Türk seçmeni kendini nasıl tanımlıyor?
Usadem'in, 9 ilde ve 2000 denek üzerinde yaptığı ?Türkiye'de seçmen profili' araştırmasının ilk sonuçları ortaya çıktı. Araştırmaya göre, seçmenin yüzde 50.62'si kendisini ?Demokrat veya Sosyal Demokrat' olarak tanımlıyor. Şeriat yanlısı kesimin oranı yüzde 4.07
Merkezi İzmir'de bulunan ve öğretim üyelerince kurulan Uluslararası Stratejik Araştırmalar Eğitim ve Danışma Merkezi (USADEM), seçmen profilini ve ülkenin politik eğilimlerini ortaya koymak üzere kapsamlı bir araştırma yaptı. İzmir, Ankara, Bursa İstanbul, Antalya, Kayseri, Diyarbakır, Trabzon ve Kahramanmaraş'ta 1960 denek üzerinde yapılan araştırmada seçmenlerin siyasi davranışları sorgulandı. Araştırmaya göre, Türkiye'de şeriat ya da din devleti isteyen kesimin oranı yüzde 4.07. USADEM Başkanı Prof. Dr. İbraihim Armağan, bu oranın 2004'te yüzde 8.07 olduğuna işaret ederek ?Cumhuriyet değerlerinin yaşam biçimi olarak kabul gördüğü anlaşılmaktadır? dedi. Araştırmada, sağcı-miliyetçi seçmen oranı yüzde 16.32, solcu seçmen oranı yüzde 14.45, sosyal demokrat-demokrat seçmen oranı ise yüzde 50.62 düzeyinde bulunuyor. Türkiye'nin yarısı kendini ?sosyal demokrat-demokrat? olarak tanımlamasına karşın CHP'ye oy vermiyor. Prof. Armağan, bunun CHP'nin ?ulusalcı-milliyetçi-devletçi? görülmesinden kaynaklandığını, seçmenin ?demokrat? olmayı ?erdem? olarak gördüğünü söyledi. Araştırmaya göre AKP merkeze kaymaya çalışırken, belirli kesimlerin şüphesi de artıyor. 2004 yılında AKP'yi İslamcı görenlerin oranı yüzde 20.33 iken bu oran 2008'de yüzde 24.17'ye, şeriatçı görenlerin oranı da aynı sürede yüzde 2.05'ten yüzde 6.32'ye yükseldi.
MHP erkek CHP burjuva
Kadınlar en çok AKP ve CHP'ye yöneliyor. MHP'ye oy veren kitlenin ağırlığını erkekler oluşturuyor.
MHP, 18-30 yaş arası en genç kitleden oy alırken, AKP'ye daha çok 30-45 yaş aralığı, CHP'ye de 45 yaşın üzerindekiler oy veriyor.
Eğitim düzeyi yüksek kitle CHP'ye, en düşük eğitim düzeyi olanlar AKP'ye, lise mezunları MHP'ye oy veriyor.
?Devletçi-ulusalcı? kimliğini benimseyen ve laikliğe öncelik verenler CHP'ye oy verirken, ?Türk milliyetçisi? kimliğini benimseyenler MHP'ye, ?Sünni-Müslüman? kimliğini benimseyenler AKP'ye oy veriyor.
CHP burjuva kesiminden, AKP dar gelirliden, MHP orta sınıftan oy alıyor.
Ankete göre partilerin seçmen profili şöyle:
Cinsiyet: Kadınların tercihi daha çok AKP ve CHP. MHP'ye genelde erkekler oy veriyor.
Yaş: MHP genelde 18-30 yaş grubu, AKP 30-45 yaş grubu, CHP 45 yaş üstü kesimden oy alıyor.
Eğitim: AKP genelde eğitim seviyesi düşük, CHP yüksek, MHP lise ve üniversiteli kesimden oy alıyor.
Gelir: AKP genelde dar kesimli, CHP yüksek kesimli, MHP ise orta gelirli kesimden oy alıyor.
İnanç: AKP daha çok İslam'a önem veren, CHP laikliğe öncelik tanıyan ve Alevi kesimden, MHP ise geleneksel İslami kesimden oy alıyor.
Kentlilik: CHP, gelişmiş ve kentleşmiş şehirlerden, AKP kent ve kırsaldan, MHP kentlerden oy alıyor.
Sınıfsal açı: CHP burjuva, AKP dar gelirli ve emekçi, MHP ise orta sınıftan oy alıyor.
Kimlik: CHP devletçi-ulusalcı kimliği, AKP Sünni-Müslüman kimliği, MHP ise Türk milliyetçisi kimliğini ön planda tutanlardan oy alıyor.
SONUÇ: Siyasette boşluk var ve seçmenin kafası karışık
Ebru TOKTAR ÇEKİÇ
