Devlet ekonomiden tamamen çekiliyor
Devletin imtiyazında bulunan tüm işler rehabilite et-işlet-devret modeliyle özel sektöre devrediliyor.
Hastanelerden limanlara, içme suyundan çöp toplamaya kadar bütün işler özel sektöre kiralanacak. Bütçede yatırımlara yeterince kaynak aktaramayan Hükümet, devletin imtiyaz tekelinde bulunan tüm işlerini özel sektöre devretmeyi öngören kapsamlı bir reform paketi hazırlıyor.
Görev, Başbakan Tayyip Erdoğan tarafından özel olarak Devlet Planlama Teşkilatı'na (DPT) verildi. DPT'nin koordinatörlüğünde Maliye, Hazine, Ulaştırma, Sağlık, Enerji, Eğitim ve Bayındırlık bakanlıklarının ortaklaşa çalışmasıyla haziran ayına kadar tamamlanması kararlaştırılan reform paketinin adı ''İmtiyaz Kanunu'' olarak belirlendi. Yeni reformun temel amacı, kamuya ait tüm işlerin özel sektöre devredilmesi olarak belirlendi. Bu amaçla, imtiyaz hakkı devrini yasaklayan ya da zorlaştıran mevcut yasal düzenlemeler belirlenip hepsi değiştirilecek. Reformla birlikte devlet tarafından işletilen hastaneler, raylı sistemler, içme suyu şebekeleri, atık su, çöp toplama, limanlar, barajlar, sulama kanalları gibi akla gelebilecek hemen her tür yatırım ve işletmeler ''imtiyaz devri'' yöntemiyle özel sektöre bırakılacak.
HİZMET KALMAYACAK
Reformun hayata geçirilebilmesi için geçmişte kullanılan yap-işlet-devret (YİD) ve yap-işlet (Yİ) yöntemlerinin daha kolay işletilmesini sağlayacak yasal değişiklikler yanısıra, Türkiye'de ilk kez ''Rehabilite et-İşlet-Devret (RİD) yöntemi hayata geçirilecek. Özel sektör, RİD yöntemiyle devraldığı kamuya ait işletmeleri önce rehabilite edip modern hale getirecek. Sonra belirli bir süre işletecek ve en sonunda da yeniden devlete iade edecek. Devletin, RİD yöntemi sayesinde büyük ölçüde yatırım ödeneği gerektiren işlerin bütçe yükünden kurtulacağı hesap ediliyor.
Ancak, giderle birlikte devletin işletme gelirleri de azalmış olacak. Konuya ilişkin bilgi veren DPT yetkilisi, yeni projenin hayata geçmesinin ardından devletin elinde hemen hemen hiçbir hizmet kalmayacağını söyledi. Yetkili, YİD yöntemiyle DPT'de biriken kamu proje stokunu eritmeyi, RİD yöntemiyle de devletin sunması gereken hizmetlerin kalitesini artırmayı ve bütçe yükünü hafifletmeyi hedeflediklerini söyledi.
Limanlara RİD yöntemi
Devlet Planlama Teşkilatı tarafından kamudaki ödenek bekleyen proje stokunun azaltılması amacıyla da gündeme getirilen RİD yöntemiyle özellikle limanlar, otoyollar, hastaneler, şehir içi tren yolu işletmeleri, şehir içi su şebekesi gibi büyük yatırım gerektiren hizmetlere ilişkin imtiyaz hakkının devredilmesi planlandı.
Özel sektör, yeni devirle birlikte örneğin otoyolları rehabilite edip modern hale getirip işletecek. Otoyol geçiş ücretleri de bu süre içerisinde özel sektöre akacak.Aynı şekilde artan dış ticaret hacmine cevap veremez hale gelen limanlar da RİD yöntemiyle rehabilite edilecek.
RİD yönteminin hedefinde şehiriçindeki banliyö hatları da yer alıyor. Özel sektör, halen TCDD tarafından işletilen, ancak çağa ayak uyduramayan banliyö tren hattını modern hale getirip bir çeşit metroya dönüştürecek. Son günlerde büyük tartışma konusu haline gelen SSK hastanelerinin devri de RİD'in potansiyel projeleri arasına girecek.
Devlet, elindeki hastaneleri modern hale getirilip işletilmesi şartıyla özel sektöre kiralayabilecek.
D.B. Tercüman