Sosyal güvenlik kuruluşlarının tek çatı altında birleştirilmesi, gelir-gider farkını arttırdı
Sosyal güvenlik kuruluşlarının tek çatı altında birleştirilmesi de derde deva olmadı. Sosyal güvenlik sistemindeki gelir-gider farkı giderek açılırken, kurum çözüm için taşınır ve taşınmaz mallarının satışı da dahil olmak üzere çeşitli formülleri devreye sokma kararı aldı. Gelir-gider açığı son 9 yılda 10'a katlanan kurum, fazla ve yersiz ödemelerin tespitini zaman aşımına uğramadan engellemenin yollarını arıyor. 2010-2014 Stratejik Planı'nı devreye sokan kurum, kayıt dışı istihdamı azaltmayı hedefliyor. İşte Stratejik Plan'a yansıyan itiraf gibi tespitler:
'USULSÜZLÜK' VURGUSU: Genel sağlık sigortası kapsamının geniş olması ve sağlık sektöründe yapılan usulsüzlükler, sağlık harcamalarının hızla artmasına neden olmaktadır. Kurum gelirlerinin emekli aylıkları ve sağlık harcamalarını
karşılamada yetersiz kaldığı da bir gerçektir.
GİDERLER PATLADI: Kurum istatistiklerinin incelenmesi sonucunda; sağlık harcamalarının kurum sağlık gelirlerine oranı, 2000 yılında yaklaşık 1/3 iken, son 2 yıldan beri bu oranın 1/2'ye kadar yükseldiği görülmektedir. Bu harcamaların kontrol altına alınabilmesi için, sözleşmeli sağlık hizmeti sunucularının davranış modellemeleri ve ilaç israfının önlenmesine yönelik düzenlemeler yapılacaktır.
FAZLA -YERSİZ ÖDEMELER: Kurumun gelir ve gider dengesini olumsuz etkileyen en önemli unsurlardan birisi de fazla ve yersiz ödemelerdir. Bu ödemelerin tespitinde geç kalınması halinde zamanaşımı nedeniyle kurumumuz zarara uğramaktadır. Yapılan yersiz ödemeler kurum tarafından ilgililerden talep edildiğinde 5510 sayılı kanunun amir hükmü gereği faiz hesaplanarak tahsil edildiğinden, hizmet alanların mağduriyetine sebep olmaktadır. Bu durum aynı zamanda kurumun itibarını da olumsuz etkilemektedir.
Siyasi müdahale ve aflar tehdit
Stratejik Plan'da, önümüzdeki 5 yıllık dönemde atılacak adımlar da sıralandı. Bu çerçevede; kayıt dışı istihdamın azaltılması; prim ve prime ilişkin tüm alacakların tahsilat oranının artırılması; sağlık harcamalarının hizmetlere erişimi kısıtlamadan etkin ve verimli hale getirilmesi; yersiz ödeme yapılmasının önlenmesi; etkin bir insan kaynakları
sistemi oluşturulması; hukuk hizmetlerinin etkilihale getirilmesi; bilgi teknolojilerinden de en üst seviyede yararlanılması hedefleniyor. Planda, zayıf yanlar ve tehditler de sıralanıyor. Bazı tehditler şöyle:
l Af ve yapılandırmayla ilgili çok sık yasal düzenlemenin yapılması sonucunda kamuoyunda sürekli prim affı beklentisi oluşması.
l Kamuoyunda sosyal güvenlik bilincinin yeterince yerleşmemesi.
l Kayıt dışı istihdamdaki tış eğilimi.
l Yaşlı nüfusun hızla artmaya başlaması.
l AB sürecinde duraksamaların yaşanması.
l İşsizlik oranının artması.
l Siyasi müdahaleler ve dış baskılar.
l Siyasi ve ekonomik istikrarsızlık.
Malların satışı da gündemde
Kurum gelirlerinin sınırlı, giderlerinin ise sürekli artış göstermesi nedeniyle kaynakların daha etkin ve verimli bir şekilde kullanılarak, ihtiyaç ve önceliklere göre optimal dağıtılması gerekmektedir. Bu amaçla, kaynakların kullanımı konusunda hesap verilebilirliği ve şeffaflığı sağlayacak iç kontrol sisteminin etkin bir şekilde yürütülmesi sağlanacaktır. Bununla birlikte, kullanılmayan taşınır ve taşınmaz mallar tespit edilerek bakım, onarım, satış hurdaya çıkarma vb. yöntemlerle değerlendirilecek, yönetim giderleri de etkili olarak kullanılacaktır.
Denetim mekanizması daha etkin calışacak
Etkili sağlık politikalarının oluşturulması ve uygulanmayla da
denetim mekanizmalarının daha etkin çalıştırılması sağlanacaktır. Bu kapsamda sağlık harcamaları denetim altına alınırken, sağlık hizmetlerine erişimin kısıtlanmamasına da özen gösterilecektir.
Hakkı KURBAN