Yeni Dernekler Kanunu neyi değiştirdi?

5253 sayılı yeni Dernekler Kanunu, TBMM'de ilk kez, meclisin tatile girmesinden bir gün önce, 17 Temmuz 2004 günü görüşülerek karara bağlandı. Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, kimi maddeleri anayasa ile bağdaşmadığı gerekçesiyle, 2 Ağustos 2004 tarihinde bir kez daha görüşülmesi için kanunu TBMM'ye geri gönderdi. Tartışmalı maddeler, derneklerin siyasi partilerden ve yurtdışından aldıkları yardımlarla ilgili konuları düzenleyen 10. ve 21. maddeler idi. TBMM'de yeniden görüşülen kanun, hiçbir değişiklik yapılmaksızın karara bağlandı. Sezer, 4 Kasım 2004 tarihinde Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe giren yasanın iki maddesinin iptali istemiyle Anayasa Mahkemesi'nde dava açacak.

Yeni Dernekler Kanunu ile getirilen temel değişiklikler şunlar:

? Dernek kuruculuğu ve üyeliği ile ilgili kısıtlamalar ve özellikle eski hükümlüler ve çocuklar ile ilgili sınırlamalar kaldırılmıştır.

? Yeni düzenlemelere göre, genel kurullar artık üç yılda bir yapılabilir; tüzüğün, ikametgah adresinin, genel kurulun, tüzük ve ikametgah değişikliklerinin gazetede ilan edilmesi zorunlu değil; genel kurullara hükümet komiserinin katılması gerekmiyor. Ayrıca dernek organlarına seçilen üyelerle ilgili bildirimin süresi 30 güne çıkarılmıştır.

? Yeni kanunda kurulması yasak olan derneklerle ilgili ayrıntılı bir açıklamaya yer verilmemiştir.

? Kamu yararına çalışan dernek statüsünün yarattığı ayrımcılık, yeni Dernekler Kanunu'nda da varlığını korumaktadır. Üstelik Madde 27'de ?Kamu yararına çalışan derneklerin mallarına karşı suç işleyenler Devlet malına karşı suç işlemiş gibi cezalandırılır,? denilerek yasaya bir ayrım daha eklenmiştir.

? Yeni Dernekler Kanunu'nda, derneklerin izinle kurabileceği tesisler yurt, pansiyon ve lokalle sınırlandırılmış ve açılması, işletilmesi ve kapatılmasına ilişkin düzenlemelerin yönetmelikle belirleneceği ifade edilmiştir.

? Derneklerin uluslararası faaliyetleri konusunda hayli olumlu değişiklikler öngörülmüştür.

? Yeni Dernekler Kanunu'nda, derneklerin denetiminde kolluk kuvvetlerinin yetkileri sınırlandırılmış ve mülki idare amirinin yetkileri açıkça düzenlenmiştir. Derneklerin yıl sonu itibarıyla mülki idare amirliğine vereceği beyanname esasları yönetmelikle düzenlenecektir.

? Yeni kanunun 13. maddesine göre, dernekler ancak 100 kişiden çok üyeye sahipse ücretli kişiler çalıştırabilir. Yönetim ve denetim kurulu üyeleri dışındaki üyelere ise ücret, huzur hakkı veya başka bir ad altında herhangi bir karşılık ödenemez. (Bu maddenin tekrar ele alınacağı ifade edildi).

? Derneklerin vakıf, sendika ve benzeri sivil toplum kuruluşlarıyla ortak bir amacı gerçekleştirmek üzere platformlar oluşturması yasayla belirlenmiştir.

? Dernekler gerekli gördükleri yerlerde mülki idare amirine bildirerek, temsilcilik açabilecektir.

Kaynak:http://www.hyd.org.tr