Anestezi hakkında merak edilenler

Halk arasında ?anestezi'nin bilinmediğini bu nedenle de doğru bilinen pek çok yanlışın bulunduğunu belirten uzmanlar merak edilen soruları cevapladı.

Halk arasında ?anestezi'nin bilinmediğini bu nedenle de doğru bilinen pek çok yanlışın bulunduğunu söyleyen Prof. Dr. Şükran Şahin, anestezi ile ilgili merak edilen sorulara yanıt verdi.

Dünyada her yıl 230 milyon hastaya cerrahi girişimi için anestezi uygulanıyor. Cerrahi işlemlerle ilişkili olarak 7 milyon kişide ciddi komplikasyon gelişiyor ve yılda bir milyon insan hayatını kaybediyor. Buna rağmen anestezi kavramı yeteri kadar bilinmiyor. Türk Anesteziyoloji ve Reanimasyon Derneği Başkanı Prof. Dr. Şükran Şahin, en çok merak edilen sorulara açıklık getirdi.

Uyku ve anestezi aynı şey mi?

Uyku genel anlamda fizyolojik bir olaydır. Anestezi ise anestezik ilaçlarla oluşturulan ve istendiği anda sonlandırılabilen yapay diyebileceğimiz bir uyku durumudur.

Lokal anestezi nedir? Genel anestezi nedir?

Lokal anestezi olarak genelde tanımlanan durum, ağrılı işlemin uygulanacağı bölgeye ilaç verilerek ağrısızlık sağlanmasıdır. Bölgesel anestezide ise ağrılı işlemin uygulanacağı bölgenin ağrı duyumunu sağlayan sinirlerin yine lokal anestezik bir ilaçla uyuşturulması söz konusudur. Genel anestezi ise ağrılı girişim (örn. ameliyat) uygulanacak hastalarda, geri dönüşümlü olarak bilinç kaybı ve ağrısızlık koşullarının oluşturulmasıdır.

Anestezist ne zaman hastanın yanından ayrılır?

Anestezi doktoru hiçbir zaman hasta uyuduktan sonra hastanın başından ayrılmaz. Bu süreçte anestezist hastanın tüm yaşamsal fonksiyonlarını (kalp atım hızı, kan basıncı, solunumu, kanda taşınan oksijen oranı vb) yakından izler. Bu parametrelerde değişiklik olduğunda anında müdahale eder. Ayrıca ameliyatı da izler, ameliyatta hastanın yaşamsal fonksiyonlarını tehdit edebilecek bir durum ortaya çıktığında da müdahale eder. Bu nedenle ameliyat boyunca hastanın anestezi doktoru tarafından izlenmesi elzemdir.

Alerjiye neden olabilir mi?

Anestetik ilaçlara karşı da her maddeye karşı olabildiği gibi alerjik reaksiyonlar gelişebilir. Allerjik bünyesi olan kişilerde anestezi öncesi bazı önlemler alınarak bu risk de en aza indirgenebilir.

Anestezinin riskleri nelerdir?

Yukarıda bahsettiğimiz risk grubu olan hastalıklarda anestezi risklidir. Bölgesel anestezinin kanama ve enfeksiyon gibi riskleri vardır. Sigara içen hastalarda gerek anestezi etkisinin başlaması gerekse anesteziden uyanmada gecikmeler olabilir. Bu hastalarda ameliyat sonrası akciğer sorunları da daha sık görülmektedir.

Hastalar nasıl uyutulur?

Hastalar bilinç kaybı oluşturan anestezik ilaçlar ile uyutulur. Bunların çok farklı uygulama yolları (damardan, solunum yolu ile kas içi uygulama ile) vardır. Hastanın durumuna göre en uygun yöntem seçilir.

Kimler anestezi alamaz?

Ameliyat olması gereken her hasta anestezi alabilir. Ancak bazı hastalarda daha risklidir. Ameliyat sırasında kullanılan bazı anestetik ilaçlara bağlı olarak özellikle doğuştan kas hastalığı olan kişilerde risk daha fazladır. Bu hastalarda özel önlemler alınarak, daha ayrıntılı izleme yöntemleri kullanılarak ve bazen daha farklı anestezik ilaçlar kullanılarak risk en aza indirilir.

Ameliyat anında uyanılır mı?

Ameliyat sırasında uyanıklık nadiren olur. Bu durum bazı cerrahi girişimlerde daha sık görülür. Bu girişimler sezaryen operasyonları, kalp ameliyatları, travma nedeniyle ameliyata bilinci kapalı giren hastalarda daha sıktır. Bazı önemli ameliyatlarda da hasta bilinçli olarak ağrı hissetmeden uyanık bırakılabilir. Hastanın uyanık ameliyat edilip edilmeyeceğine öncelikle cerrah karar verir, ancak bu durumda mutlaka anestezi doktoru ile önceden iletişime geçerek hastayı birlikte değerlendirmeleri gereklidir.

HABER: Münevver ÇAKIRTAŞ / İSTANBUL