Mutemetlik yapan 52 bin polis ve öğretmen asli işine dönecek
Yolsuzluk ve savurganlığı önlemek için harekete geçen Maliye, eğitim ve sağlıkta Türkiye ortalamalarının üzerinde harcama yapan tüm kamu kurumlarını tespit etti
Maliye Bakanlığı' nın tüm devlet harcamalarını bilgisayar ortamında kayıt
altına alması, ayrıntıların kolaylıkla denetlenebilmesi ve karşılaştırılması
olanağını da getirdi. Bilgisayar ortamında her harcamayı tüm detaylarıyla görmeye
başlayan Maliye, eğitim ve sağlık harcamalarında çapraz kontrol başlattı.
Ortaya çıkan sonuçlar oldukça çarpıcı. Örneğin İstanbul'daki bir öğrenciye
Tunceli'deki öğrenciden daha az harcama yapılıyor. Hastanelerin büyük bölümü
Türkiye ortalamasından çok daha yüksek maliyetlerle çalışıyor.
Maliye, bu farkların izahını istedi, izah edemeyen incelenecek. Maliye yetkililerine göre en büyük çarpıklık kırtasiye harcamalarında gözleniyor. Çünkü hangi ilde olursa olsun, personel başına düşen kırtasiye harcamalarının birbirine yakın olması gerekiyor.
Say 2000i projesi
Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürü Ömer Duman, Say 2000i projesiyle, harcamaların
kontrolü çerçevesinde üç ayrı çalışma yaptıklarını söyledi. Duman, detay incelemelerde
bütçeden faiz ve transfer ödenekleri dışındaki harcamaların yaklaşık üçte birini
incelediklerini ifade etti.
Duman'ın verdiği bilgilere göre, Türkiye genelinde tüm harcamalar, il bazında incelendi. İl bazında kişi başına elektrik, yakıt, su ve kırtasiye giderleri tek tek ele alındı. Tarıma yapılan destekleme ödemeleri il bazında benzer iller karşılaştırmalarıyla ele alındı. Mal ve hizmet alımları bakanlıklar düzeyinde değerlendirildi.
Eğitim şaşırttı
İkinci çalışmada, öğretmen, öğrenci, okul ve personel sayıları baz alınarak
eğitimdeki harcamalar iller düzeyinde karşılaştırmalı olarak ortaya konuldu.
Harcamaların detay bazda incelemesinde üçüncü alan ise sağlık oldu.
Eğitim alanındaki çalışmaların sonucu da çok çarpıcı. Türkiye' nin illerarası
gelişmişlik dereceleri dikkate alındığında, en fazla harcamayı gelişmişlik sıralamasında
üst sırada olan İstanbul'un yapacağı sanılırken, gerçekleşme tam tersi çıktı.
Türkiye'deki öğrenci sayısının yüzde 16'sını barındıran İstanbul, eğitim harcamalarından
ancak yüzde 10 pay alıyor. Geri kalmış yöre olarak tanımlanan iller arasında
yer alan Tunceli'de ise öğrenci başına harcama İstanbul'un 3.5 katı. Tunceli'de
öğrenci sayısı toplamın yüzde 0.11'i, eğitim harcamalarından aldığı pay ise
yüzde 0.25.
Sağlık alanındaki tespitler de eğitimden farksız. Devlet hastanelerinin harcamaları
tek tek incelendi. Türkiye'de fiili yatak maliyetinin ortalaması 110 milyon
TL saptandı. Ancak, bazı devlet hastanelerinde bu maliyetin 274 liraya kadar
yükseldiği belirlendi. Bu belirgin farklılığın hastanelerin uzmanlık alanlarındaki
farklılıklardan kaynaklanabilceği gibi, usulsüzlük, savurganlık, yolsuzluk gibi
nedenlere de bağlı olabileceği belirtiliyor. Örneğin kalp hastanelerinde hasta
başına düşen harcamaların yüksek olmasının doğal olduğu anımsatılıyor.
Benzer durum, kırtasiye harcamalarında da saptandı. Personel başına 165 milyon lira olan ortalama yıllık kırtasiye harcamaları, bazı birimlerde 90 milyon liraya kadar düşerken, bazı birimlerde 391 milyon lirayla yine ortalamanın iki katından fazla gerçekleşti.
Savunma süresi doldu
Harcamaların detay incelemesi sonrasında Türkiye ortalamasının üzerinde harcama
yapan tüm kurumlara bir yazı göndererek, bu farklılığın izahını istediklerini
belirten Muhasebat Genel Müdürü Ömer Duman, yüksek harcama için kabul edilebilecek
bir izahta bulunamayan kurumlar için inceleme başlatılacağını açıkladı. Kurumlara,
açıklama için verilen son tarih 29 Nisan'da doldu.
Muhasebat Genel Müdürlüğü, önümüzdeki günlerde açıklamaları tek tek değerlendirecek. Tespitler Maliye Bakanı Kemal Unakıtan'a aktarılacak ve gerekli görürse inceleme talimatı verilecek.
52 bin kişi asli göreve
Muhasebatın bir başka uygulaması da, eğitim ve güvenlik konusunda küçük bölgelerde
hâlâ mutemetle yapılan maaş ödemelerine son vermek. 52 bin taahhüt noktasında
maaşlar öğretmen ya da polislerin mutemet olarak görevlendirilmesiyle ödenebiliyor.
Bu noktalarda da otomasyona geçilecek. Böylece 52 bin polis ve öğretmen asli
işine dönecek.
Say 2000i projesiyle, bugüne kadar postayla gönderilen ödeme emirleri de, artık otomasyon sistemiyle gerçekleştiriliyor.
radikal