Kredide ödeme kolaylığı sağlayan fırsatlar

Bir yandan yükselen YTL kredi faizleri, bir yandan döviz kurlarının belirsizliği. Öte yandan artık ertelenemez durumdaki konut ihtiyacı. Arada kalan tüketiciler için bankalar maliyet düşürücü önlemler geliştiriyor. Kur riskinin sepetlenmesi, indirimli krediler gibi...

Daha dünyadaki mortgage krizinin etkileri atlatılamamışken, bir de Türkiye'de AKP'nin kapatılma davası gibi siyasi belirsizlikler eklenince, bu yıl gevşemesi beklenen konut kredi faizlerinde artık yüzde 1'ler konuşulmaz oldu. YTL kredi faizleri yeniden yükseliş eğilimi gösterdi. Halihazırda uzun vadeli kredilerin faizleri yüzde 1,38 ile yüzde 1,75 arasında seyrediyor.

Bir yandan yükselen YTL kredi faizleri, bir yandan döviz kurlarının belirsizliği. Öte yandan artık ertelenemez durumdaki konut ihtiyacı. Arada kalan tüketiciler için bankalar maliyet düşürücü önlemler geliştiriyor. Kur riskinin sepetlenmesi, indirimli krediler gibi...

Daha dünyadaki mortgage krizinin etkileri atlatılamamışken, bir de Türkiye'de AKP'nin kapatılma davası gibi siyasi belirsizlikler eklenince, bu yıl gevşemesi beklenen konut kredi faizlerinde artık yüzde 1'ler konuşulmaz oldu. YTL kredi faizleri yeniden yükseliş eğilimi gösterdi. Halihazırda uzun vadeli kredilerin faizleri yüzde 1,38 ile yüzde 1,75 arasında seyrediyor. YTL kredi maliyetlerindeki dalgalanma, kredi kullanmaya hazırlanan tüketicileri de maliyeti azaltacak ürün arayışına soktu. Gözler kimi bankaların verdiği döviz kredilerine yöneldi. Dolar ve Euro'nun haricinde, Japon Yen İsviçre Frangı gibi alışıldık olmayan kurlar üzerinden de bankalar kredi veriyor. Ancak bir ülkede belirsizlik olduğunda, döviz kurlarına da ihtiyatlı yaklaşılıyor. Bu durumu göze alan kimi bankalar, maliyet kolaylığı sağlayacak ürünlerle müşterilerine destek oluyor.

KUR RİSKİNİN SEPETLENMESİ

Anadolubank, bir kısmı döviz, bir kısmı YTL olan kredi ürünü çıkardı. Sepet Kredi adı verilen ürünü kullanan vatandaş, örneğin yüzde 50 YTL, yüzde 50 de Yen kredisi alıyor. Yen'in faiz oranı yüzde 4 olduğu için yüzde 16'larda seyreden YTL kredinin maliyeti yüzde 10'a kadar düşüyor. Diğer bir deyişle aylık faiz oranı yüzde 1.34'ten yüzde 0.8'e kadar iniyor. Örneğin, daha fazla kur riski almak istemeyen tüketici, Yen, İsviçre Yangı, Euro veya dolar miktarını yüzde 50'nin altına çekebilecek. Daha cesur olanlar ise daha düşük faizle kredi kullanacak ancak aynı oranda kur riskini üstlenmiş olacak.

Anadolubank Bireysel Kredilerden Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Recep Atakan, bu krediyi almak isteyenin döviz getirişi olması gerektiğini kaydederek vatandaşların hem yıllık yüzde 3-4 gibi düşük faiz oranlı para birimleri bazlı kredilerden yararlanması hem de almak istedikleri kadar risk almalarını sağlamak amacıyla bu ürünü çıkardıklarını kaydetti.

Piyasalardaki dalgalanma sonrası müşterilerin konutta sepet krediye yöneldiklerini söyleyen Atakan, müşterilerin yüzde 70'nin iki arklı para birimi ile borçlanma yoluna gittiğini belirtti. Artan volatilite nedeniyle yatırımcıların konut jedisi kullanırken tek para biriminin faiz riskiini üstlenmek istemediğini söyleyen Atakan, Aslında hangi para birimi avantajlı sorusunun mükemmel cevabı yok ancak müşterilerin krediyi kullanmak istediği vade, gelirinin te kadarının döviz olduğu ve döviz kurları hakkındaki beklentileri sepeti oluşturmada önemli kriterler.

Kredi faizlerinin yükselmesi nedeniyle müşteriler yüzde 100 YTL cinsi konut kredisi almak istemiyor. Bu tip fonlama ihtiyacını karşılamak için pazara sunduğumuz sepet krediyi büyük ilgi gördü" dedi.

SEPETTE LİRA TAVSİYE EDİLİYOR

Sepet kredisi kullanmak isteyen müşterilerinin mutlaka döviz gelirlerinin olması gerektiğine dikkat çeken Atakan, "Her para biriminin 1-4 yıl arasında dalgalandığı bir dönem var. Bankalar olarak biz bile taktik değiştiriyoruz. Müşterilerin de hem faiz hem de kur riskini ayı anda üstlenmesini tercih etmiyoruz. Türk Lirası'nın sepet kredi içindeki para birimlerinden biri olması konusunda tavsiyelerde bulunuyoruz" dedi.

Kısa vadeli bir kredi düşünen yatırımcıya doların Euro karşısında değer kaybedeceğini öngörerek, YTL Dolar ve/veya YTL- Japon Yeni tavsiye ettiklerini kaydeden Atakan, faiz yükünün en az 5 yıl vadeli kredide olduğunu ve Japon Yeni'nin son dönemlerde yükselmesine rağmen düşük faiz ile öne çıktığını açıkladı. Atakan, uzun vadeli sepet kredisi kullanmak isteyen müşterilerine ise Türk Lirası- Euro sepetini öneriyor.

İNDİRİMLİ MORTGAGE DA GÖZDE

Konutta kredi faizlerinin yükselmesi ile birçok bankanın şimdiye kadar da uyguladığı ve faiz oranı indiğinde kredi alan vatandaşın faizini de indiren adına "indirimli mortgage" denilen enstrüman gözde olmaya başladı. Artık artan faiz oranlan nedeniyle yüksek oranlı faizi yıllar boyu ödemek istemeyen vatandaşlar bu kredi türüne sarılmaya başladı. Garanti Bankası, HSBC, Akbank ve Citibank'da bu amaçlı benzer ürünler bulunuyor.

Örneğin Garanti Bankasında başlangıçta alınan kredinin en az yüzde 1.5'ini ödeyerek gelecek yıllarda faiz düştüğünde sizin de faiziniz aynı oranda düşecek. Faiz yükseldiğinde ise oran yükselmeyecek. Konut kredileri ortalama 7 yıl süreli olduğu için uzmanlar bu enstrümanın yüksek faiz dönemlerinde kullanılabilecek en iyi kredi türü olduğunu belirtiyorlar. Bu krediyi şimdi kullanan vatandaşlar, ortalama aylık yüzde 1.50-1.60 (vadeye göre değişiyor) faiz oranı ile bu yıl taksitlerini ödeyecek. Faizin gelecek yıl düşüş eğilimine gireceği tahmin ediliyor. Böylece bu krediyi kullananlar gelecek yıl veya sonraki yıllarda bu yüksek faiz oranı ile değil, olabilecek düşük faiz oranı ile taksidini ödeyecek.

FAİZ YÜKSELİŞİNDEN ETKİLENMEK YOK

Gelecek yıl aynı tarihte faiz oranı 1,20'ye gerilerse, müşteri indirimli mortgage kredisini yıllık 1.20'den ödüyor olacak. Ekonomideki dalgalanma sona erer, bir sonraki yıl mortgage kredisi almak için uygun oran olarak bilinen yüzde 1 ve daha altına gerilerse tüketici, faizini yüzde 1 ile ödemeye devam edecek. Kredi taksitlerinin sonuna kadar yüzde l'in altında yani faizin geldiği en düşük noktadan taksit ödenip bitirilecek. Bu kredi türünün diğer en önemli avantajı faiz yükseldiğinde vatandaşın bundan etkilenmemesi. Kredi faizleri belirli bir dönem sonunda yüzde 2'ye bile çıksa, müşteri yüzde l'den taksit ödemeye devam ediyor.

UZMANINDAN KREDİ TAVSİYELERİ

İstanbul Mortgage Genel Müdürü Bahadır Teker, kredide kur riskinin azaltılması konusunda çözümlerin kişiye özel geliştirilmesi gerektiğini söyledi. Teker, düzenli döviz geliri veya dövize endeksli geliri olanlar için döviz kredisi kullanmanın riski olmayacağını açıkladı. Diğer yandan YTL açısından şu anda yukan doğru bir artış beklentisi olduğuna da işaret eden Teker, kredi kullanmayı düşünenler için şu tavsiyelerde bulundu: "YTL faizlerinin biraz daha yükselebileceği beklentisi var. Dolayısıyla şu anda ödeyebilecek durumda olup da kredi kullanan kişiler, sabit faizin avantajı ile, ileride faizler artsa da aynı faizden ödemeye devam edeceği için, işini kaybetmedikçe bir riske girmiş olmayacaklar. Kaldı ki gelecekte faiz düşerse, belirli bir cezayı ödeyerek kredisini düşük faizden yeniden yapılandırabilirler. Bu tüketiciye esneklik veren güzel bir opsiyon.

Şu sıralar ev fiyatlan, aşırı talebin olduğu yakın zamana göre daha uygun noktalara geliyor. Böyle bir dönemde evlerde çok uygun olanaklar çıkıyor. Tüketicinin yapması gereken, ödeyebi-lecği kadar kredi kullanmaktır. "Daha çok para kazanırım, mutlaka öderim." gibi bir takım risklere girilirse, bunun sonuçlarını da yaşamak zorunda kalırlar. Ödeyebileceği riski alarak kredi kullananın kaybedeceği birşey yok. Burada matematiksel bir hesap yapmak lazım.

Bankalann son dönemde alternatif imkanlar içeren ürünler sunduğu gözleniyor. Ancak herhangi bir kredide bir imkan tanınıyorsa, bunun mutlaka bir maliyeti olduğu unutulmamalı. Hiçbir şey bedava değil. "Bugün daha az ödeyeyim, ileride öderim..." veya "Bugün daha çok ödeyeyim, ilerde az öderim..." gibi ürünlerde de tüketicinin ödeyeceği bir maliyet vardır. En iyisi her tüketicinin kendi ihtiyaçlanna göre bir düzenleme yapması. Örneğin üniversiteden yeni mezun olan birinin gelecekte gelirlerinin artması beklenir, onun artan ödemeli kredilere yönelmesi mümkün. Gelir seviyesi belirli bir düzeyde olanların gelirleri yıllara göre enflasyon oranında artıyorsa, onların da değişken faizli ürünleri incelemesinde fayda var.

Herkesin ihtiyacı farklı olduğuna göre, tek bir doğru var demek mümkün değildir. Ancak şu varki, en klasik ürünler karşılaştınlması en kol ürünlerdir. Burda bankaların bazen kafa h rıştıran uygulamaları olabiliyor. Karşılaştın bilir ürünlerin üzerinde maliyetleri de iyi a lamak lazım. En klasik ürünler en yaygın ki lanıma sahip olduğu için onlarda bu tür m liyetlerin daha makul seviyelerde olduğuı görüyoruz".

Adres Dergisi