Toplu sözleşme yasa tasarısı komisyonda görüşüldü
Kamu görevlilerine toplu sözleşme hakkı tanıyan yasa tasarısı, Sağlık, Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonunda ele alındı.
Komisyon, Ankara Milletvekili Cevdet Erdöl başkanlığında toplandı. Komisyon, tasarıyı tali komisyon olarak görüştü.
İlk olarak söz alan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik, tasarı hakkında bilgi verdi.
Tasarıyı hazırlarken 5 geniş katılımla toplantı yaptıklarını ve görüşmelerin şeffaflık içinde geçtiğini belirten Çelik, taraflar arasında yüzde yüz mutabakat sağlanamadığını ancak önemli ölçüde uzlaşı sağlandığını belirtti. Çelik, uzlaşılamayan bölümlerin TBMM'de Komisyon ve Genel Kurul aşamasında ele alınarak zaman kaybının önlenmesi açısından tasarıyı Bakanlar Kurulan sevk ettiklerini söyledi.
Toplantıda milletvekilleri ve memur konfederasyonları başkanları tasarıya ilişkin eleştirilerini ve görüşlerini dile getirdi.
Memur-Sen Genel Başkanı Ahmet Gündoğdu, hizmet kollarının tasarıdan çıkarılmasının en büyük eksiklik olduğunu savundu. Emniyet, TSK ve benzeri yerlerde çalışan sivil memurlara örgütlenme hakkının verilmesi gerektiğini dile getiren Gündoğdu, ''Memurların beklentisini karşılayan, toplu pazarlığa uygun yasa yapılmalı'' dedi.
Kamu-Sen Genel Başkanı İsmail Koncuk, ''Tasarının ILO standartlarında olması lazım ki buna toplu sözleşme denilebilsin'' diye konuştu.
Tasarının ''toplu görüşmelerden daha geride'' bir düzenleme olduğunu öne süren Koncuk, tasarıdaki Kamu Görevlileri Sendika Heyetinin oluşumuna ilişkin eleştirilerde bulundu. Koncuk, tek bir konfederasyonun sözleşmeyi imzalaması yetkisinin doğru olmadığını öne sürdü.
KESK Genel Başkanı Lami Özgen de tasarının ''2001'deki düzenlemenin daha gerisinde olduğu'' görüşünü öne sürdü.
Sözleşmenin kapsamının genişletilmesi gerektiğini ifade eden Özgen, Kamu Görevlileri Sendika Heyetinde konfederasyonların üye sayısına göre temsil oluşturulmasını istedi. Özgen, ''Sözleşmede imza yetkisi ve itiraz hakkı talep ediyoruz'' dedi.
CHP Ankara Milletvekili İzzet Çetin, tasarının ILO sözleşmesine, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarına ve AB kriterlerine uygun olmadığını savunarak, ''Bu yasa, grev hakkı yoksa daha doğuştan sakat doğmaktadır' diye konuştu. Çetin, tek konfederasyona imza yetkisi verilmesini eleştirdi.
CHP İstanbul Milletvekili Süleyman Çelebi de sivil memurların sendikaya üye olabilmelerinin sağlanmasını istedi. Tasarının ILO sözleşmesi ve Avrupa müktesebatına aykırı olduğunu ileri süren Çelebi, konfederasyonların itirazları çerçevesinde tasarının yeniden ele alınmasını istedi.
Milletvekilleri, Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonunun tasarıyı esas komisyon olarak görüşmesi gerektiğinde birleştiler.
CHP'li milletvekilleri, tasarının geneli üzerindeki görüşmelerin ardından madde madde de ele alınmasını önerdi.
-''Almamız gereken mesafeler var''-
Yeniden söz alan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik, tasarının, Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonunda esas komisyon olarak ele alınmasının doğru olacağını düşündüğünü kaydetti.
Kamu görevlileriyle ilgili toplu sözleşmenin ilk kez Türkiye'nin gündemine geldiğine işaret eden Çelik, ''tasarıya bakanlığın sahip çıkmadığı'' gibi anlayışın söz konusu olmadığını söyledi.
Tasarının bir bakanlığı değil kamu personel rejimini ilgilendirdiği için Bakanlar Kurulunda da ele alındığını kaydeden Çelik, tasarıyla ilgili hiç bir zaman ''yüzde yüz mutabakat sağladık'' demediklerini ifade etti. Çelik, sivil memurların sendika üyesi olmasıyla ilgili, Adalet Bakanlığı, TSK, Emniyet gibi kurumlardan ''zaman içinde sıkıntı olabileceği'' yönünde değerlendirmelerin geldiğini bildirdi. Bakan Çelik, şunları söyledi:
''Gerek bu konu, gerekse özgür bir toplum, tam demokrasi konusundaki değerlendirmelere saygımız sonsuz. Ancak bunun bir süreç olduğunu, dün konuşulamayanların bugün konuşulduğunu, dün yapılmayanların bugün yapıldığını, Anayasanın 90. maddesine göre 'grev hakkı' istemenin gerekçesi vardır ama anayasanın bir diğer maddesinde de bunu kısıtlayan maddeler mevcut. Demek ki almamız gereken anayasal, yasalar düzeyinde mesafeler var. Olaya yüzde yüz idealiyle bakmak saygı değerdir ama 'mevcut durumdan ne gibi mesafe' aldık şeklinde değerlendirme yapmak gerçekçi ve doğrudur.''
Çelik, sözleşmenin bağıtlanmasının bir konfederasyonla yapılması gerektiğini aksi taktirde bunun sonunun gelmeyeceğini söyledi.
Komisyon Başkanı Cevdet Erdöl, kendisinin de tasarının Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonunda ele alınmasının doğru olacağını düşündüğünü ancak TBMM Başkanlığının Plan ve Bütçe Komisyonunu esas komisyon olarak belirlediğini, buna saygı duymak durumunda olduklarını kaydetti.
Toplantıda, tasarının, geneli üzerinde değerlendirmeleri içeren bir raporla birlikte Plan ve Bütçe Komisyonuna gönderilmesi benimsendi.
-Tasarı-
Tasarı; toplu sözleşme yapılma usulü, tarafları, kapsamı, toplu sözleşmeden yararlanacakları, toplu sözleşme hükümlerinin emeklilere yansıtılmasını, ''Kamu Görevlileri Hakem Kurulu'''nun teşkili ve çalışma usul ve esaslarını belirliyor.
Tasarıyla, ''Kamu Görevlileri Sendikaları Kanunu''nun adı, ''Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu'' olarak değiştiriliyor.
Tasarı, toplu sözleşme kapsamını da düzenliyor. Buna göre, toplu sözleşme; kamu görevlilerine uygulanacak katsayı ve göstergeler, aylık ve ücretler, her türlü zam ve tazminatlar, sek ödeme, toplu sözleşme ikramiyesi, fazla çalışma ücreti harcırah, ikramiye, doğum, ölüm e aile yardımı ödenekleri., cenaze giderleri, yiyecek ve giyecek yardımları, diğer mali ve sosyal hakları kapsayacak.
Aylık ve ücretler ile diğer mali ve sosyal haklara ilişkin sistemde değişiklik öngören talepler, toplu sözleşme kapsamı dışında olacak.
Toplu sözleşme ikramiyesi hariç olmak üzere, toplu sözleşme hükümlerinin uygulanmasında sendika üyesi ve üyesi olmayan kamu görevlileri arasında ayrım yapılmayacak.
Toplu sözleşme hükümleri, sözleşmenin yapıldığı tarihi takip eden iki mali yıl için geçerli olacak.
Toplu sözleşme görüşmelerinde kamu idaresi adına Kamu İşveren Heyeti, kamu görevlileri adına ise Kamu Görevlileri Sendikaları Heyeti katılacak. Kamu İşveren Heyetinde; Devlet Personel Başkanlığının bağlı olduğu Bakanın başkanlığında, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı ve Devlet Personel Başkanlığı temsilcilerinden oluşacak.
Kamu Görevlileri Sendikaları Heyeti, bağlı sendikaların toplam üye sayısı itibariyle en fazla üyesi bulunan konfederasyonun heyet başkanı olarak belirleyeceği bir temsilci ile bağlı sendikaların üye sayıları esas alınmak kaydıyla en fazla üyesi bulunan konfederasyon tarafından belirlenecek 3, ikinci sırada bulunan konfederasyonca belirlenecek 2 ve üçüncü sırada bulunan konfederasyon tarafından belirlenecek 1 olmak üzere 7 üyeden oluşacak.
Toplu sözleşmenin imzalanması halinde Kamu Görevlileri Hakem Kuruluna başvurulamayacak.
-Toplu sözleşme görüşmeleri-
Toplu sözleşme görüşmeleri, son rakamı tek olan yıllarda yapılacak. Kamu Görevlileri Sendikaları Heyeti tarafından hazırlanan toplu sözleşme teklifi, görüşmelerin başlama tarihinden en az 1 hafta önce Kamu İşveren Heyetine sunulmak üzere Devlet Personel Başkanlığına verilecek. Ortak bir teklif üzerinde anlaşma sağlanamaması halinde Kamu Görevlileri Sendikaları Heyetine dahil olan her bir konfederasyon tarafından hazırlanacak toplu sözleşme teklifleri, aynı süre içinde Devlet Personel Başkanlığına verilecek.
Her bir hizmet kolunda en fazla üyeye sahip kamu görevlileri sendikasının temsilcisi, toplu sözleşme teklifinde yer alan hizmet kollarına özgü mali ve sosyal haklara ilişkin taleplerini açıklamak üzere Kamu İşveren Heyeti Başkanı ile Kamu Görevlileri Sendikaları Heyeti Başkanı'nın belirleyeceği yöntem ve takvime uygun olarak toplu sözleşme görüşmelerine katılabilecek.
Toplu sözleşme süreci sonunda toplu sözleşme imzalanamaması halinde, üzerinde uzlaşılan ve uzlaşılmayan konuları içeren toplantı tutanağı, Kamu İşveren Heyeti Başkanı ve Kamu Görevlileri Sendikaları Heyeti başkanı tarafından imzalanacak. Görüşmelerin uzlaşmazlıkla sonuçlandığının tespit tutanağı ile belirlenmesinden itibaren 3 iş günü içinde heyet başkanları tarafından Kamu Görevlileri Hakem Kuruluna başvurulabilecek. Toplu sözleşme kapsamına girmeyen konularda Hakem Kuruluna başvurulamayacak.