DGM'lerin adı değişti, ama havası değişmedi

Van'da avukatlar DGM yerine kurulan ağır ceza mahkemelerinden yakınıyor. dosyasının biriktiği Van'da Adalet Komisyonu Başkanı Eriş, savcı sayısının çok az olduğunu belirtiyor.

Van'da adliyenin iş yoğunluğunu Adalet Komisyonu Başkanı ve 2. Ağır Ceza Mahkemesi Başkanı Halit Erişle konuşuyoruz. Eriş, Van'da iş yoğunluğunun kapasitenin çok üzerinde olduğunu, özellikle savcı sayısının yetersiz kaldığını, savcıların olağanüstü tempoda çalıştığını söyleyerek, 2 ağır ceza mahkemesine yılda 700-800 dava geldiğini bildiriyor. Ayrıca, DGM'lerin yerine kurulan iki ağır ceza mahkemesiyle birlikte Van'daki ağır ceza mahkemelerinin sayısı dörde çıkmış durumda. Bunlara da yılda toplam 400 kadar dava geliyor.

Kesin sayı bilinmemekle beraber, Van Adliyesi'nin tümünde 10 bin dolayında davanın sürmekte olduğu tahmin ediliyor. Ayrıca Van'da ticaret, aile, iş, çocuk mahkemelerinin bulunmadığını belirtelim. Bunlar da olsa kadro hepten yetersiz kalacak.

Adalet Komisyonu Başkanı Eriş, 5190 sayılı yasayla DGM yerine kurulan 2 ağır ceza mahkemesine gelen davaların, eski DGM'lere gelenle aynı (örneğin terör, teşekkül halinde uyuşturucu vb.) olduğunu belirtiyor.

Tabela değişti

DGM'lerin yerine kurulan ağır ceza mahkemeleri için Vanlı avukatlar çok daha açık ve farklı konuşuyor.
Bu konuda Van'da 14 yıldır avukatlık yapan Baro Başkanı Av. Ayhan Çabuk şunları söylüyor:

"Ancak bir tabela değişikliği oldu. Onun ötesinde değiştiğini söylemek zor. Yasadaki yetkileri devam ediyor. Askeri yargıçlar daha önce DGM iken çıkmıştı zaten. CMUK'la genelde getirilen değişikliklerin dışında bir değişiklik olmadı."

Yasa değişiyor, zihniyet değişmiyor

Av. Mehmet Nuri Yıldız, yasalardan önce zihniyetin değişmesi gerektiğini söylüyor:

"Yasal değişiklikler yapılıyorsa da bu değişiklikler zihniyetlere yansımıyor.
DGM'lerin kaldırılıp yerine ağır cezaların kurulmasından sonra da aynı eski zihniyet sürüyor. Biz DGM'den dönüşen ağır cezaya gittiğimizde aynı DGM'deki tavır ve davranışlarla karşılaşıyoruz."

"Nedir o tavırlar?"

"Devlet Güvenlik Mahkemesi, adı üzerinde, devletin güvenliğiyle ilgilendiği için biraz daha sıkı, daha sert, daha ketum bir tutum içindeydi. Hakim ve savcılardan kalemde çalışan memurlara kadar herkes. Mesela, avukatlara bilgi verirken çok ketum davranıyorlar. Oraya gittiğimizde, normal adliyedeki gibi sıcak, güler yüzle karşılanmıyoruz.
Bir kere duruşmaların açıklığı ilkesi var.

Bu ilke, DGM'lerin yerine kurulan ağır ceza mahkemelerinde yine işlemiyor. Sadece kendileriyle ilgili olan duruşmalara girebiliyor insanlar, başka duruşmalara giremiyor.
Son bir yılda, diyelim ki 300'den fazla yasa değişmiş, ama zihniyetler değişmemiş. Biz bu zihniyetlerin değişmesini istiyoruz."

"AB de, yasaların değişmesi de yetmez, uygulamaları görelim" diyor. Bakalım ne olacak?

Bölge mahkemesi gerekli

Adaletin daha hızlı "tecelli etmesi" yani yerine getirilmesi, gerçekleştirilmesi amacıyla düşünülen Bölge idare Mahkemeleri (eski adıyla istinaf Mahkemeleri) yasası çıktı, fakat henüz kadroları oluşturulup kurulmadı.

Sulh ve asliye mahkemeleri benzeri ilk derece mahkemeler ile temyiz mahkemeleri arasında yer alan ikinci derecede yüksek bir yargı organı olan bu mahkemeler Doğu'da umutla bekleniyor.
Muş, Bitlis, Hakkari illerini kapsayan ? bir bölge barosu olan Van Barosu'nun Genel Sekreteri Av. Zahir Soğanda, böyle bir mahkemenin Van'da kurulmasını "elzem" gördüklerini, bir an önce çalışmaya başlamasını beklediklerini söylüyor.