Dünyanın ilk borsasının Kütahya'da olduğunu biliyor muydunuz?
Medya Kültür Sanat ve Turizm Buluşmaları Gaziantep ve Malatya'dan sonra Kütahya da gerçekleştirildi. MÖ 3 bin yıllarına ait yerleşim izlerini taşıyan, antik Frigya'ya bağlı olarak yaşayan Aizanitis'lerin ana yerleşim merkezi olan Aizanoi Antik Kenti, şehrin en büyük, kentte bulunan tek padişah camisi Ulu Cami, gibi pek çok tarihi ve kültürel değerler 25 gazeteci ile gerçekleştirilen programda tanıtıldı. Peki Dünyanın ilk borsasının Kütahya 'nın Çavdarhisar ilçesinde olduğunu biliyor muydunuz?
Zekeriya ELTİMUR
Kültür ve Turizm Bakanlığının katkılarıyla Kültür Sanat Muhabirleri Derneği tarafından dördüncüsü gerçekleştirilen Medya Kültür Sanat ve Turizm Buluşmaları Kütahya'nın kültürünü, tarihi ve kültürel değerlerini inceledi. Kütahya Belediye Başkanı Prof. Dr. Alim Işık ev sahipliğinde Belediye binasında açılış toplantısı düzenlendi.
Kütahya'da düzenlenen Medya Kültür Sanat ve Turizm Buluşmaları MÖ 3 bin yıllarına ait yerleşim izlerini taşıyan, antik Frigya'ya bağlı olarak yaşayan Aizanitis'lerin ana yerleşim merkezi olan Aizanoi Antik Kenti, şehrin en büyük, kentte bulunan tek padişah camisi Ulu Cami, 1959 senesinde vakıflar genel müdürlüğü tarafından aslına sadık kalınarak restore ettirilen semahane (tekke ve zaviyelerin kapatılması sebebiyle) cami olarak ibadete açılmış Dönenler Camii, Kütahya'da en önemli sanat dalı olmanın yanı sıra halkın önemli bir geçim kaynağı Çinicilik ve Elmas ve Gümüş İşlemeciliği gibi kültürel ve 19 yy. sivil mimarlık örneklerinden olan ve konut mimarisi bakımından Anadolu'nun ahşap mimari özelliklerini taşıyan Kütahya evlerinin olduğu turistik ögeleri yerel gazetecilere tanıtıldı.
Dünyanın ilk borsasının Kütahya 'nın Çavdarhisar ilçesinde olduğunu biliyor muydunuz?
Evet! Dünyanın ilk borsası, Kütahya Çavdarhisar'da bulunuyor.Günümüzden yaklaşık 1750 yıl önce inşa edilen Aizanoi Binasında hem borsa işlemleri yapılmış, hem Roma İmparatoru Dioeletianus'un enflasyonla mücadele amacıyla hazırladığı mal satış bedelleri taş bloklar üzerinde duyurulmuştur. MS ll. Yüzyılın sonlarında gıda pazarı (Macellum) olarak kullanılmış olan Aizanoi'nin taş bloklarında Roma İmparatoru Dioeletianus'un MS 301 yılında enflasyonla mücadele için yaptığı fiyat tespitlerinin bir kopyası da mevcut. Bu yazılarla imparatorlu pazarlarında satılan tüm malların satış ücretleri ilan edilmiş. Aizanoi, bu haliyle dünyadaki ilk borsa binalarından biri olma özelliğini taşıyor.
Bugünün ticaret borsaları niteliğindeki gıda pazarı bundan tam 1750 Yıl önce MS 250 de kuruldu. Kuruluşundan 50 Yıl sonra MS 301 Yılından itibaren ise hem borsa işlemleri yapıldı, hem de enflasyonla mücadele amacıyla fiyat tespitleri ilan edildi. O devirde işlem gören malların fiyatları sabitleştirilmiş, ülke genelinde enflasyona karşı tedbir alınmıştı. Üretilen mallar arasında çapraz fiyatlandırma yapılarak fahiş fiyattan mal alımı engellenmiştir.
İmparator Diocletianus'un İ.S 301 yılında enflasyonla mücadele için yaptığı ücret tespitlerinin bir kopyası vardır. Borsa yapıtı etrafındaki taşlar üzerinde imparatorluk pazarlarında satılan tüm malların fiyatları yer almaktadır. Örneğin; kuvvetli bir köle iki eşeğin fiyatına, bir at ise üç köle fiyatına eşittir.Aizonai'nin antik çağda Agorası yani pazar yeri içinde veya yakınında bu yapı bulunmaktaydı. Macellum yapıları, antik çağın et ve balık pazarları idi. Bu yapı da Roma döneminden kalmadır. "Maksimum Fiat Listesi" adı verilen bu kanun, Akdeniz civarındaki Roma topraklarında satışa sunulan mal ve hizmetler için sabit fiyatlar saptamayı amaçlamakta idi. Bu kanun işe yaramamış, çünkü tüccarlar bu sefer malları satmak yerine stokçuluk yapmaya başlayarak, piyasaları çökertmişler, gene kendi istedikleri fiyatlar kabul olunana kadar da bunu sürdürmüşler.
Yapılan gezi programında Kütahya'yı daha iyi tanıtarak rehberliğiyle ışık tutan Kütahya İl Kültür ve Turizm Müdürü Zekeriya Ünal, Kütahya Belediyesi ve Kültür ve Sosyal İşler Personeli Fatma Akcan Budak eşlik etti.
