'Teşdiden 3 süre ile kademe ilerlemesinin durdurulması cezası' ne demek?

Danıştay 12. Dairesi, Cezaevi İkinci Müdürü olarak görev yapan davacı tarafından, Kastamonu'da görev yaptığı dönemde işlediği ileri sürülen fiiller nedeniyle 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 125. maddesinin birinci fıkrasının D bendinin (ı) ve (n) alt bentleri uyarınca üç yıl süreyle kademe ilerlemesinin durdurulması cezasıyla cezalandırılmasına ilişkin işlemi hukuka uygun buldu. İlk derece mahkemesi kararını ise bozdu

İlk derece Mahkemesi: Disiplin Kurulu ceza verirken "teşdiden" diyemez

İsnat edilen fiillerin sabit olup olmadığına karar verme, fiilin sübuta erdiği sonucuna varılması halinde cezayı kabul etme ve kişinin geçmiş hizmetleri ve sicili iyi ise yine bir alt cezanın uygulanıp uygulanmayacağına karar verme yetkisinin veya suçun sabit olmadığı ya da sabit olan fiilin kademe ilerlemesinin durdurulması cezasını gerektirmediği gibi nedenlerle öneriyi reddetme yetkisinin Disiplin Kuruluna ait olduğu, fakat bunun ötesinde onay makamının disiplin kurulundan ayrı bir ceza tayin etme yetkisinin olmadığı, 657 sayılı Kanun'un 125. maddesinin kademe ilerlemesinin durdurulması cezasını düzenleyen (D) bendinde, sayılan fiillerden herhangi birisini işleyen memurun, işlediği fiilin ağırlık derecesine göre bulunduğu kademede ilerlemesinin 1-3 yıl arasında durdurulabileceği düzenlemesine yer verildiği, bu kapsamda, kademe ilerlemesinin durdurulması cezasını gerektiren fiillerden birini işleyen kamu görevlisinin kademesinin hangi süre ile durdurulacağı, fiilinin ağırlık derecesini değerlendirme konusunda yetkili bulunan idareye takdir hakkı tanındığı, bu maddede belirtilen fiilleri işleyen kamu görevlisine fiilin ağırlık derecesine göre verilecek disiplin cezası, kademe ilerlemesinin durdurulması cezası şeklinde tanımlanmış ise de; söz konusu disiplin cezasının bir yıl yerine iki veya üç yıl olarak uygulanmasının ise cezaya muhatap olacak ilgililer açısından daha ağır neticeler doğuracağının da açık olduğu, buna göre, kademe ilerlemesinin durdurulması cezasının uygulanmasına karar veren Disiplin Kurulunca; teklif edilen cezanın kabulü ya da reddi yönünde karar verilmesi gerekirken yukarıda belirtilen usule aykırı olarak sonuçlarının ağırlığı hususu tartışmasız görülen üç yıl kademe ilerlemesinin durdurulması yoluna gidildiğinden dava konusu işlemlerde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

Danıştay: Böyle bir belirleme de yetki dahilindedir

Bu doğrultuda kademe ilerlemesinin durdurulması cezası için getirilen teklifin Disiplin Kurulunca kabul edilmesi üzerine, cezanın uygulanma süresine de Disiplin Kurulu tarafından karar verilmesi gerekmektedir.
Yukarıda yapılan açıklamalar doğrultusunda, Adalet Bakanlığı Disiplin Kurulunca, davacı hakkında önerilen kademe ilerlemesinin durdurulması cezası teklifinin kabulü ile birlikte, cezanın 3 yıl süre ile uygulanmasına karar verilmesinde, hukuka aykırılık bulunmamıştır.

T.C.
DANIŞTAY
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/1666
Karar No : 2023/79

İSTEMİN KONUSU:
... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :

Dava konusu istem:

Mersin ... Cezaevi İkinci Müdürü olarak görev yapan davacı tarafından, Kastamonu'da görev yaptığı dönemde işlediği ileri sürülen fiiller nedeniyle 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 125. maddesinin birinci fıkrasının D bendinin (ı) ve (n) alt bentleri uyarınca üç yıl süreyle kademe ilerlemesinin durdurulması cezasıyla cezalandırılmasına ilişkin Adalet Bakanlığı Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü'nün ... tarih ve ... sayılı kararının ve anılan karara karşı yapılan itirazın reddine ilişkin Adalet Bakanlığı Yüksek Disiplin Kurulu'nun ... tarih ve ... sayılı kararının iptali istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti:

... İdare Mahkemesince davanın süreaşımı nedeniyle reddine dair ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararın Danıştay 16. Dairesi'nin 08/10/2015 tarih ve E:2015/11620, K:2015/6090 sayılı kararı ile bozulması üzerine bozma kararına uyularak verilen ... tarih ve E:..., K:... kararla; kademe ilerlemesinin durdurulması cezasını gerektiren eylem nedeniyle yapılan soruşturma sonucu, soruşturmacı tarafından önerilen cezayı değerlendiren yetkili disiplin kurullarının; eylemi sabit görmesi, fakat geçmiş hizmetleri sırasındaki çalışmaları olumlu olanlar ve iyi veya çok iyi derecede sicil alanlar için bir alt ceza uygulanması yönünde kanaate varması halinde, disiplin kurullarının bu yetkilerini kendileri kullanarak alt ceza uygulayabilecekleri, verecekleri kararların ise Kanunda belirtilen makamlar tarafından onaylanacağı; bir başka ifadeyle, isnat edilen fiillerin sabit olup olmadığına karar verme, fiilin sübuta erdiği sonucuna varılması halinde cezayı kabul etme ve kişinin geçmiş hizmetleri ve sicili iyi ise yine bir alt cezanın uygulanıp uygulanmayacağına karar verme yetkisinin veya suçun sabit olmadığı ya da sabit olan fiilin kademe ilerlemesinin durdurulması cezasını gerektirmediği gibi nedenlerle öneriyi reddetme yetkisinin Disiplin Kuruluna ait olduğu, fakat bunun ötesinde onay makamının disiplin kurulundan ayrı bir ceza tayin etme yetkisinin olmadığı, 657 sayılı Kanun'un 125. maddesinin kademe ilerlemesinin durdurulması cezasını düzenleyen (D) bendinde, sayılan fiillerden herhangi birisini işleyen memurun, işlediği fiilin ağırlık derecesine göre bulunduğu kademede ilerlemesinin 1-3 yıl arasında durdurulabileceği düzenlemesine yer verildiği, bu kapsamda, kademe ilerlemesinin durdurulması cezasını gerektiren fiillerden birini işleyen kamu görevlisinin kademesinin hangi süre ile durdurulacağı, fiilinin ağırlık derecesini değerlendirme konusunda yetkili bulunan idareye takdir hakkı tanındığı, bu maddede belirtilen fiilleri işleyen kamu görevlisine fiilin ağırlık derecesine göre verilecek disiplin cezası, kademe ilerlemesinin durdurulması cezası şeklinde tanımlanmış ise de; söz konusu disiplin cezasının bir yıl yerine iki veya üç yıl olarak uygulanmasının ise cezaya muhatap olacak ilgililer açısından daha ağır neticeler doğuracağının da açık olduğu, buna göre, kademe ilerlemesinin durdurulması cezasının uygulanmasına karar veren Disiplin Kurulunca; teklif edilen cezanın kabulü ya da reddi yönünde karar verilmesi gerekirken yukarıda belirtilen usule aykırı olarak sonuçlarının ağırlığı hususu tartışmasız görülen üç yıl kademe ilerlemesinin durdurulması yoluna gidildiğinden dava konusu işlemlerde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI:

Dava konusu işlemin hukuka uygun olarak tesis edildiği belirtilerek, İdare Mahkemesince verilen kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI:

İdare Mahkemesi kararının hukuka uygun olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ DÜŞÜNCESİ:

Temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince; Danıştay Başkanlık Kurulunun 18/12/2020 tarih ve 2020/62 sayılı "Danıştay Dava Daireleri Arasındaki İş Bölümü Kararı" üzerine Dairemize devredilen dosya incelenerek işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :

Dosyanın incelenmesinden; davacının, Kastamonu ... Ceza İnfaz Kurumu birinci müdürü olarak görev yaptığı dönemde, ... ve ... isimli hükümlülerin odalarını diğer koğuşlara göre daha özel malzeme kullanarak tefriş ettikleri, zemin, mutfak, banyo ve tuvaletin diğer koğuşlara göre farklı malzemelerle yapılmasını sağladıkları, ceza infaz kurumlarında bulundurulabilecek eşya ve maddeler hakkında yönetmelikte belirtilen standartlara uymayan ve sınırlamalarını aşan LCD televizyon, buzdolabı, elektrikli ısıtıcı, spor aleti, çok sayıda giyim ve mutfak eşyası temin ettikleri, LİG TV yayınının yasak olmasına rağmen bu yayını yapan uydu alıcılarını temin ettikleri, ziyaretçilerine özel görüşme yaptırdıkları, kurum içinde serbestçe dolaşmalarına, müsaade ettikleri, makam odalarında sık sık söz konusu hükümlülerle çay içip muhabbet ettikleri, onlara ayrıcalıklı davrandıkları iddialarının soruşturulması sonucunda düzenlenen soruşturma raporunda; davacı hakkında sübut bulan eylemi nedeniyle kademe ilerlemesinin durdurulması cezasının uygulanması tespiti üzerine, Adalet Bakanlığının 01/04/2013 tarihli Olur'u ile; davacının üzerine atılı fiilin disiplin yönünden 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 125. maddesinin birinci fıkrasının D bendinin (ı) ve (n) alt bentleri kapsamında "kademe ilerlemesinin durdurulması cezası" verilmesi teklifiyle soruşturma dosyasının Adalet Bakanlığı Disiplin Kuruluna gönderildiği, Bakanlık Disiplin Kurulunun ... tarih ve ...sayılı kararıyla; davacının eyleminin, 657 sayılı Kanunun 125/D-ı ve 125/D-n bendinde belirtilen "Görevin yerine getirilmesinde dil, ırk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din ve mezhep ayrımı yapmak, kişilerin yarar ve zararını hedef tutan davranışlarda bulunmak" ve ''Verilen görev ve emirleri kasten yapmamak'' hükmü kapsamında kalması nedeniyle; davacının 657 sayılı Kanunun 125/D-ı ve 125/D-n maddesi uyarınca takdiren ve teşdiden üç yıl süre ile kademe ilerlemesinin durdurulması cezası ile cezalandırılması yönündeki görüşü ile dosyanın iadesine karar verdiği, bunun üzerine Adalet Bakanlığı Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğünün ... tarih ve ... sayılı kararıyla; davacının 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 125. maddesinin birinci fıkrasının D bendinin (ı) ve (n) alt bentleri uyarınca üç yıl süre ile kademe ilerlemesinin durdurulması cezası ile cezalandırılmasına, adı geçenin tecrübeli bir memur olmasına rağmen bu şekilde disiplinsiz davranması nedeniyle aynı Kanunun 125. maddesinin III. fıkrasında belirtilen bir alt ceza uygulanmasına takdiren yer olmadığına karar verilmesi ve davacı tarafından söz konusu karara karşı yapılan itirazın Adalet Bakanlığı Yüksek Disiplin Kurulu'nun ... tarih ve ... sayılı kararı ile reddi üzerine, anılan işlemlerin iptali istemiyle temyizen incelenmekte olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 125. maddesinin birinci fıkrasının (D) bendinde, kademe ilerlemesinin durdurulması cezası, "Fiilin ağırlık derecesine göre memurun, bulunduğu kademede ilerlemesinin 1-3 yıl durdurulmasıdır." şeklinde tanımlanmış, (ı) alt bendinde; "Görevin yerine getirilmesinde dil, ırk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din ve mezhep ayrımı yapmak, kişilerin yarar veya zararını hedef tutan davranışlarda bulunmak", (n) alt bendinde; ''Verilen görev ve emirleri kasten yapmamak'' kademe ilerlemesinin durdurulması cezasını gerektiren fiiller arasında sayılmış, "Disiplin cezası vermeye yetkili amir ve kurullar" başlıklı 126. maddesinin 1. fıkrasında; uyarma, kınama ve aylıktan kesme cezalarının disiplin amirleri tarafından; kademe ilerlemesinin durdurulması cezasının ise, memurun bağlı olduğu kurumdaki disiplin kurulunun kararı alındıktan sonra, atamaya yetkili amirler, il disiplin kurullarının kararlarına dayanan hallerde ise Valiler tarafından verileceği, 3. fıkrasında ise; disiplin kurulu ve yüksek disiplin kurulunun ayrı bir ceza tayinine yetkisi olmadığı, cezayı kabul veya reddedeceği; ret halinde atamaya yetkili amirlerin 15 gün içinde başka bir disiplin cezası vermekte serbest olduğu kuralına yer verilmiştir.

30/05/1999 tarih ve 23710 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Adalet Bakanlığı Disiplin Kurulları ve Disiplin Amirleri Yönetmeliğinin 5. maddesi de kademe ilerlemesinin durdurulması cezası yönünden 657 sayılı Kanunla benzer düzenlemeler getirilmiş, anılan Yönetmeliğin "Disiplin cezası vermeye yetkili amir ve kurullar" başlıklı 8. maddesinde; kademe ilerlemesinin durdurulması cezasının, bu Yönetmeliğin 17'nci maddesinde gösterilen usüle göre, 12'nci maddede belirtilen Bakanlık Disiplin Kurulunun uygun görüşü alınarak, atamaya yetkili amirce verileceği, 17. maddesinde; Disiplin Kurulunun, kademe ilerlemesinin durdurulması cezası ile ilgili işlerde, soruşturma dosyasını aldığı tarihten itibaren 30 gün içinde, soruşturma evrakına göre karar vereceği ve atamaya yetkili makama bildireceği, bunun üzerine atamaya yetkili amir tarafından 20 gün içinde kademe ilerlemesinin durdurulması cezasının verileceği düzenlenmiş, 19. maddesinde ise; Disiplin Kurulu ve Yüksek Disiplin Kurulunun, 657 sayılı Kanunun 125 inci maddesinin üçüncü fıkrasında belirtilen alt ceza uygulaması hariç, ayrı bir ceza tayinine yetkisi olmadığı; cezayı kabul veya reddedeceği, ret halinde, atamaya yetkili amir tarafından, 15 gün içinde başka bir disiplin cezası verilebileceği kurala bağlanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:

Yukarıda sözü edilen düzenlemelerle uyarma, kınama, aylıktan kesme ve kademe ilerlemesinin durdurulmasına ilişkin disiplin cezalarının hangi makamlar tarafından karara bağlanacağı, karara bağlanan bu disiplin cezalarının ise hangi makamlar tarafından onaylanacağı belirlenmiştir.

Bu doğrultuda kademe ilerlemesinin durdurulması cezası için getirilen teklifin Disiplin Kurulunca kabul edilmesi üzerine, cezanın uygulanma süresine de Disiplin Kurulu tarafından karar verilmesi gerekmektedir.

Yukarıda yapılan açıklamalar doğrultusunda, Adalet Bakanlığı Disiplin Kurulunca, davacı hakkında önerilen kademe ilerlemesinin durdurulması cezası teklifinin kabulü ile birlikte, cezanın 3 yıl süre ile uygulanmasına karar verilmesinde, hukuka aykırılık bulunmamıştır.

Bu itibarla, kademe ilerlemesinin durdurulması cezasının uygulanmasına karar veren Disiplin Kurulunca; teklif edilen cezanın kabulü ya da reddi yönünde karar verilmesi gerekirken cezanın uygulanma süresinin de üç yıl olarak belirlenmesi nedeniyle dava konusu işlemlerde hukuka uyarlık bulunmadığından bahisle dava konusu işlemin iptali yolunda verilen İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet görülmemiş olup; İdare Mahkemesince dava konusu işlem tüm hususları ile birlikte değerlendirilerek bir karar verilmesi gerekmektedir.

KARAR SONUCU :

Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan davalı idarenin temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin temyize konu ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 01/02/2023 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.