5084 sayılı Teşvik Yasası süresi 2012 sonunda bitiyor
Sümeyye Dalkılınç - Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan, 2004 yılında ilk etapta 36 ilde yürürlüğe giren, ancak daha sonra 49 il ve 2 ilçeye genişletilen 5084 sayılı Yatırımların ve İstihdamın Teşviki Yasası'nın uygulamasının 2012 yılı sonunda biteceğini belirterek, ''Ancak destekler 19 Haziran 2012'de yürürlüğe giren yeni teşvik sistemi eliyle daha güçlü ve daha etkin olarak yürütülecektir'' dedi.
AA muhabirine açıklamalarda bulunan Çağlayan, ''Bilindiği gibi 19 Haziran 2012 tarihinde dünyada yankı uyandıran ve örneği az görülen yeni bir teşvik sistemi yürürlüğe koyduk. Bu çerçevede 2004 yılında yürürlüğe giren 5084 sayılı yasanın daha önce çeşitli kez uzatılan uygulama süresi 31 Aralık 2012'de sona erecektir'' dedi.
Zaman zaman söz konusu yasanın yürürlük süresinin uzatılması taleplerinin gündeme geldiğini anımsatan Çağlayan, bu konudaki çalışmalarını Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'a sunduklarını belirtti. Çağlayan, ''Çalışmalarımız sonucunda, Sayın Başbakanımızın da onayı ile 5084 sayılı yasanın yürürlük süresinin öngörüldüğü gibi 2012 sonunda bitmesi ve uzatılmamasına karar verilmiştir'' dedi.
Kanun kapsamının Akdeniz, Marmara ve Ege bölgelerindeki bazı illeri kapsayacak şekilde genişletilmesi nedeniyle, kanun kapsamına dahil edilmemiş olan illerdeki çok sayıdaki firmadan kanunun rekabeti bozucu etkilerinin olduğu yönünde geri bildirimlerin alındığını aktaran Çağlayan, Kalkınma Bakanlığı'nın 2003 yılı SEGE çalışması doğrultusunda belirlenen söz konusu illerin şu anda sosyoekonomik açıdan homojen bir yapı sergilemediğini ve 2011 yılında Kalkınma Bakanlığı tarafından illerin ve bölgelerin sosyoekonomik gelişmişlik düzeylerine ilişkin yapılan çalışmanın da bu tespiti doğruladığını ifade etti.
Firmaların kanun kapsamı destek unsurlarından yeni yatırım yapmaksızın sadece mevcut istihdamı beyan ederek faydalandığının gözlendiğini ve bu durumun desteklerin etkinliğini azalttığını vurgulayan Çağlayan, sözlerine şöyle devam etti:
''Diğer taraftan, 5084 sayılı Kanun kapsamının rekabet bozucu etkileri ve destek unsurlarından yararlanmak için yeni istihdam yaratma ve yeni yatırım yapma şartının aranmaması nedeniyle işletmelerin yer değişikliği yaptığı da gözlenmiştir. Uygulama süresi, dönem içerisinde uzatılmış bulunan söz konusu desteklerin, destek sürelerinin sürekli uzatılması, firmaların devlet desteğinden bağımsız olarak gelişmesine ve rekabet gücü kazanmasına engel teşkil etmektedir.
5084 sayılı Kanun kapsamında yer alan destek unsurlarından faydalanabilmek için herhangi bir yatırım şartının aranmıyor olması 2023 stratejisi ile de uyumsuzluk arz etmektedir. Nitekim yeni teşvik sistemi, sigorta primi işveren hissesinin yanı sıra istihdama yönelik olarak 6. bölgede sigorta primi işçi hissesi ve gelir vergisi stopajı destek unsurlarını da sağlamaktadır. Böylelikle kamu kaynaklarının, yeni yatırım yapmak suretiyle ülke ekonomisine daha fazla katkı sağlayacak yatırım projelerine yönlendirilmesi sağlanmış olacaktır. Bu çerçevede, 5084 kapsamındaki 'gelir vergisi stopajı desteği', 'sigorta primi işveren hissesi desteği', 'bedelsiz yatırım yeri desteği' ve 'enerji desteği' 31 Aralık 2012'de sona erecek. Ancak destekler 19 Haziran 2012'de yürürlüğe giren yeni teşvik sistemi eliyle daha güçlü ve daha etkin olarak yürütülecektir.''