Rüşveti denetim rehberi yayımlandı

GÜLÇİN ÜSTÜN Ankara

Gelir İdaresi'nin hazırladığı rehberde, en çok rüşvet ilişkisi petrol arama, inşaat, üretim endüstrileri, telekomünikasyon altyapısına ilişkin sektörlerde görülüyor

Gelir İdaresi Başkanlığı, vergi inceleme elemanlarının kamu görevlileri ile özel şirketler arasındaki rüşvet ilişkisini ortaya çıkarması için rehber yayımladı. Rehberde, en çok rüşvet ilişkisinin yaşandığı sektörler petrol arama, inşaat, üretim endüstrileri, telekomünikasyon alt yapısına ilişkin yatırımlar şeklinde sıralandı.

Rehberde, şirketlerin kamu görevlisine rüşvet ödeme yöntemlerine de yer verilirken, denetçilere, ?Sık sık randevu iptal eden, kaçamak yanıt verenler, konuyu geçiştirmeye çalışanlardan şüphelenin. Görüşmenin yönünü siz tayin edin. Sınama ve yönlendirme soruları sorun? denildi.

Ödeme yöntemleri

Gelir İdaresi Başkanlığı, OECD'nin rüşvetle mücadeleye yönelik rehberini Türkçe'ye çevirerek yayımladı. Rehberde, şirketlerin kamu görevlisine rüşvet ödeme yöntemlerine de yer verildi. Rehberde, bu yöntemler arasında avukatlık bürosu yoluyla dolaylı ödeme yapma, ödemelerin vergi cenneti olarak bilinen ülkelerdeki hesaplara yatırılması, fon devri, politik ya da yardım amaçlı kampanya harcamalarının ödenmesi, seyahat programı düzenlenmesi, kamu görevlisinin yetkili olduğu vakıflara bağış yapılması, sahte fatura kullanma sıralandı.

İdari izin alınan sektörler

Rehberde, ?Yerli bir kamu görevlisine rüşvet ödemek için uluslararası alanda kullanılan en yaygın örnek, ana kuruluş tarafından geri kendisine dönmek üzere yabancı bir yan kuruluş veya danışman kullanmak ve aklanması için para göndermektir? denildi.

Rehberde, en çok rüşvet ilişkisinin yaşandığı sektörlerin, iş için idari izin alınması gerekenler olduğu belirtilirken, bu sektörler arasında petrol arama, inşaat, üretim endüstrileri, telekomünikasyon altyapısına ilişkin yatırımlar sayıldı.

?Denetçiler, sınama soruları sorun'

Denetim elemanın mükellefin tutumuyla ilgili değerlendirmesinin rüşvetin varlığının tespit edilmesinde faydalı olacağı belirtilen rehberde, incelemeyi engellemeye çalışan, sorulara yanlış cevap veren, randevu iptallerini sık sık tekrarlayan mükelleflerden şüphelenilmesi önerildi. Rehberde şunlar kaydedildi:

?Mükellefle görüşme tekniklerine özel bir dikkat gösterilmeli. İnceleme elemanının, görüşmenin kontrolünü daima elinde tutması ve eğer olayda rüşvet şüphesi varsa, kontrolü daha da yüksek tutması önemlidir. Görüşmenin yönünü inceleme elemanı belirlemelidir. Sınama ve yönlendirme soruları sorulmalıdır. Mükkellefin tutarlı bilgiler verip vermediği, kaçamak cevaplarla konuyu geçiştirip geçiştirmediği sürekli olarak tayin edilmelidir. Kaçakçılık göstergeleri, rüşvet tespiti için de geçerlidir. Bilinçli olarak vergisel yükümlülüklerini yerine getirmeyen firmalar, sıklıkla yasal belgeler üzerinde delil bırakırlar.?