Yargıtay'dan 'dokunulmazlık' açıklaması...

Yargıtay, bugün bir gazetede dokunulmazlıklarla ilgili yapılan habere açıklık getirdi. Yargıtay üyelerinin haberde vurgulandığı anlamda dokunulmazlıklarının bulunmadığı belirtilen açıklamada, dokunulmazlığın işlev ve amacıyla hakim bağımsızlığının işlev ve amacının farklı olduğu vurgulandı.
Yargıtay'dan yapılan yazılı açıklamada, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 83/1. maddesinde "mutlak dokunulmazlık" ve aynı maddenin 2. fıkrasında "nispi dokunulmazlık" ile ilgili düzenlemelere yer verildiği hatırlatılarak, "Mutlak dokunulmazlık, TBMM üyelerinin meclis çalışmalarındaki oy, düşünce ve sözlerinden sorumlu olmamaları, nispi dokunulmazlık ise seçimden önce veya sonra suç işleyen milletvekillerinin yargılanmasının dönem sonuna bırakılmasıdır. Suç işleyen Yargıtay üyelerinin sorumlu olmayacaklarına ve yargılanmalarının ertelenebileceğine ilişkin ne Anayasamızda, ne de yasalarda hüküm bulunmamaktadır" denildi.
Hakim bağımsızlığı ve teminatı gereği hakimlerin özel yargılama usulüne tabi bulundukları belirtilen açıklamada, kendisini güvencede hissetmeyen hakimin yargılama yapması ve doğru karar vermesinin mümkün olmadığı, hakimin bağımsızlığı ve teminatının, bu nedenle yargılayanlar için değil, aslında yargılananlar için bir güvence olduğu vurgulandı. Açıklamada, yargıda rüşvet iddialarını içen Neşter-2 Operasyonu davası da üstü kapalı olarak hatırlatılarak, "Dokunulmazlığın işlev ve amacıyla hakim bağımsızlığının işlev ve amacı farklıdır. Hakimler dokunulmaz değildir. Aksine ne denli dokunulabilir oldukları yakın zamandaki değişik hadiselerle görülmüştür" değerlendirmesi yapıldı.
Anayasa'da açıkça mahkemelerin bağımsızlığından söz edildiğine işaret edilen açıklamada, mahkemelerin bağımsızlığının temel şartının hakim teminatı olduğu, hakim bağımsızlığıyla teminatı kavramlarının birbirini tanımlayan kavramlar olduğu ifade edildi.
İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi, Kişisel ve Siyasal Haklar Sözleşmesi ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin hakim teminatını içeren maddelerinin hatırlatıldığı açıklamada, hakimin Yasama ve Yürütme organlarına karşı bağımsız olması ve korunması gerektiği vurgulandı. Toplu mahkemelerde hakimin diğer üyelere karşı da bağımsız olması gerektiği belirtilen açıklamada şu ifadelere yer verildi:
"Hakimler doğrudan veya dolaylı baskı, etki, tehdit ve teşfike kapalı olmalı. Anayasa, kanun, hukuk ve vicdani kanaatlerine uygun olarak karar vermelidirler. Hakim bağımsızlığı ve teminatı yargılama işlevini yerine getiren hakimler için bir ayrıcalık olmayıp, yargılananlar için adil yargılanma hakkının güvencesidir. Bağımsız ve teminatlı olmayan bir mahkemenin adalet dağıtması, temel insan hak ve özgürlüklerini koruması mümkün değildir. Hakim bağımsızlığı ve teminatı hukuk devleti olmanın 'olmazsa olmaz' şartını oluşturmaktadır. Bağımsız, tarafsız, adil ve hızlı işleyen bir yargı, sosyal barışın güven ve huzurun teminatı olduğu kadar devletin de varlık nedenidir."
Hakim teminatının görevle ilgili olduğu ve haberde belirtildiği gibi Yargıtay, emekli başkan ve üyelerinin teminatı bulunmadığı kaydedilen açıklamada,
"Bu hususun kendisi de hukukçu olan Adıyaman Milletvekili Sayın Hüsrev Kutlu'nun gözünden kaçmış olacağını düşünmekteyiz. Dokunulmazlık kavramıyla hakim bağımsılığı ve teminatı kavramlarının bu çerçevede değerlendirilmesi durumunda sağlıklı ve doğru bir sonuca ulaşılacağı tabidir" denildi.