Toplu sözleşme kiminle yapılmalı?
Toplu sözleşme yasa taslağı üzerindeki çalışmalar halen devam ediyor. Ancak bir gazete yer alan "toplu sözleşmelerde sadece konfederasyonların muhatap alınacağı" yönündeki bir haber, tüm sendika yönetimlerini rahatsız etmiştir. Yasa taslağının ilk hazırlık çalışmalarında konfederasyonlarla birlikte sendikalarla da, hizmet kolu toplu sözleşmeleri yapılacaktı. Bu konuda tarafların aldıkları tavırların, arka planını analiz etmek uygun olacaktır.
DEVLETİN TAVRI
Devlet adına taslakla ilgili metinleri oluşturan bürokratlar,
1- Mümkün olduğunca az kişi ile görüşmek ve karara varmak veya varmamak istemektedir.
2- 666 sayılı KHK ile farklı farklı kurumlarda aynı unvanda çalışanların ek ödemelerinde eşitlik sağlandığı için, hizmet kolu bazında görüşme veya belediyeler ile ayrı ayrı sözleşme yapılması fikrine sıcak bakmamaktadır. Yasa taslağının ilk halinde, genel toplu sözleşmenin mali hakları, hizmet kolu sözleşmelerinin görevle ilgili ödemeleri, belediyeler ile yapılacak toplu sözleşmelerin ise sadece mahalli idare tazminatına ilişkin olacağı hüküm altına alınmıştı. Ancak ek ödemelerde eşitlik sağlandığı için bir kez daha görevle ilgili ayrıntılarda farklı farklı kişiler ile toplu sözleşme yapmak bürokrasiye neden olacaktır. Bu nedenden dolayı da, muhatap olarak sadece konfederasyonlar kabul edilmek istenmektedir.
3- Devlet, toplu sözleşmeleri oransal artışlar üzerinden ve mevcut maaş kalemleri üzerinden yürütmek istemektedir. Başka bir sistem üzerinden görüşme yapmaya şuan hiçbir bürokrat hazır değildir. Sistem de buna müsait değildir. Örneğin memur maaşları şuan katsayı üzerinden belirlenmektedir. Bir konfederasyon eğer görüşmeleri taban aylık üzerinden yürütmeye çalışırsa, bunun olması mümkün değildir. Zira maaş katsayısına bağlı yüzlerce ödeme kalemi bulunmaktadır.
4- Memuriyet bir statü hukuku olduğu için, hizmet gerekleri de düşünülerek, aylıklar dışındaki diğer konuların toplu sözleşme konusu yapılmaması istenmektedir.
KONFEDERASYON VE SENDİKALARIN TAVRI
Bilindiği üzere, memur sendikacılığında 11 hizmet kolu bulunmaktadır. 11 hizmet kolunda örgütlü olan sendikalar biraraya gelerek konfederasyon oluşturmakta ve aralarından birini de konfederasyon başkanı seçmektedirler. Her bir hizmet kolunda örgütlü sendikalar üye kazanmak için geceli gündüzlü çalışmakta, kazanılan üye sayısına göre de yetki alınmaktadır. Yetkili sendikalar sayesinde de konfederasyonlar toplu sözleşmelerde muhatap kabul edilmektedir. İşleyiş bu şekilde olduğu için sendikalar esas muhatap alınması gereken örgütün kendileri olduğunu belirtmektedir. Yasa taslağının sadece konfederasyonları muhatap alan halinin yasalaşması halinde, sınırlı sayıda kişi ile toplu görüşme yapılacağı için, bazı yetkili sendikalar toplu sözleşmeye katılamayabilecektir.
Sendika yöneticileri pek seslerini yükseltemese de konfederasyon başkanlarına ek olarak kendilerinin muhatap alınmasını bu yüzden istemektedir.
Sendika yöneticileri ayrıca, sadece aylık konularını değil sicil, disiplin, yer değiştirme gibi tüm konularda da toplu sözleşme yapmak istemektedir.
OLMASI GEREKEN
Toplu görüşmelerin 14+14 kişiyle yürütülen şuanki halinde, herkese tanınan konuşma süresi, toplu görüşmeleri olduğundan fazla uzatmaktadır. Zaten, esas kararı da her zaman için konfederasyon başkanı vermektedir. Konfederasyon başkanları son kararı verirken sendika başkanlarının görüşlerini almaktadır.
Katılan taraf sayısının çok fazla olması ama karar veren merciin daha az olması nedeniyle, toplu sözleşmelerin sınırlı sayıda kişiyle yapılması daha uygun olacaktır. Bu bağlamda konfederasyonların muhatap alınması daha uygun olacaktır.