TUBİTAK kanununda değişiklik yapılmasına dair kanun tasarısı
TÜRKİYE BİLİMSEL VE TEKNOLOJİK ARAŞTIRMA KURUMU KURULMASI HAKKINDA KANUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN TASARISI
MADDE 1? 17/7/1963 tarihli ve 278 sayılı Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu Kurulması Hakkında Kanunun 3 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
?MADDE 3 ? Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu aşağıdaki organ ve birimlerden oluşur.
a) Bilim Kurulu,
b) Başkanlık,
c) Araştırma merkezleri, enstitüler ve benzeri birimler.
d) Kurumun görevlerini yerine getirebilmesi için gerek duyulan bilim parkı, bilim merkezi, müze ve benzeri diğer birimler.?
MADDE 2?278 sayılı Kanunun 4 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
?MADDE 4 ? Oniki üye ile Başkandan oluşan Bilim Kurulu, Kurumun en üst karar organıdır. Başkan, Kurumun ve Bilim Kurulunun Başkanıdır. Bilim Kurulunun toplantı ve karar yeter sayısı yedidir. Bilim Kurulu üyelerinin seçilmesi, seçim usulü, üyelerin görev süresi ile Bilim Kurulunun görev ve yetkileri aşağıda gösterilmiştir.
a) Bilim Kurulu üyelerinin seçilmesi:
1) Bilim Kurulunun altı üyesinin, bilimsel ve teknolojik alanlarda eser, araştırma ve buluşlarıyla temayüz etmiş ve/veya araştırma ve teknoloji yönetimi konusunda yetkinliği olan, bilimsel ve teknolojik sistem, kurum ve birimleri başarı ile kurmuş ve/veya yönetmiş olması gerekir. Bu üyelerden beşi Bilim Kurulu tarafından belirlenen on ve biri Yükseköğretim Kurulu Genel Kurulu tarafından belirlenen iki aday arasından Başbakan tarafından seçilir.
2) Bilim Kurulunun üç üyesi, Türkiye Bilimler Akademisinin asli üyeleri arasından biri fen ve teknik bilimler alanlarından, biri sosyal ve beşeri bilimler alanlarından ve biri sağlık bilimleri alanından, Bilim Kurulu tarafından belirlenen altı aday arasından Başbakan tarafından seçilir.
3) Bilim Kurulunun üç üyesinin, lisans öğreniminden sonra kamu kurum ve kuruluşlarında ve/veya özel sektörde en az on yıl deneyim sahibi olmuş, mesleğinde temayüz etmiş ve üstün nitelikli hizmetleriyle tanınmış olması gerekir. Bu üyelerden biri Bilim Kurulu tarafından belirlenen iki ve ikisi Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği tarafından belirlenen dört aday arasından Başbakan tarafından seçilir.
4) Başkanın Bilim Kurulu üyeleri arasından atanması halinde, boşalan Bilim Kurulu üyeliği için aynı kontenjandan yukarıda belirlenen usul ve esaslara göre yeni üye seçilir. İstifa, ölüm veya devamsızlık gibi sebeplerle boşalan üyelikler için yukarıdaki esaslara göre yeni üye seçilir.
b) Seçim süreci:
1) Mevcut Bilim Kurulu üyesinin görev süresinin dolmasına en geç iki ay kala veya istifa, ölüm ve devamsızlık gibi sebeplerle üyeliğin boşalması halinde boşalma tarihinden itibaren en geç iki ay içinde yeni üyenin seçilmesi gerekir. Bunun için, eski üyenin bu maddenin birinci fıkrasının (a) bendinin (1) ve (3) numaralı alt bentleri gereği Yükseköğretim Kurulu Genel Kurulu veya Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği tarafından gösterilen adaylar arasından seçilmiş olması durumunda Başbakan bu kurum ve kuruluşlardan kırkbeş gün içinde boşalan veya boşalacak olan üyelik için belirleyecekleri adayların sunulmasını ister. Üye adaylarının Bilim Kurulu tarafından belirlenmesinin gerektiği hallerde ise Bilim Kurulu üye adaylarını belirleyerek Başbakana sunar. Başbakan boş olan her bir üyelik için önerilen iki aday arasından bir kişiyi Bilim Kurulu üyesi olarak seçer. Bilim Kurulu üyeliği Başbakanın kararı ile kesinleşir.
2) Yükseköğretim Kurulu Genel Kurulu ve Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği tarafından süresi içinde herhangi bir sebeple uygun nitelik veya sayıda aday gösterilmemesi durumunda, Başbakan Bilim Kurulundan, bu kontenjan için öngörülen nitelikleri taşıyan kişiler arasından üye adaylarının belirlemesini ister.
c) Bilim Kurulu üyelerinin görev süresi:
1) Bilim Kurulu üyelerinin görev süresi dört yıldır. Üyeliği sona eren üye, ancak dört yıllık ikinci bir dönem daha seçilebilir.
2) Bilim Kurulunun olağan toplantılarına yıl içinde toplam altı kere veya üst üste üç kere kabul edilebilir mazereti olmaksızın katılmayan üyelerin üyelikleri, Bilim Kurulu kararıyla düşer. Bu üyelerden boşalan üyelikler bu maddede belirtilen usullere göre yenilenir. Bu suretle seçilen üyenin görev süresi de dört yıldır.
d) Bilim Kurulunun görev ve yetkileri:
1) Hükümetin, Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulunun ve kalkınma planlarının belirleyeceği hedef, ilke ve politikalar doğrultusunda, Kurumun çalışma ilke, program ve politikaları ile öncelikli alanları belirlemek,
2) 3 üncü maddenin (c) ve (d) bentlerinde belirtilen birimler ile Başkanlık birimlerini kurmak, kaldırmak ve Kurum organizasyon şemasını onaylamak,
3) Kurumun personel kadroları, ücret cetvelleri ile personel performans değerlendirme kriterlerini, bu değerlendirmeler kapsamında yapılacak ödemeleri ve iş tanımlarını Başkanlığın önerisi üzerine görüşerek karara bağlamak,
4) Başkanın teklifi üzerine merkez ve enstitü müdürleri ile Genel Sekreteri atamak,
5) Kurumun yıllık çalışma programı ve bütçe teklifini onaylamak,
6) Kuruma ve proje yönetimine ilişkin yönetmelikleri ve esasları hazırlatmak, değiştirmek, kaldırmak veya onaylamak,
7) Kurumun yurt içinde ve yurt dışındaki ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşlara mevzuat hükümleri çerçevesinde üye olması için karar almak,
8) Kuruma taşınmaz alınması veya Kurum taşınmazlarının satılmasına karar vermek,
9) Kurum tarafından yürütülen veya desteklenen projeler ile Kurumun görevlerini yerine getirmesi için yürüteceği faaliyetler için görevlendireceği kişilere yapılacak ücret, huzur hakkı ve benzeri ödemeler ile ilgili mevzuatına göre yapılacak telif, işlenme ücreti ve benzeri ödemelerin tutarına ilişkin karar almak,
10) Bir hakkın veya menfaatin terkinini gerektiren, maddi veya hukuki nedenlerle kovuşturulmasında yüksek mahkeme ve mercilerde incelenmesini istemekte yarar bulunmayan açılacak veya açılmış olan dava, icra ve benzeri takiplerden vazgeçmek veya uygun ödeme kararı almak,
11) Bu Kanun ve diğer mevzuat hükümleriyle kendisine verilen işleri yapmak.
Bilim Kurulu bu maddede belirtilen yetkilerini, sınırlarını açıkça belirtmek suretiyle Başkana devredebilir.
Bilim Kurulunun çalışma usul ve esasları Kurumca çıkarılacak bir yönetmelikle belirlenir.?
MADDE 3? 278 sayılı Kanunun 5 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
?MADDE 5 - Başkanlık, Başkan ve Bilim Kurulunun belirleyeceği sayıda Başkan Yardımcısı ve Genel Sekreterden oluşur.
Bilim Kurulu, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendinin (1) numaralı alt bendinde belirtilen nitelikleri taşıyan kişiler arasından en az biri Bilim Kurulu dışından olmak üzere iki başkan adayı belirleyerek Başbakana sunar. Başbakan bu adaylardan birini seçerek Başkan olarak atanmak üzere Cumhurbaşkanına teklif eder ve bu kişi Cumhurbaşkanı tarafından atanır. Görev süresi dolacak olan Başkanın ikinci bir dönem için daha Bilim Kurulu tarafından aday gösterilmesi durumunda, diğer adayın Bilim Kurulu üyelerinin dışından gösterilmesi gerekir.
Başkan atama süreci, Başkanın görev süresinin dolmasına en geç iki ay kala veya herhangi bir sebeple bu görevin boşalma tarihinden itibaren en geç iki ay içinde tamamlanır. Bilim Kurulunun herhangi bir nedenle süresinde aday belirlememesi halinde Başbakan gerekli şartları taşıyanlar arasından iki Başkan adayı belirleyerek Cumhurbaşkanına sunar ve bu kişilerden biri Cumhurbaşkanı tarafından Başkan olarak atanır.
Başkanın görev süresi dört yıldır ve en çok iki dönem bu göreve seçilebilir. Başkanın Bilim Kurulu üyeleri arasından atanması durumunda, Başkanın Bilim Kurulu üyeliğinde geçen süre görev süresinin tespitinde dikkate alınmaz.
Başkanın geçici olarak görevi başında bulunmadığı zamanlarda, görevlendireceği Bilim Kurulu üyelerinden biri Başkanlığa vekalet eder. Başkanlık görevinde boşalma olması halinde yeni başkan atanıncaya kadar, Bilim Kurulu kendi üyelerinden birini Bilim Kurulu ve Kurum Başkan Vekili olarak görevlendirir.
Başkanın görev ve yetkileri şunlardır:
a) Kurumu temsil etmek,
b) Bilim Kuruluna Başkanlık etmek,
c) Bilim Kurulunun belirlediği ilke, usul ve öncelikler doğrultusunda Kurumu yönetmek,
d) Kurum personelini atamak,
e) Bilim Kuruluna sunulmak üzere Kurumun yıllık çalışma raporu, araştırma ve iş programı ile bütçesini hazırlamak,
f) Yurt içinden ve yurt dışından yardım ve bağışları kabul etmek,
g) Kurumun burs ve süreli yayınlarına karar vermek,
h) Bilim Kurulunun görev ve yetkileri arasında sayılmayan işler ile Bilim Kurulu tarafından kendisine yetki verilen işleri yapmak,
ı) Bu Kanun ve diğer mevzuat hükümleriyle kendisine verilen işleri yapmak.
Başkan, bu maddede belirtilen görevlerini yetkilendireceği kişi veya kişiler eliyle yerine getirebilir.
Başkan Yardımcıları, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendinin (1) numaralı alt bendinde belirtilen niteliklere sahip kişiler veya Bilim Kurulu üyeleri arasından, Başkana yardımcı olmak üzere Başkanın önerisi ile Başbakan tarafından atanır. Başkan Yardımcıları, Başkan tarafından verilen görevleri yapmakla yükümlüdürler.
Genel Sekreter, Kurumun idari ve mali işleri ile destek hizmetlerin yürütülmesiyle görevli olmak üzere, Devlet memuriyetine atanabilme genel şartlarına sahip, en az dört yıllık yüksek öğrenim görmüş ve en az on yıllık kamu görevi yapmış kişiler arasından Başkanın teklifi ve Bilim Kurulunun kararı ile atanır.?
MADDE 4? 278 sayılı Kanunun 7 nci maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
?Kurum bünyesinde 3 üncü maddenin (c) ve (d) bentlerinde belirtilen birimlerin kurulması Başkanın önerisi üzerine Bilim Kurulu kararıyla gerçekleşir. Bu birimlerin organizasyon şemaları ve ana faaliyet alanları Bilim Kurulunca belirlenir.?
MADDE 5? 278 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
? a) Her yıl genel bütçeden aktarılacak tutar,?
MADDE 6? 278 sayılı Kanunun 10 uncu maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
?MADDE 10 - Bilim Kurulu tarafından görüşülerek karara bağlanan kadrolara ilk defa verilecek açıktan atama izinleri hariç olmak üzere, Kurum hakkında 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararname hükümleri uygulanmaz.?
MADDE 7? 278 sayılı Kanunun 14 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
?MADDE 14 ? Kurumun;
a) Her türlü eşya ve taşıt araçları, Türkiye'ye sokulmasında her çeşit ithalat sınırlamalarının dışında bırakıldığı gibi, gümrük vergisi ile özel idare ve belediyelere ait her türlü vergi, resim, harç ve zamlardan, belediye payından, sundurma, antrepo ve ardiye ücretlerinden ve ithal esnasında alınan diğer bütün vergi, resim, harç ve ücretlerden,
b) Her türlü tesislerinin yapımı ve işletilmesinden dolayı belediyeye ödenmesi gereken her türlü vergi, resim, harç ve benzeri yükümlülüklerden,
c) Taraf olduğu dava, icra ve benzeri takiplerde 492 sayılı Harçlar Kanununda sayılan yargı harçlarından,
d) İhaleleri, ilanları, mukaveleleri ve başka evrak ve belgeleri Devlete ve belediyelere ait her türlü resim ve harçlardan,
e) Tesislerinde kullanılacak motor, kazan ve imbikler belediye resminden ve yine bu tesislerde kullanılacak akaryakıtlar Hazine payından,
muaftır.
Kurum tarafından yürütülen araştırma ve geliştirme faaliyetlerinde kullanılmak üzere ithal edilen makine, alet, cihaz, ecza, malzeme ve yayınlar ile bağış yoluyla yurt dışından gelen aynı cins malzemeler gümrük vergisi ile buna bağlı vergi, resim ve harçlar dahil olmak üzere her türlü vergi, resim ve harçtan muaftır.?
MADDE 8- 278 sayılı Kanunun 16 ncı maddesi aşağıdaki şekilde yeniden düzenlenmiştir.
?MADDE 16 - Kurum tarafından yürütülen dış destekli projelere ilişkin faturalı olarak veya ön ödeme alınması suretiyle tahsil edilen tutarlar, Kurum bütçesine gelir ve ödenek kaydedilir. Kaydedilen bu tutarlar ile Kurum tarafından desteklenen araştırma ve geliştirme projeleri ile diğer projeler için tahsis edilen kaynaklardan Kurumun uygun göreceği projelere ilişkin tutarlar, Kurum bütçesine gider kaydedilmek suretiyle proje yürütücüsü kamu kurum ve kuruluşları (bu Kanunun 2 nci maddesinin (c) bendi gereği kurulan merkez ve enstitüler dahil) ile gerçek ve tüzel kişilerin hesaplarına aktarılır. Bu şekilde kaynak aktarılan proje yürütücüsünün 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununa ekli (I) ve (II) sayılı cetvellerde yer alan kamu idareleri ve bu idarelerde görevli kişilerden olması halinde, aktarılan tutarlar ilgili idarelerin bütçelerine gelir kaydedilmeksizin açılacak özel hesaplarda izlenir. Bu kapsamda yapılan harcamalar 5018 sayılı Kanuna göre denetlenir.
Kurum tarafından desteklenen projelerde, proje süresiyle sınırlı olmak kaydıyla proje kapsamında ve projeye ilişkin hizmetlerde görev alan kamu kurum veya kuruluşlarının kadro veya pozisyonlarında bulunanlara, kadro veya pozisyonlarına bağlı olarak bir ayda ödenmekte olan tutarın %75'ini geçmemek ve aynı veya başka bir projeden ayrıca başka bir ödeme yapılmamak kaydıyla proje sözleşmesinde belirlenen tutarlar üzerinden proje teşvik ikramiyesi ödenebilir. Bu projelerde hizmetinden yararlanılacak diğer kişilere proje sözleşmesinde belirlenen tutarlar üzerinden ücret ödenir.
Kurum tarafından desteklenen projeler ile Kurum tarafından yürütülen dış destekli projeler için ön ödeme yapılabilir.
Kurum tarafından desteklenen projeler ile Kurum tarafından yürütülen dış destekli projelerde, üzerinde proje yürütülen ve söz konusu projenin asli unsurunu teşkil eden taşıtlar hakkında 237 sayılı Taşıt Kanununun 9 uncu ve 10 uncu maddeleri uygulanmaz.
Kurumun görevlerini yerine getirebilmesi amacıyla desteklenen proje ve faaliyetler için öngörülen yılları bütçe ödeneklerinin ilgili tertiplerinde yer alan ödenekten harcanmayan kısımları ertesi yıl bütçesinin ilgili tertiplerine devren ödenek kaydedilir.
Bu maddenin birinci fıkrasına göre aktarılacak tutarların harcanması, muhasebeleştirilmesi ve bu madde kapsamında yapılacak ön ödemelere ilişkin esas ve usuller ile Kurumun bütçe ödeneklerinin kullanılması, tertipler arasında aktarma yapılması ve diğer bütçe işlemlerinin gerçekleştirilmesinde uygulanacak esas ve usuller, Maliye Bakanlığının görüşü doğrultusunda Kurum tarafından belirlenir.?
MADDE 9? 278 sayılı Kanunun 17 nci maddesinin birinci ve ikinci fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
?Kurumun Başkanı, danışmanları, araştırıcıları, yöneticileri ve her türlü personeli özel hukuk hükümlerine tabi olup bu kimseler hakkında 3/7/1939 tarihli ve 3659 sayılı Kanun ile açıkça hüküm konulmadıkça bunun yerine geçecek kanun hükümleri uygulanmaz.
Kurum ihtiyaca uygun kuruluş ve kadro statülerinin düzenlenmesinde serbesttir. Toplu iş sözleşmesi kapsamında bulunanlar hariç Kurum personeli ile Kurumda görevlendirilecek kişilere yapılacak ücret, performans ücreti, 7 nci maddenin üçüncü fıkrası uyarınca yapılacak ödemeler ve huzur hakkı dahil her türlü ödemeler ile bu ödemelerin usul ve esasları diğer kanunlarla getirilmiş kısıtlamalara tabi olunmaksızın Bilim Kurulunun kararı ve Başkanın teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca belirlenir.?
MADDE 10? 278 sayılı Kanunun 6 ncı maddesi, 11 inci maddesi ve 12 nci maddesi yürürlükten kaldırılmıştır.
MADDE 11? 278 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici maddeler eklenmiştir.
?GEÇİCİ MADDE 7 ? Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte Bilim Kurulu üyesi olan kişiler, bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde belirtilen sekiz yıllık sürenin aşılmaması kaydıyla, 23/7/2009 tarihine kadar görevlerine devam eder ve bu Kanunun yürürlüğe girmesini takip eden onbeş gün içinde üyeleri arasından birini Başkan olarak seçerek Başbakana bildirir. Bu kişi Başbakanın teklifi üzerine Cumhurbaşkanı tarafından atanır.
Başkanın daha önce Bilim Kurulu üyeliğinde geçen süreleri, bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde belirlenen kısıtlamalarda dikkate alınmaz.
Başkan hariç diğer üyelerin görev süreleri 23/7/2009 tarihinde sona erer. Bu kişilerin tekrar Bilim Kurulu üyesi olarak atanması halinde, daha önceki görev süreleri, dönem sayısı dikkate alınmaksızın, bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde belirlenen sekiz yıllık sürelerin hesaplanmasında dikkate alınır.
23/7/2009 tarihinden önce Bilim Kurulu üyeliğinde boşalma olması durumunda, yeni üye adaylarını Bilim Kurulu belirler.
23/7/2009 tarihinden sonra oluşturulacak Bilim Kurulu, bu Kanunun 4 üncü maddesi uyarınca oluşturulur.
GEÇİCİ MADDE 8? Kurumun 2006 yılından öncesine ait hesaplarının denetimi ile Bilim Kurulu ve Başkanın ibrasına yönelik işlemler, mülga 11 inci ve 12 nci maddeler çerçevesinde 31/12/2008 tarihine kadar tamamlanır.
GEÇİCİ MADDE 9- 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 38 inci maddesine göre Kurumda görevlendirilmiş olup, aynı maddenin son fıkrasındaki ikinci görev aylığı limitini aşan ödemelerden yararlananlar, ödemelerin yapılmasında ita amirliği yetkisini kullananlar ile ödemelerin yapılmasında yetki kullanan diğer kişiler yapılan fazla ödemelerden sorumlu tutulmazlar ve bunlar hakkında herhangi bir işlem yapılmaz. Bu kişiler hakkında bu Kanunun yayımı tarihinden önce açılmış olan davalar, kanun yollarına başvuranlar dahil işlemden kaldırılır. Kesinleşmiş kararlar bu Kanunun yayımı tarihinden sonra infaz edilmez.
Bu Kanunun yayımından önce fazla ödemeye konu olduğu için iade edilen tutarlar, ilgililerinin başvurusu halinde aynen iade edilir. Bu ödemeler için faiz talep edilmez.
GEÇİCİ MADDE 10- Bu Kanunun yayımı tarihinden önce Bilim Kurulu tarafından görüşülerek karara bağlanan ve 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine uygun olarak açıktan atama izni alınmış kadrolara yapılacak atamalar için ayrıca açıktan atama izni aranmaz.?
MADDE 12? Bu Kanunun 8 inci maddesi 1/1/2009 tarihinde, diğer maddeleri yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 13? Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
GENEL GEREKÇE
Türkiye'nin rekabet gücünü ve refahını artırmak ve sürekli kılmak için; toplumun her kesimi ve ilgili kurumlarla iş birliği içinde, ulusal öncelikler doğrultusunda bilim ve teknoloji politikaları geliştirmek, bunları gerçekleştirecek alt yapının ve araçların oluşturulmasına katkı sağlamak, araştırma ve geliştirme faaliyetlerini özendirmek, desteklemek, koordine etmek, yürütmek ve bilim ve teknoloji kültürünün geliştirilmesinde öncülük yapmak amacıyla faaliyet gösteren Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu 17/7/1963 tarihli ve 278 sayılı Kanun ile kurulmuş olup, adı geçen Kanunla Kurumun görev ve işlevleri, oluşumu, karar ve yönetim organlarının kuruluşu, görev ve sorumlulukları, personeline ilişkin hususlar ile tabi olduğu mali hükümler belirlenmiştir.
278 sayılı Kanunda Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumunun o tarihte yürürlükte olan kamu ihale mevzuatı ile kamu mali iş ve işlemlerini düzenleyen kanunlara tabi olmayacağı öngörülmüşse de geçen zaman içinde 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu, 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu, 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu yürürlüğe girmiş ve Kurum anılan Kanunların kapsamına dahil edilmiştir. Diğer yandan, Kanunda yer alan ve Kurumun her nevi iş ve işlemlerinin vergi, resim ve harçlara tabi olmayacağı yönündeki muafiyet ve istisnalar da vergi mevzuatında yapılan değişiklerle geçerliliğini yitirmiştir. Bununla birlikte, açıklanan hukuki değişikliklerin Kanuna yansıtılmamış olması Kanunun işlevselliğini kısmen de olsa yitirmesine sebep olmuştur.
Öte yandan, Kurum tarafından desteklenmekte olan projelerin gerek nitelik ve niceliğinde gerekse de proje bütçelerinde yaşanan artış sebebiyle, anılan projelerin etkin ve verimli yürütülebilmesi için mevzuatta düzenlemeler yapılması gerekmiş ve bu nedenlerle, 2005 yılından itibaren merkezi yönetim bütçe kanunlarına konan hükümlerle bu ihtiyaç karşılanmaya çalışılmıştır. Ancak, bütçe kanunlarının özelliği gereği anılan kanun hükümlerinin ilgili kanunu olan 278 sayılı Kanuna taşınması bir gerekliliktir.
278 sayılı Kanun uyarınca Kurumun en üst karar organı durumunda olan ve önemli yetkileri bulunan Bilim Kurulunun oluşumu ile Kurum Başkanının atanması süreçlerinin yeniden düzenlenmesi Kurumun görevlerinin aksamadan sürdürülebilmesi için önem arz etmektedir.
Yukarıda özetlenen ihtiyaçların karşılanmasını teminen bu Tasarı hazırlanmıştır.
MADDE GEREKÇELERİ
MADDE 1? Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumunun görev ve faaliyetleri göz önünde bulundurularak organ ve birimleri yeniden düzenlenmiştir.
MADDE 2- 278 sayılı Kanunun, Bilim Kurulu üyelerinin seçilmesi, atanması ve Bilim Kurulunun görevlerini düzenleyen 4 üncü maddesinde yapılan değişiklikle, Bilim Kurulunun oluşumu yeniden belirlenmiştir. Ayrıca, anılan maddenin Bilim Kurulunun görev ve yetkilerini düzenleyen hükmünde yapılan değişikliklerle, uygulamada karşılaşılan belirsizliklerin giderilmesi amaçlanmış ve Bilim Kurulunun yetkilerinin devrine ilişkin hususlar düzenlenmiştir.
MADDE 3- 278 sayılı Kanunun Kurum Başkanının seçimi ile görevlerini düzenleyen 5 inci maddesinde yapılması önerilen değişiklikle Kurum Başkanının atanması süreci yeniden düzenlenmiştir.
Ayrıca uygulamada karşılaşılan belirsizliklerin giderilmesi amacıyla Başkanın görev ve yetkilerine ilişkin hususlar düzenlenmiştir.
MADDE 4? 278 sayılı Kanunun 3 üncü ve 4 üncü maddelerinde yapılan değişikliğe paralel olarak Kurumun organizasyon şeması ile ana faaliyet alanlarının Bilim Kurulunca belirleneceği öngörülmüştür.
MADDE 5- Kurumun gelir kaynaklarını düzenleyen maddede, 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu hükümlerine uygunluk sağlanması amacıyla değişiklik yapılmıştır.
MADDE 6? Bilim Kurulu tarafından görüşülerek karara bağlanan kadrolara ilk defa verilecek açıktan atama izinleri hariç olmak üzere, Kurum hakkında 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararname hükümleri uygulanmaması öngörülmüştür.
MADDE 7? Kurum tarafından Ar-Ge faaliyetlerinin yürütülmesi veya desteklenmesi amacıyla ithal edilmesi gereken makine, alet, cihaz, ecza, malzeme ve yayınlar ile bağış yoluyla yurt dışından gelen aynı cins malzemelerin gümrük vergisi ile buna bağlı vergi, resim ve harçlar dahil olmak üzere her türlü vergi, resim ve harçtan muaf olmasının gerek kamu maliyesi bakımından gerekse de etkinlik ve verimlilik ilkeleri temelinde uygun olacağı değerlendirilmiş ve 278 sayılı Kanunun muafiyete ilişkin 14 üncü maddesi yeniden düzenlenmiştir.
MADDE 8? Kurum tarafından desteklenmekte olan projelerin gerek nitelik ve niceliğinde gerekse de proje bütçelerinde yaşanan artış sebebiyle, anılan projelerin etkin ve verimli yürütülebilmesi için mevzuatta düzenlemeler yapılması gerekmiş ve bu nedenlerle, 2005 yılından itibaren merkezi yönetim bütçe kanunlarına konulan hükümlerle bu ihtiyaç karşılanmaya çalışılmıştır. Maddede yapılan değişiklikle, bütçe kanunlarında yer alan hükümler, Kanunun sistematiğine uygun olarak yeniden düzenlenmiştir.
MADDE 9? Kurum nitelikli personel istihdamında, bir yandan ülke içi piyasa şartları ile rekabet ederken diğer yandan da beyin göçünü tersine çevirerek bilim insanlarımızdan faydalanmak zorundadır. Bu amaçlarla, toplu iş sözleşmesi kapsamında bulunanlar hariç Kurum personeli ile Kurumda görevlendirilecek kişilere yapılacak her türlü ödemenin diğer kanunlarla getirilmiş kısıtlamalara tabi olunmaksızın Bilim Kurulunun kararı ve Başkanın teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca belirlenmesi öngörülmüştür.
MADDE 10? Madde ile yürürlükten kaldırılan hükümler belirtilmiştir.
Kurum organları arasından çıkarılan Araştırma Gruplarının yapısını ve görevlerini düzenleyen 278 sayılı Kanunun 6 ncı maddesi yürürlükten kaldırılmıştır.
5018 sayılı Kanun uyarınca Kurum işlemlerinin dış denetimi Sayıştay tarafından yapıldığından 278 sayılı Kanunun 11 inci ve 12 nci maddeleri yürürlükten kaldırılmıştır.
MADDE 11? Madde ile 278 sayılı Kanuna 4 adet geçici madde eklenmiştir.
Geçici 7 nci madde ile, 278 sayılı Kanunda yapılan değişiklikler çerçevesinde, Kurumda yönetim boşluğuna meydan verilmemesi için gerekli düzenlemeler yapılmıştır.
Geçici 8 inci madde ile, 5018 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 1/1/2006 tarihine kadar olan dönem için, 278 sayılı Kanunun yürürlükten kaldırılan 11 inci ve 12 nci maddelerine göre yapılması gereken işlem ve denetimlerin aynı maddeler çerçevesinde 31/12/2008 tarihine kadar tamamlanması hükme bağlanmıştır.
Geçici 9 uncu madde ile, 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 38 inci maddesine göre Kurumda görevlendirilmiş olup, aynı maddenin son fıkrasındaki ikinci görev aylığı limitini aşan ödemelerden yararlananlar, ödemelerin yapılmasında ita amirliği yetkisini kullananlar ile ödemelerin yapılmasında yetki kullanan diğer kişilerin yapılan fazla ödemelerden sorumlu tutulmaması ve bunlar hakkında herhangi bir işlem yapılmaması, ayrıca bu kişiler hakkında Kanunun yayımı tarihinden önce açılmış olan davaların, kanun yollarına başvuranlar dahil işlemden kaldırılması ve kesinleşmiş kararların infaz edilmemesi hükme bağlanmıştır.
Kanunun yayımından önce fazla ödemeye konu olduğu için iade edilen tutarların da, ilgililerinin başvurusu halinde, faiz uygulanmaksızın aynen iade edilmesi öngörülmüştür.
Geçici 10 uncu madde ile, Kanunun yayımı tarihinden önce Bilim Kurulu tarafından görüşülerek karara bağlanan ve 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine uygun olarak açıktan atama izni alınmış kadrolara yapılacak atamalar için ayrıca açıktan atama izni aranmaması hüküm altına alınmıştır.
MADDE 12- Yürürlük maddesidir.
MADDE 13? Yürütme maddesidir.