Yeni adli yılın yargısının yapısında neler var?

2023-2024 Yeni Adli Yılı, 1 Eylül Cuma günü Yargıtay'da düzenlenen törenlerle resmi olarak başlayacak. Törene Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın yanı sıra TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, yüksek yargı başkanları ile bakanların katılması bekleniyor. DW Türkçe, yeni yılda ön plana çıkacak olan bazı dava ve soruşturma incelemelerini aldı.

İmamoğlu'nun ekonomisi Yargıtay'ı belirleyecek

İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu'na Yüksek Seçim Kurulu (YSK) üyelerine "ahmak" denirse 2 yıl 6 ay 15 gün hapis cezası kesinleşip kesinleşmeyeceği yeni adli bölgede netleşecek. Yerel mahkemenin kararı, henüz İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi'nin önünde bekleniyor. İstinafın vereceği kararın ardından dosya bu kez Yargıtay 4. Ceza Dairesi'ne gidecek. Temyiz sürecinden çıkacak olası bir onama kararı, İmamoğlu'na siyasi yasağın gelmesinin anlamı taşıyor. Bu durum İmamoğlu'nun 2024'te yapılan yerel seçimlerde İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı için yeniden aday gösterilmesini engelliyor. Aynı zamanda İmamoğlu'nun yine olası CHP Genel Başkanlığı adaylığının önü de bu kararla kapanacak.

Bunun yanı sıra İmamoğlu hakkında devam eden davalar da var. İçişleri Bakanlığı'nın ihbarı üzerine İmamoğlu hakkında Beylikdüzü Belediye Başkanlığı'nın süresi ile ilgili "ihaleye fesat karıştığı" iddiasıyla dava açıldı. Yedi yıla kadar hapis ve siyasi yasak istenen davanın ilk duruşması 15 Haziran'da Büyükçekmece Asliye Ceza Mahkemesi'nde görülmüştü. Duruşma 30 Kasım'a ertelendi.

İmamoğlu hakkında Tuzla Belediye Başkanı Şadi Yazıcı'ya hakaret ettiği iddiasıyla "kamu görevlisine alenen hakaret" suçundan 2 yıl 4 ay kadar hapis cezası istemiyle dava açıldı.

Öte yandan İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nde "terör iltisaklı" kişilerin işe alındığı iddiasıyla İçişleri Bakanlığı'nın raporu üzerine bir soruşturma da bulunuyor. İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı'nın yürüttüğü soruşturma kapsamında İmamoğlu'nun şüpheli olup olmadığı henüz net değil.

Kılıçdaroğlu Soruşturması Soruşturması

14 Mayıs seçimlerinde cumhurbaşkanı adayı olan için milletvekili seçilemeyen CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'nun dokunulmazlığının sona ermesi nedeniyle Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde (TBMM) bekletilen dokunulmazlık dosyaları savcılığa gönderilmişti.

Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı'nda soruşturma bürolarına dağıtılan 18 dosyada Kılıçdaroğlu'na "terör örgütü propagandası yapmak", "halkı kin ve düşmanlığa teşvik", "Cumhurbaşkanına hakaret", "kamu görevline hakaret" ve "iftira" gibi suçlamalar yöneltiliyor. Bu dosyaların davaya dönüp dönmeyeceği ise yeni adli yılda belli olacak.

HDP'yi kapatma davası

Yargıda HDP ile ilgili kritik iki dava sürüyor. Bunların ilki Anayasa Mahkemesi'nde (AYM) karar aşamasına gelen HDP kapatma davası. Dosya şu anda esas belgelerin saklanması için AYM raporunun önünde duruyor. Hazırlanacak raporun üyelerine dağıtılmasının ardından AYM, belirlenecek özel günde toplanarak iptali esastan karara bağlayacak.

451 kişi hakkında siyasi yasak talep edilen iddiada ayrıca HDP'nin hazine yardımının uygulamaya konulması da isteniyor. YSP'den milletvekili olarak seçilen Pervin Buldan, Mithat Sancar, Meral Danış Beştaş ve Sırrı Süreyya Önder'in aralarında bulunduğu 17 vekil siyasi yasak istenenler arasında yer alıyor. Kapatma için 15 üyenin en az 10'unun oyun oynama ihtiyacı var.

Demirtaş'ın durumu ne olacak?

HDP kapatma davasına paralel ilerleyen Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ'ın aralarında 20'si tutuklu 108 HDP'li siyasetçinin yargılandığı Kobani davası da karar aşamasına doğru gidiyor. 14 Nisan 2023'teki duruşmada esas devletin mütalaasını çözen Cumhuriyet Savcısı, Demirtaş ve Yüksekdağ'ın aralarında bulunduğu 36 sanık hakkında, "Devletin birliğini ve ülke bütünlüğünü bozma" iddiasıyla ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası talep etti. Ayrıca Demirtaş'ın aralarında bulunduğu 26 kişi hakkında da, Yasin Börü dahil altı kişinin bulunduğune ilişkin altı kez ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası istendi. Ankara 22. Ağır Ceza Mahkemesi'ndeki davada Demirtaş henüz savunmasını yapmadı.

Avrupa İnsan Hakları (AİHM) Büyük Daire'nin Demirtaş hakkında yaptığı "hak yönetimi" kararı uygulanmamıştı. Bununla ilgili olarak Anayasa Mahkemesi'ne yapılan bireysel başvuruların da önümüzdeki günlerde gündeme gelmesi bekleniyor.

Gezi davasında cezalar onanacak mı?

Yeni adli yılda gözlerin çevrileceği adreslerden biri de Yargıtay olacak. Gezi davası kapsamındaki iş insanı Osman Kavala ağırlaştırılmış müebbet, aralarında TİP Hatay Milletvekili Can Atalay'ın bulunduğu yedi sanık ise 18 yıl hapis cezasına çarptırılmıştı. İtiraz üzerine dosya Yargıtay 3. Ceza Dairesi tarafından incelenecek. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı, Mücella Yapıcı dışında tüm sanıkların cezasının onanmasını önlemek. Daire, Can Atalay'ın yaşama dokunulmazlığı olduğu için tahliye talebini reddetmişti. Bu kez esastan görüşecek olan Daire'nin vereceği karar, Gezi davasındaki sanıkların cezaevinde kalıp kalmayacağını netleştirecek. Ceza onanırsa Atalay'ın milletvekilliği de düşecek.

Sinan Ateş cinayeti davası açılacak mı?

Eski Ülkü Ocakları Genel Başkanı Sinan Ateş,30 Aralık 2022 tarihinde Ankara'da Çukurambar öldürüldü. Cinayete ilişkin Ülkü Ocakları Genel Başkan Yardımcısı Emre Yüksel, eski Ülkü Ocakları yöneticisi Tolgahan Demirbaş, dönemin MHP İstanbul İl Yöneticisi Ufuk Köktürk, iki özel harekat polisi ile tetikçi Eray Özyağcı'nın bulunduğu 21 şüpheli tutuklanmıştı. Sinan Ateş cinayetiyle ilgili soruşturmayı yürüten Başsavcıvekili Durdu Özer'in Ağustos ayı başında Genel Soruşturma Bürosu'ndan suçlanan Bilişim Suçları Soruşturma Bürosu'nun başına atanması ise gözler bir kez daha dosyaya kesildi. Dosya, Özer ve diğer iki soruşturma savcısının izinde bulunması nedeniyle Başsavcı Vekili Ahmet Altun'a devredildi. Yeni adli yılda dosyanın yeniden Özer'e verilip verilmeyeceği netleşecek. Öte yandan cinayetin ardından Tolgahan Demirbaş'ın tutuklu kalmasıyla suçlanan eski MHP Milletvekili Olcay Kılavuz hakkında sürecin yapılıp yapılmayacağı biliniyorsa. Cinayet soruşturmasına ilişkin iddianamenin önümüzdeki aylarda tamamlanarak mahkemeye sunulması bekleniyor.

Reklam

Deprem soruşturması

Yeni yılda gözlerin çevrileceği başka adres ise deprem bölgesi olacak. Kahramanmaraş merkezli 11 ilde meydana gelen 6 Şubat depreminde 50 binin üzerindeki kişi hayatını kaybetti. Depremde yıkılan binalarla ilgili sorumluluğu bulunan 2 bin 124 şüpheli hakkında adli işlem yapıldı. En az 260 kişi tutuklu. Bugüne kadar 50 davanın açıldığı dosyalardaki sanık sayısı 135'tir. Diğer soruşturmaların da gelecek aylarda tamamlanması bekleniyor. Bunlar arasında Ebrar Sitesi, Galeria AVM, Rönesans Rezidans gibi binlerce can kaybı neden olan yapılara ilişkin dosyalar başı çekiyor. Ardından depremin kamu yönetiminin aldığı kararlara karşı 22 bin 120 idari dava açıldı. Bunların 16 bin 172'si ise hasar ve yıkımlara yönelik olarak açıldı.

Sezgin Baran Korkmaz ve Sedat Peker davaları ne olacak?

Suç örgütünün liderinin suçlanan ve Birleşik Arap Emirlikleri'nde bulunan Sedat Peker'in bu süreçte Türkiye'ye geri döndürülmeyeceği de takip edilecek. Peker hakkında İstanbul'da açılan 92 sanıklı dava halen sürüyor. Peker'in ortaya çıkardığı iddialarla ilgili ise Türkiye'de henüz ciddi bir soruşturma yürütülmemiş.

Kara para aklamak suçlamasıyla İstanbul'da hakkında davada bulunan Sezgin Baran Korkmaz, Avusturya'dan iade edildiği ABD'de geçen günlerden tahliye edilmişti. Korkmaz'ın Türkiye'deki davranışı da yakından izlenecek.

Kaynak: DW Türkçe