BOTAŞ 1,3 milyar lira zarar etti
Pahalı ithal ettiği doğalgazı yurtiçinde maliyetinin altında satan BOTAŞ, 2011 yılında rekor zarar açıkladı. Şirket, 2011 yılını 1 milyar 342 milyon lira zararla kapattı. Pahalı alınan doğalgaz ve maliyet bazlı fiyatlandırmanın uygulanmayışı şirketin zarara uğramasında etkili oldu.
Pahalı alınan doğalgaz, BOTAŞ'a (Boru Hatları ile Petrol Taşıma AŞ) rekor zarar ettirdi. Şirket, 2011 yılını 1 milyar 342 milyon lira (yaklaşık 750 milyon dolar) zararla kapattı. Son yıllarda kârı sürekli düşen şirket, uzun bir aradan sonra ilk kez zarar açıkladı. Uzmanlara göre zararın en önemli sebebi pahalı alınan doğalgaz ve maliyet bazlı fiyatlandırmanın uygulanmayışı. Kamu şirketi BOTAŞ'ın satışlarının artmasına rağmen zarar etmesi dikkat çekti. Şirket, geçen yıl satışlarını 7,2 milyar metreküp artırarak 39,7 milyar metreküpe çıkardı.
Son yıllarda özellikle Avrupa'da yaşanan ekonomik krizler doğalgaz tüketimini olumsuz etkiledi. Avrupalı şirketler, kriz nedeniyle satıcı ülkelerle masaya oturup gaz fiyatlarında ciddi indirimler elde etti. Kamu şirketi BOTAŞ, en fazla doğalgaz ithal ettiği Rusya'dan (Gazprom) gecikmeli indirim aldı (Aralık 2011). İkinci en fazla gaz alınan İran ise indirime yanaşmadı. Halen İran'dan bin metreküp doğalgaz 524 dolar gibi yüksek bir fiyattan alınıyor. Dağıtım şirketlerine maliyetin altında fiyatla gaz veren şirket, mali dengeyi iyileştirmek için kamu elektrik santrallerine pahalı gaz satma şeklinde fiyat politikası izliyor.
BOTAŞ ithal ettiği doğalgazı zararına sattı. BOTAŞ 2011 Yılı Ayrıntılı Gelir Tablosu'na göre 28,1 milyar liraya mal edilen doğalgaz, müşterilere 26,6 milyar liraya satıldı. BOTAŞ satışlardan 1,5 milyar lira zarar etti. Şirket diğer gelir-gider kalemlerinin eklenmesiyle 2011 dönemini 1 milyar 342 milyon 476 bin lira zararla kapattı. Gelir tablosunda zarar sebebiyle vergi karşılığı ayrılmadı.
Yüksek Planlama Kurulu (YPK) kararı gereği BOTAŞ'ın doğalgaz fiyatlarını her ay döviz, faiz, enflasyon gibi girdi kalemlerini dikkate alarak belirlemesi gerekiyor. Ancak, son yıllarda YPK kararının uygulanmayışı şirketin mali yapısını bozdu. BOTAŞ, doğalgaz dağıtım şirketleri ve sanayiye ucuz gaz, kamu elektrik santrallerine ise pahalı gaz satış politikasını izledi. Ancak şirket buna rağmen zarardan kurtulamadı. Öte yandan BOTAŞ'ın kamu santrallerine verdiği doğalgazın bin metreküp fiyatı Haziran 2012'de bin 18 lira (yaklaşık 570 dolar) oldu. Dağıtım şirketleri ise bin metreküp doğalgazı BOTAŞ'tan 698 liraya (yaklaşık 390 dolar) alıyor