Özelleştirme sürecindeki Telekom'dan sürpriz rapor
Türkiye'de özelleştirmenin simgesi haline gelen Türk Telekom'da ihale tarihi yaklaştıkça sektördeki tartışmalar büyüyor. Yabancı taliplerden Belgacom ve Telefonica'nın, sürpriz bir şekilde ihaleden çekildiğini açıklamasının yankıları sürüyor.
1- Telekom Italia çekilebilir
Türk Telekom, ihaleye giren firmalar hakkında ilginç bir değerlendirme yaptı:
Telekom Italia, TT ihalesini kazanamazsa, Avea'dan da çekilebilir.
2- Kasada 2,4 katrilyon var
Yüzde 55'i satılacak Türk Telekom'a 2-3 milyar dolar değer biçiliyor. Oysa kurumun
kasasında şu anda 2,4 katrilyon TL var.
3- 1,2 katrilyonu Hazine'nin
Yasaya göre bunun 1,2 katrilyonunun maliyeye aktarılması gerekiyor. Kurum ise
1 katrilyon vermekten yana. Bunun için yasa değişikliği şart.
Türkiye'de özelleştirmenin simgesi haline gelen Türk Telekom'da ihale tarihi yaklaştıkça sektördeki tartışmalar büyüyor. Yabancı taliplerden Belgacom ve Telefonica'nın, sürpriz bir şekilde ihaleden çekildiğini açıklamasının yankıları sürüyor. Türk Telekom'un (TT) hazırladığı iç rapor ise kurumun el değiştirme sürecinin sanıldığı kadar kolay geçmeyeceğini ortaya koyuyor. Zaman'ın elde ettiği bilgiye göre Telekom Italia Mobile (TIM) ihaleyi kazanamazsa Avea'daki hisselerinden de vazgeçebilir. İtalyanlar 2001'de 2,5 milyar dolarlık rekor bir bedelle Türkiye'deki cep telefonu pazarına girmişti. İtalyanların İş Bankası'yla ortak olduğu Aria önceki yıl Aycell ile birleşerek Avea ismini almıştı. Kurumun bir başka raporunda Telekom'un mevcut mali yapısı da değerlendirilirken, kasada 2005 sonunda 4,6 katrilyon lira (yaklaşık 3,6 milyar dolar) olacağı belirtiliyor.
Rapora göre Türk Telekom'un özelleştirilmesi kurumun Genel Müdürü Mehmet Ekinalan'ın hafta başında açıkladığı gibi haziran-temmuz aylarında değil, 21 Kasım'da sona erecek. Telekom'un hazırladığı raporun ?31 Mayıs Öncesi Gündem' üst başlığıyla verilen bölümünde yatırımcıların son durumu masaya yatırıldı. İtalyanlar için kullanılan şu ifadeler dikkat çekiyor: ?Teklif verecek gibi. Avea'daki pozisyonunu iyi kullanıyor ve bu sayede ihaleyi kontrol edebiliyor. Telekom ihalesine göre Avea'daki hisselerini değerlendirecek.?
Aynı bölümde ihalenin 7 güçlü konsorsiyumu da ayrı ayrı incelemeye tabi tutuldu. Koç ve Sabancı Konsorsiyumu için ?belirsiz' ifadesi kullanıldı ve süreçten şikâyetçi olduklarına vurgu yapıldı. Doğan ve Oyak grubunun da teklif verip vermeyeceklerinin netleşmediği; ancak büyük katılımcılardan biriyle konsorsiyuma gitmeyi planladıkları ifade edildi. Turkish Privatization Investors için ise ?ilgisi devam ediyor, süre uzatımı istiyor' denildi. Turktell için, ?teklif verme kararı aldı' bilgisi yer aldı. SK Telecom'un Türk Telekom'dan çok Telsim ile ilgilendiği belirtildi. Çalık Grubu'nun ise Dubai İslam Bankası ile ortak teklif vermeyi düşündüğü vurgulandı. Rapora göre ihalenin güçlü isimlerinden Saudi Oger'in teklif vermesi kesin.
Telekom'un mali yapısına ilişkin 1 Ocak 2005 tarihli raporda da kurumun mali durumu tüm açıklığıyla ortaya konuldu. Buna göre, kasada 2,4 katrilyon lira nakit, 2,2 katrilyon lira da 2005 yılına ait Hazine'ye ödemesi gereken temettü tutarı bulunuyor. Buna göre Telekom'un kasasında 2005 sonu itibarı ile 4,6 katrilyon lira (3,6 milyar dolar) olacak.
Ancak Türk Telekom, bu paranın 1 katrilyon lirasını Maliye'ye aktarıp geri kalanını şirkette tutmak istiyor. Bunun için "Türk Telekom Nakit Değeri Hakkında Kanun Tasarısı" teklifi hazırlandı. Teklife göre kanunun yürürlüğe girmesinden sonra en geç bir ay içinde 1 katrilyon liranın Maliye'ye aktarılması planlanıyor. Ancak, bu paranın 619 trilyon lirası zaten 2004 yılında Hazine'ye aktarması gereken temettü tutarı. 600 trilyon lira da 2005 yılına ait temettü ödemesi avansı. 1,2 katrilyon lirayı bulan bu paranın prosedür gereği Hazine'ye aktarılması gerekiyor. Fakat yeni yasa teklifiyle bu miktar 1 katrilyonla sınırlandırılıyor. Kanun teklifinin kabul edilmemesi halinde ise Telekom'un bilançosuna göre, 2005 yılında Hazine'ye ödemesi gereken yaklaşık temettü tutarı 2,2 katrilyon lirayı buluyor.
İki yabancı çekildi
Telekom'un yüzde 55 oranındaki hissesinin blok satışına yönelik ihaleye girmek için Avrupa ülkelerinden Suudi Arabistan'a kadar 8'i yabancı 13 şirket ön yeterlilik almıştı. İhale için ön yeterlilik alan şirketler şunlar: Doğan Holding, Emirates Telecom, Çalık Enerji ve Dubai İslami Bankası ortak girişimi, Koç-Sabancı ortak girişimi, Mapa İnşaat, Multi Global, OYAK, Saudi Oger, SK Telecom, Telecom Italia, Turkish Privatization Investors, Turktell Bilişim liderliğindeki 14 üyeli ortak girişim grubu. İspanyol Telefonica ve Belçikalı Belgacom ise ihaleden çekildiklerini açıklamıştı. Her iki firma ?Avea yönetiminde etkinliğin nasıl sağlanacağı konusunun yeterince açık olmadığı?nı gerekçe göstererek çekilmişti. Avea'nın yüzde 40'ı Türk Telekom'a, yüzde 40'ı Telecom Italia Mobile'e ait. Kalan yüzde 20'lik kısım ise İş Bankası'nın elinde bulunuyor. Telekom'u alacak firma Avea'nın da yüzde 40'ına sahip olacak. Telecom Italia ihaleyi alırsa Avea'nın yüzde 80'ini ele geçirecek.
zaman