Vakıf üniversitesinde görevli öğretim elemanları, devlet üniversitelerinde görevlendirilebilir mi?

VAKIF ÜNİVERSİTELERİNDE GÖREVLİ ÖĞRETİM ELEMANLARININ DEVLET ÜNİVERSİTELERİNDE GÖREVLENDİRİLMELERİ

GİRİŞ

Vakıf üniversitesi, doğrudan devlete bağlı olmayan, bir vakıf tarafından özerk olarak işletilen üniversitedir. Türkiye'de, kanunlara göre vakıf üniversiteleri, Yükseköğretim Kurulunun önerisi üzerine kanunla kurulur. Bu tür üniversitelerin kurulması, yeni bir üniversite kurma veya kurulmuş bulunan bir yükseköğretim kurumuna üniversite adının verilmesi şeklinde olur. Vakıf Yükseköğretim Kurumu, 2547 sayılı kanun hükümleri uyarınca, devlet tarafından kurulmuş bulunan yükseköğretim kurumudur.

Vakıflarca üniversite kurulabilmesi için, üniversitenin en az iki fakülteden oluşması, bu fakültelerin bünyelerinde fen ve edebiyat alanları ile ilgili eğitim programlarının mevcut olması, fen ve edebiyat programlarının üniversitenin ilk açılacak eğitim programları arasında yer alması ve üniversitenin eğitim-öğretime başlayacağı yıl bu programlara öğrenci alınacağının taahhüt edilmesi gereklidir. Yerleştirmeler yine YÖK tarafından yapılır.

Devlet üniversitelerinde görevli öğretim elemanları 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunun 40'ıncı maddesinin (a) ve (b) maddelerine göre vakıf üniversitelerinde görevlendirilebilirlerken, vakıf üniversitelerinde görevli öğretim elemanlarının görevlendirilip görevlendirilemeyeceği değerlendirilmeye çalışılacaktır.

DEVLET İLE VAKIF ÜNİVERSİTELERİ ARASI GÖREVLENDİRME

Bilindiği üzere, 2547 sayılı Kanunun ?Kurumlar arası Yardımlaşma? başlığı altındaki 40'ıncı maddesinin (a) fıkrasında; yükseköğretim Kurumlarında görevli öğretim üyeliği ile ders vermekle görevli öğretim yardımcılarının bağlı bulundukları fakülte ve yüksekokullarda haftalık ders yükünü doldurmadıkları takdirde kendi üniversitelerinin diğer birimlerinde veya o şehirdeki yükseköğretim kurumlarında ders yükünü doldurmak üzere rektör tarafından görevlendirilebileceği, haftalık ders yükünün üstünde başka bir yükseköğretim kurumunda görevlendirilen öğretim elemanlarına görev aldıkları kurum bütçesinden ek ders ücreti ödeneceği, aynı maddenin (d) fıkrasında ise; 2547 sayılı Kanunun 40'ıncı maddesinin (a) fıkrası uyarınca, kendi üniversitelerinin aynı şehirdeki diğer birimlerden veya aynı şehirdeki diğer yükseköğretim kurumlarında görevlendirilebilecek. Öğretim elemanı bulunmaması halinde, başka şehirdeki öğretim kurumlarından ders vermek üzere görevlendirilen öğretim elemanlarına 6245 sayılı Harcırah Kanuna göre geçici görev yolluğu ve anılan fıkradaki esaslara göre iki kat ek ders ücreti ödeneceği ifade edilerek üniversitelerinde ders yükünü doldurmayan öğretim elemanlarının kendi üniversitelerinin diğer birimleri ile aynı ildeki diğer yükseköğretim kurumları ile o il dışındaki yükseköğretim kurumlarında ders vermek üzere görevlendirilmeleri konusunu hükme bağlamıştır.

Diğer taraftan, 2547 sayılı yükseköğretim Kanunun ek 2'inci maddesinde; Vakıfların, kazanç amacına yönelik olmamak şartı ile mali ve idari hususlar dışında akademik çalışmalar, öğretim elemanlarının sağlanması ve güvenlik yönlerinden bu Kanun da gösterilen esas ve usullere uyulmak kaydıyla yükseköğretim kurumları veya bunlara bağlı birimlerden birini veya birden fazlasını kurabileceği belirtilerek söz konusu madde metninde Vakıf Üniversitelerinin akademik çalışmalar ve öğretim elemanlarının sağlanması yönünde 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununda belirtilen esas ve usullere tabi bulunduğu hüküm altına alınmıştır.

Öte yandan, vakıf üniversitelerinin öğretim elemanı temini ile ilgili Yükseköğretim Yürütme Kurulunun 15.09.1998 tarih ve 98.35.2543 sayılı kararında; Devlet Yükseköğretim kurumlarında görevli öğretim elemanlarının kendi üniversitelerinde haftalık ders yükünü doldurmaları şartıyla 2547 sayılı Kanunun 40/a maddesi uyarınca vakıf üniversitelerinde görevlendirileceklerine hükmedilmiştir.

Görevlendirilen öğretim elemanlarının ders yükü ve ödenecek ek ders ücreti, maaş karşılığı haftalık normal ders yükü; öğretim üyeleri için 10 saat, öğretim görevlileri ve okutmanlar için 12 saattir. Bu normal ders yükünün dışında bir öğretim elamanı, gerek kadrosunun bulunduğu, gerekse diğer yükseköğretim kurumlarında, güz ve bahar yarıyıllarında mecburi ve isteğe bağlı olarak, ek ders ücreti ödemek kaydı ile ders verebilir. Mecburi ve isteğe bağlı bu dersler ile diğer faaliyetler için haftalık öğretim elemanının toplam olarak okutulabileceği ek ders yükü normal örgün öğretimde en çok 20 saat, ikinci öğretimde ise en çok 10 saattir.

Devlet üniversitelerinde görev yapan öğretim elemanları 5510 sayılı Kanunun yürürlük tarihinden önce olanların sigorta prim keseneği matrahı gösterge aylığı, ek gösterge aylığı, taban aylığı, kıdem aylığı, emeklilik tazminatından oluşurken, Kanunun yürürlük tarihinden sonra göreve başlayanların ise sigorta prim matrahı ilk dört unsuru eskiler ile aynı olup, beşinci unsur emeklik tazminatının yerine, 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanunun 12'inci maddesi uyarınca ödenen üniversite ödeneğinden oluşmaktadır. Vakıf üniversitelerinde görevlendirilecek öğretim elemanlarına ödenecek ek ders ücretlerinden sigorta primi kesilmeden sadece gelir ve damga vergisi kesilmek suretiyle ödeme yapılacaktır.

VAKIF İLE DEVLET ÜNİVERSİTELERİ ARASI GÖREVLENDİRME

Yukarıda belirtilen hükümler çerçevesinde Devlet Yükseköğretim Kurumlarında görevli öğretim elemanlarının 2547 sayılı Kanunun 40/a maddesi uyarınca Vakıf Üniversitelerinde görevlendirilebilmeleri mümkün görülmüşken, Vakıf Üniversitelerinde görevli öğretim elemanlarının anılan madde hükmü uyarınca Devlet Üniversitelerinde görevlendirilmelerine ilişkin herhangi bir düzenleme bulunmadığından bu maddeye göre görevlendirme yapılamamaktadır.

Vakıf üniversitelerinde görevli öğretim elemanları, 2547 sayılı Yüksek öğretim Kanunun 31'ıncı maddesinin ?Öğretim görevlileri; üniversitelerde ve bağlı birimlerinde bu Kanun uyarınca atanmış öğretim üyesi bulunmayan dersler veya herhangi bir dersin özel bilgi ve uzmanlık isteyen konularının eğitim - öğretim ve uygulamaları için, kendi uzmanlık alanlarındaki çalışma ve eserleri ile tanınmış kişiler, süreli veya ders saati ücreti ile görevlendirilebilirler.? Hükmüne göre devlet üniversitelerinde görevlendirilebilmektedirler.

2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 31'inci maddesi uyarınca ders ücreti karşılığında öğretim görevlisi olarak görevlendirilenler için haftalık ders yükü zorunluluğu aranmadığından haftalık 20 ders saatine kadar ek ders ücreti ödenerek görevlendirilebilirler.

Vakıf üniversitelerinde çalışan öğretim elemanları 5510 sayılı Kanunun 4/a kapsamında çalıştıklarından devlet üniversitelerinde görevlendirildiklerinde ödenecek ek ders ücretlerinden sigorta primi kesilecektir. Ücret dışında sigortalılara ödemekte olan prim, ikramiye gibi her türlü ödemeler, ödemenin yapıldığı ayın kazancına dâhil edilerek prime tabi tutulmaktadır. Ancak, sözü geçen ödemelerin ücret ile birleştirilerek prime tabi tutulması durumunda, bazı sigortalıların aylık prime esas kazançları, prime esas kazancın üst sınırını aşabilmektedir. Bu durumda, sigortalılara, ücretinin yanı sıra prime esas kazanca dâhil edilebilecek nitelikte ücret dışında ödeme yapılması halinde, bu nitelikteki kazançlar, prime esas kazanç aylık üst sınırı aşılamamak kaydıyla prime tabi tutulacak, buna karşın her iki kazanç toplamının üst sınırı aşması halinde, ücret dışındaki ödemenin üst sınırı aşan kısmı, en fazla takip eden iki ayın primine esas kazanç tutarına dâhil edilecektir. Vakıf üniversitesinde görevli öğretim elemanları görevlendirildiğinde, görevlendirilen öğretim elemanın sigorta prim matrahının da bilinmesine ihtiyaç duyulmaktadır. Ödenecek ek ders ücretinden kesilecek sigorta primi, üst sınır aşılmamışsa kesileceği, eğer aşılmışsa aşan kısım görevlendirilen öğretim elemanın görevlendirildiği vakıf üniversitesine hesaplanan sigorta prim matrahının takip eden iki ay içinde dâhil edilebilmesi için bildirilmesi gerekmektedir. Aksi halde eksik prim bildirildiği için idari para cezası uygulanacaktır. Vakıf üniversitesinde çalışan öğretim elemanlarının devlet üniversitelerinde 2547 sayılı yükseköğretim kanunun 31'inci maddesine göre görevlendirildiklerinde ilgilinin sigorta prim matrahı üst sınırı aşmamışsa sigorta primi, işsizlik sigortası, vergi iadesi, gelir ve damga vergisi kesilerek ek ders ücreti ödeneceğine dikkat etmek gerekmektedir.

Ancak, vakıf üniversitelerinde görev alan öğretim elemanlarının birçoğu devlet üniversitelerinden emekli olup, destekleme primi kesilerek tekrar çalıştırılmaktadırlar. Vakıf üniversitelerinde görevli olan öğretim elemanı emekli olup, destekleme primi kesilerek çalışmakta ise ek ders ücretinden de matrahına bakılmaksızın sadece destekleme primi kesilecektir.

SONUÇ:

Aynı ilde bulunan vakıf üniversitelerinde görevli öğretim elemanlarının 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunun 40/a maddesi uyarınca; aynı il dışında bulunan vakıf üniversitesinde görevli öğretim elamanlarının ise anılan Kanunun 40/d maddesi uyarınca devlet üniversitelerinin birimlerinde ders vermek üzere görevlendirilebilmeleri gerekmektedir.

Konun çözümü için Yükseköğretim Yürütme Kurulunun devlet üniversitelerinde çalışan öğretim elemanlarının vakıf üniversitelerinde görevlendirilebileceklerine ilişkin aldığı kararın, vakıf üniversitelerinde çalışan öğretim görevlilerinin de devlet üniversitelerinde görevlendirilebileceklerine ilişkin karar alması gerekmektedir.

AYHAN GÖKDEMİR
DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ
DEVLET KONSERVATUVARI SEKRETERİ
[email protected]

KAYNAKÇA:

Cemil Yaşar Atilla Fizik Tedavi Yüksekokul Sekreterinin ?Devlet üniversitelerinde Vakıf Üniversitelerinde görev yapan öğretim elemanlarının görevlendirip görevlendirmeyeceği ne ilişkin? görüş yazısı

Erkan Karaarsalan Maliye Bakanlığı Muhasebat Başkontrölörü ?Bütçe Hazırlık Sürecinde Memurlar İçin Sağlık Primi Hesabı? başlıklı makalesi.

Mahmut Çolak SGK Müfettişi, İsa Karataş SGK Başmüfettişi Ercüment Öztürk SGK Müfettişi ?Sosyal Güvenlik Mevzuatı Uygulama Rehberi? Türkiye Belediyeler Birliği yayını kitabı