Belediyelere genel bütçeden pay
Belediyeler ve il özel idarelerine genel bütçe vergi gelirleri tahsilatı toplamı üzerinden pay verilmesini öngören teklif, TBMM Başkanlığına sunuldu.
AK Parti Grup Başkanvekili Nihat Ergün ve arkadaşlarınca hazırlanan İl Özel İdarelerine ve Belediyelere Genel Bütçe Vergi Gelirlerinden Pay Verilmesi Hakkında Kanun Teklifine göre, il özel idareleri ve belediyelere, genel bütçe vergi gelirleri tahsilatı toplamı üzerinden pay verilecek. Pay, genel bütçe vergi gelirleri tahsilatı toplamından, vergi iadeleri düşüldükten sonra kalan net tutar üzerinden hesaplanacak.
Genel bütçe vergi gelirleri tahsilatı toplamının yüzde 2,90'ı belediyelere, yüzde 2,65'i büyükşehir ilçe belediyelerine ve yüzde 1,15'i il özel idarelerine ayrılacak.
Büyükşehir belediye sınırları içinde yapılan genel bütçe vergi gelirleri tahsilatı toplamının yüzde 5'i ile genel bütçe vergi gelirleri tahsilatı toplamı üzerinden ilçe belediyelerine ayrılan payların yüzde 30'u, büyükşehir belediyesinin payı olacak.
Bakanlar Kurulu, bu oranları 2 katına kadar artırabilecek veya indirebilecek.
Paylar, Maliye Bakanlığı tarafından aylık olarak hesaplanacak. Maliye Bakanlığı büyükşehir belediye paylarını, teklifte belirtilen esaslara göre paylaştıracak, bu belediyelere doğrudan, il özel idareleri ve diğer belediyelerin paylarını ise ilgili idarelere aktarılmak üzere, tahsil edilen ayı takip eden ayın sonuna kadar İller Bankasına aktaracak.
Belediye ve il özel idare paylarını, belirtilen süreler içinde ilgili idarelerin hesaplarına yatırmayan sorumluların, 5 maaş tutarı kadar aylıkları kesilecek.
Teklif, genel bütçe vergi gelirlerinin dağıtımında, nüfus kriterinin yanında, başka kriterlerin de esas alınmasını öngörüyor.
Pay dağıtımında nüfus kriterinin ağırlığı yüzde 60 olacak, ilin yüzölçümü yüzde 10, ilin kırsal alan nüfusu yüzde 15 ve illerin gelişmişlik endeksinin yüzde 15 oranında bir ağırlığa sahip olacak.
Gelişmişlik endeksinde, Devlet Planlama Teşkilatınca tespit edilen en son endeks esas alınacak. Bu endeksin kullanımında, iller gelişmişlik katsayılarına göre en az gelişmiş ilden en çok gelişmiş ile doğru ve eşit sayıda ili içeren 5 gruba ayrılacak. İllerin eşit sayıda 5 gruba ayrılmasında eşitliği bozan il son gruba eklenecek.
Bu gruplandırma çerçevesinde gelişmişlik endeksine göre dağıtılacak miktarın yüzde 23'ü 1. gruba, yüzde 21'i 2. gruba, yüzde 20'si 3. gruba, yüzde 19'u 4. gruba ve yüzde 17'si 5. gruba tahsis edilecek. Bu tahsisat, her grup içinde, gruba giren illerin nüfuslarına göre dağıtılacak.
Yüzde 2,65'lik büyükşehir ilçe belediyeleri payı, nüfus esasına göre dağıtılacak. Hesaplanan tutardan yüzde 30'luk büyükşehir belediyesi payı ayrıldıktan sonra, kalan miktar büyükşehir ilçe belediyelerinin hesabına İller Bankası tarafından aktarılacak.
Büyükşehir sınırları içinde toplanan genel bütçe vergi gelirlerinden ayrılan yüzde 5'lik büyükşehir belediye payının yüzde 70'i, doğrudan ilgili büyükşehir belediyesi hesabına aktarılacak ve kalan yüzde 30'luk kısmı ise büyükşehir belediyeleri arasında nüfus esasına göre dağıtılacak.
Büyükşehir belediye payları, bir önceki yılda aylık olarak tahakkuk eden tutarların yüzde 40'ından fazla olamayacak. Fazla olan tutarlar, artış oranı yüzde 40'dan az olan belediyelere bu oranı aşmamak üzere dağıtılacak.
Bakanlar Kurulu bu oranları 2 katına kadar artırmaya veya kanuni haddine indirmeye yetkili olacak.
Teklifle, belediyelere dağıtılan kaynakların bir kısmının amacı doğrultusunda kullanılmaması ve kaynak israfına yol açılması nedeniyle, mahalli idarelere yardım yapılmak üzere çeşitli bakanlık ve kuruluş bütçelerine konulan ödenekler kaldırılıyor; bunun yerine, Maliye Bakanlığı bütçesine, "Denkleştirme ödeneği" adı altında ödenek konuluyor.
Kesinleşmiş en son genel bütçe vergi gelirleri tahsilatı toplamının 1000'de biri, Maliye Bakanlığı bütçesine denkleştirme ödeneği olarak konulacak. Maliye Bakanlığı, bu ödeneği, mart ve temmuz aylarında 2 eşit taksit halinde dağıtılmak üzere İller Bankası hesabına aktaracak. Bu ödeneğin yüzde 6O'ı nüfusu 5 bine kadar olan belediyelere, yüzde 40'ı ise nüfusu 5 bin 1-9 bin 999 arasında olan belediyelere eşit şekilde dağıtılacak.
Bu ödenek dışında, mahalli idarelere yardım amacıyla, bakanlıklar ile bağlı ve ilgili kurum ve kuruluşların bütçelerine pay, fon veya özel hesap gibi adlarla başka bir ödenek konulamayacak.