HSYK'nın bugüne kadar ihraç ettiği 91 hâkim ve savcıya umut ışığı
Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu'nun (HSYK) yeni yapısına ilişkin kanun tasarısı dün TBMM'ye sunuldu.
Tasarı, Adalet Bakanlığı'nın daha önce kamuoyuna açıkladığı taslağa göre önemli değişiklikler içeriyor. Hazırlanan tasarıyla HSYK tarafından geçmişte meslekten ihraç edilen 91 hakim ve savcıya, mesleğe dönüş yolu açıldı. Cezanın kaldırılması için idari dava açılmasına gerek kalmaksızın, kurula başvuru hakkı tanındı. Başvurusu reddedilenler yeniden inceleme isteyebilecek veya Danıştay'a dava açabilecek. Düzenleme, Şemdinli iddianamesini hazırlayan Savcı Ferhat Sarıkaya ile 12 Eylül darbecilerine dava açan Sacit Kayasu gibi onlarca hakim ve savcı hakkında mesleğe dönüş kapısı açıyor. HSYK, Savcı Sarıkaya'yı Şemdinli olaylarına ilişkin hazırladığı iddianame nedeniyle 2006'da meslekten ihraç etmişti.
İhraç olmuş hakim ve savcılardan geri dönmek isteyenlerin kanun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 60 gün içinde kurula başvurması gerekiyor. Başvurunun kabulü halinde genel kurul, meslekten ihraç kararının kaldırılmasına, hakimlik-savcılık mesleğine kabulde aranan nitelikleri kaybetmediyse mesleğe tekrar atanmasına, ihracına neden olan eylem sebebiyle başka bir disiplin cezasına gerek gördüğünde eyleme uyan disiplin cezasına karar verebilecek. Başvurusu reddedilenler kararın iptali talebiyle Danıştay'a dava açabilecek.
Taslak, adli ve idari yargıdaki seçim sürecinde hakim ve savcıların şikayet ettiği propaganda yasağını esneten değişiklikler bulunuyor. Daha önceki taslakta adayların propaganda yapamayacağı, sadece YSK'da özgeçmişlerini yayınlayabilecekleri belirtilmişti. Meclis'e sunulan tasarının 25. maddesinde ise 'adayların kesin aday listesinin ilanından oy verme süresinin bitimine kadar propaganda yapamayacağı' hükme bağlandı. Düzenlemeye göre, adaylar YSK'nın sitesinde özgeçmişlerini yayınlamanın yanı sıra kendilerini tanıtan ve mesleki konularla ilgili düşüncelerini açıklayan mektup, elektronik posta ve kısa mesaj gönderebilecek, kapalı yer toplantısı yapabilecek.
Tasarıdaki önemli değişikliklerin bir diğeri ise dairelerin görev bölümünde yapıldı. Daha önce ikinci daireye verilen bazı işler üçüncü daireye devredildi. Buna göre, hakim ve savcı adaylarını mesleğe kabul etme, hakimlik ve savcılık görevine tekrar atanma ile diğer hizmetlerden mesleğe atanma talepleri hakkında karar verme, meslekten çekilme, çekilmiş sayılma ve görevin sona ermesi hakkında karar verme işleri üçünde daireye verildi. Daha önce genel kurulun yapması öngörülen, meslekte kalmaları uygun görülmeyenler hakkında karar verme işi de ikinci daireye gönderildi.
Müfettişlerin gecikmesinde sakınca bulunan hallerde hakim kararı olmadan da dinleme yapabileceği hükmünde de değişiklik yapıldı. Meclis'e sunulan taslakta, müfettişlerin CMK'ya göre savcıya tanınan tüm yetkileri kullanabileceği ancak, "Ceza Muhakemesi Kanunu'nda gecikmesinde sakınca bulunan hallere ilişkin olmak üzere cumhuriyet savcısına tanınan yetkilerin bu hükmün dışında olduğu" belirtildi.
Taslağa göre, kurula seçilen üyeler, Yargıtay daire başkanına tanınan mali ve sosyal haklardan yararlanacak.