Tam Gün'de yargı hükümete karşı
Nazlı Ilıcak
Hükümet, Tam Gün'de kararlı. Türkiye Tabipler Odası ve doktorların bir bölümü ise, çalışma hürriyetini sınırlayan ve menfaatlerini zedeleyen bu düzenlemeye karşı.
* 21.1.2010'da, hükümet, 5947 no'lu yasayı çıkardı. "Öğretim elemanları üniversitede devamlı statüde görev yapar" denildi. Ayrıca, Sağlık Bakanlığı hastanelerindeki doktorların da, mesai dışında serbest çalışması imkânı kaldırıldı. Böylece, hem üniversitelerin tıp fakültelerindeki, hem de Sağlık Bakanlığı'na bağlı hastanelerdeki hekimler, görev yaptıkları kurum ile özel hastane ve muayenehane arasında tercih kullanmak zorunda bırakıldılar.
* Konu, Anayasa Mahkemesi'nin önüne geldi. Mahkeme, müracaatı değerlendirdi. Verdiği karar, 4 Aralık 2010'da Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe girdi. Bu kararda, nitelikli akademik personelin serbest çalışmayı tercih ederek üniversiteden ayrılacağı, bunun da bilimsel çalışmayı engelleyeceği belirtiliyordu. Anayasa Mahkemesi'ne göre, durum, anayasanın 130. maddesine aykırıydı. Çünkü mesai sonrası ücretsiz dahi olsa, tıp fakültesinde görev yapan öğretim üyelerinin resmi/ özel herhangi bir başka işte çalışması bile yasaktı. Anayasa Mahkemesi, kamuda çalışan diğer doktorlar açısından getirilen sınırlamayı da, ölçüsüz bularak, kısmi iptal yoluna gitti.
* 7 Nisan 2011'de, Danıştay, Anayasa Mahkemesi'nin kararını, Sağlık Bakanlığı personeli açısından yorumladı. Ve dedi ki: "Kamuda görevli hekimler, bir başka özel sağlık kuruluşunda çalışamaz ama muayenehane açabilir."
Anayasa Mahkemesi ve Danıştay'ın kararlarıyla, Tam Gün uygulaması, hem üniversite öğretim üyeleri, hem de diğer kamu kurum ve kuruluşlarında faaliyet gösteren doktorlar açısından kaldırılmış oldu.
* 26 Ağustos 2011'de Kanun Hükmünde Kararname yayınlandı. 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 28. maddesine ek yapılarak, kamu sağlık kuruluşlarında çalışan hekimlerin, mesai dışında muayenehane açmaları ya da özel sağlık kuruluşunda çalışmaları yasaklandı. Tıp fakültelerinde ise, Tam Gün'ü kabul etmeyen öğretim üyelerinin, eğitim ve araştırma faaliyetinde bulunabileceği, ama döner sermayeye katkı sağlayacak teşhis ve tedavi hizmeti veremeyeceği hükme bağlandı.
***
Son birkaç gündür televizyonlarda tıp fakültelerine ameliyat için gelen ama açıkta kalan hastaların tepkileri yayınlanıyor ve deniliyor ki: "Son çıkarılan kanun hükmünde kararname, muayenehanesini kapatmayan öğretim üyelerinin ameliyat yapmasını önlüyor. Bu yüzden hastalar ortada kaldı."
Bununla beraber, Sağlık Bakanlığı'nın açıkladığı rakamlar iddiaları doğrulamıyor. Ya mağduriyet, düzenlemenin yeni olmasından kaynaklanıyor ve geçici; ya da sahte bir mağduriyet havası yaratılarak veya mağduriyet abartılarak, Tam Gün engellenmeye çalışılıyor.
Rakam ve gerçek
Sağlık Bakanlığı'ndan aldığım rakamlar: "Ülkemizde halen 63 bin 524 uzman hekim çalışmakta. Bu hekimlerden 30 bin 980'i Sağlık Bakanlığı'na bağlı hastanelerde, 12 bin 993'ü ise, üniversite hastanelerinde görev yapıyor. Ağustos ayında çıkarılan Kanun Hükmünde Kararname öncesinde, muayenehane işleten uzman hekim sayısı Sağlık Bakanlığı hastanelerinde 930, üniversite hastanelerinde ise 630 idi. Muayenehane işleten uzman hekim oranı, tüm Türkiye için % 3.5; üniversite hocaları arasında ise % 4.8. Ameliyatlar, büyüklüğü ve zorluk dereceleri dikkate alındığında, A, B, C, D, E olmak üzere 5 gruba ayrılmaktadır. A, B ve C grubu ameliyatlar, daha kompleks olarak kabul edilmektedir. Sağlık Bakanlığı ve üniversite hastanelerimizde A, B ve C grubuna giren günlük ortalama ameliyat sayısı (orta ve büyük ameliyatlar) 9 bin 780'dir. Bu ameliyatların 2 bin 13'ü üniversitede bulunan hocalar tarafından, her gün gerçekleştirilmektedir. Sağlık Bakanlığı'na bağlı hastanelerde çalışan 930 uzman hekimden yaklaşık 4'te 1'i muayenehanede çalışma yönünde tercih yaparak istifa etti. Benzer bir oran üniversite öğretim üyeleri arasında gerçekleşirse, istifa etmesi ya da emekli olması muhtemel üniversite hocamızın sayısı 150 civarındadır."
Demek, Sağlık Bakanlığı'na bağlı hastanelerde ve üniversite hastanelerinde toplam 43 bin 973 uzman hekim çalışıyor. Bunların zaten, sadece 1560'ının muayenehanesi var. Yarısı kamudan ayrılsa bile, bu ancak 700-800 kişilik bir fireye tekabül ediyor. Bugün için, bir mağduriyetten söz edilse dahi, bunun uzun sürmeyeceğini kolayca söyleyebiliriz.