmesi üzerine incelenen aykırılığın oluştuğu görülmüştür.

İLGİLİ MEVZUAT:
...
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 76. maddesi ile memurların naklen atanmaları konusunda idareye takdir yetkisi tanındığı açık olup, bu yetkinin ancak kamu yararı ve hizmet gerekleri göz ardı edilerek kullanıldığının ortaya konulması ya da idari yargı merciince saptanması halinde, sözü edilen bu durumun dava konusu idari işlemin neden ve amaç yönlerinden hukuka aykırılığı nedeniyle iptalini gerektireceği yerleşmiş yargı içtihatlarıyla kabul edilmiş bulunmaktadır.

Diğer yandan, Anayasa'nın 125. maddesinin 4. fıkrası ile 2577 sayılı Kanun'un 2. maddesinde, idari işlemler üzerindeki yargısal denetimin, hukuka uygunluk denetimi ile sınırlı olduğu, yerindelik denetimi şeklinde kullanılamayacağı, yürütme görevinin kanunlarda gösterilen şekil ve esaslara uygun olarak yerine getirilmesini kısıtlayacak, idari eylem ve işlem niteliğinde veya takdir yetkisini kaldıracak biçimde yargı kararı verilemeyeceği kuralı bulunmaktadır.

Somut uyuşmazlıkların incelenmesinden; davacıların, davalı idare bünyesinde il müdürü olarak görev yapmakta iken, 31/12/2018 tarihinde 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin geçici 1. maddesinin dördüncü fıkrası ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin ek 18. maddesi uyarınca il müdürlüğü görevinden alınarak İl Müdürlükleri bünyesine araştırmacı olarak atandıkları, araştırmacı statüsünde iken 3 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'nin 6. maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca kariyer uzmanı veya denetim elemanı olarak atanma istemiyle idareye yaptıkları başvuruların reddi üzerine, aykırılığın giderilmesi istemine konu davaların açıldığı ve farklı yöndeki kararların istinaf incelemesinden geçerek kesinleştikleri anlaşılmaktadır.

Olayda, Anayasa'da yapılan değişikliklere uyum sağlanması amacıyla kamu kurum ve kuruluşlarının organizasyon ve personel yapısı hakkında bir kısım değişikliklere gidildiği, bu kapsamda davacıların 375 sayılı KHK'nın mülga Ek 18. maddesi gereğince görev yapmakta olduğu kamu kurumunun teşkilat yapısının değişmesi nedeniyle yasa gereğince araştırmacı kadrosuna atandıkları, davacıların bu kadroya atanmalarına ilişkin işlemlere karşı dava açmadıkları ve söz konusu işlemlerin kesinleştiği görülmektedir. Sonrasında, davacılar 3 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'nin 6/4-b maddesi uyarınca kariyer uzmanı veya denetim elemanı atanmak istemiyle davalı idareye başvuruda bulunmuş ise de, idarenin atama veya atamama konusunda takdir yetkisinin bulunduğu açık olup, bu hususta idarenin yargı kararıyla zorlanmasına hukuken imkan bulunmamaktadır.

Bu durumda; davacıların denetim elemanı ya da uzman olarak atanmalarını zorunlu kılan hukuksal bir durum bulunmadığından ve atama konusunda davalı idarenin takdir yetkisi bulunduğundan, başvuruların reddi yolundaki dava konusu işlemlerde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

Öte yandan; dava konusu işlemlerin hukuka uygunluğunun saptanması karşısında, dava konusu işlemler nedeniyle yoksun kalındığı ileri sürülen mali ve özlük hakların ödenmesi istemlerinin de reddedilmesi gerekmektedir.

III- SONUÇ :

Açıklanan nedenlerle, aykırılığın davanın reddi yolundaki Gaziantep Bölge İdare Mahkemesi 1. İdari Dava Dairesinin 26/01/2022 tarih ve E:2021/536, K:2022/86 sayılı kararı doğrultusunda giderilmesine, kesin olarak, 26/09/2022 tarihinde oybirliği ile karar verildi.