Naftalinli bal mumuna 1 yıl hapis cezası

Erzurum'da Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü'nün denetleme sırasında bir şirketten aldığı balmumu örneği mahkemelik oldu. Alınan numunede Türk Gıda Kodeksi'nin belirlediği, kilogramda 10 mikrogram olması gereken naftalin miktarı 289 mikrogram olarak ölçüldü. Şirket yetkilisi Ömer Yıldız'a 4'ncü Asliye Ceza Mahkemesi tarafından 'kişilerin hayatını ve sağlığını tehlikeye sokacak biçimde bozulmuş gıda maddesi imal etmek' suçundan 1 yıl 1 ay 10 gün hapis cezası verildi.

Gıda ve Tarım Hayvancılık İl Müdürlüğü görevlileri, 7 Haziran 2010 tarihinde 'Yıldız Petek Doğal Tarım Ürünleri İnşaat Taahhüt Ticaret Sanayi Pazarlama Limited Şirketi'nden balmumu örneği aldı. Yapılan analizler sonrası balmumundaki naftalin oranı Türk Gıda Kodeksi'nin belirlediği 10 mikrogram limitinin 29 katı çıktı. Müdürlüğün şikayeti üzerine şirket yetkilisi Ömer Yıldız hakkında 4'üncü Asliye Ceza Mahkemesi'nde dava açıldı. Bilirkişi görüşüne başvuran mahkeme, Ömer Yıldız'ı 'Kişilerin hayatı ve sağlığını tehlikeye sokacak biçimde bozulmuş gıda maddesi imal etmek' suçundan 1 yıl 1 ay 10 gün hapis, 660 lira adli para cezasına çarptırdı. Mahkeme, verilen hapis cezasını erteledi.

Bal hasatından sonra süzülen kabartılmış peteklerin ertesi yıl ilkbahara kadar korunması için peteklerin depolandığı ortamlara naftalin bırakıldığını ve hava ile temas eden naftalinin balmumuna geçtiğine vurgu yapan Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Ferat Genç, balmumunun işçi arıların 12-18 günlük yaş dönemlerinde karın halkalarındaki mum salgı bezlerinden oluşan bir madde olduğunu bildirdi. Arıların 1 kilo bal mumu yapmak için 10 ila 25 kilo arasında bal tükettiklerini anımsatan Prof.Dr. Genç, şunları söyledi:

"Bilinçsiz arıcılık sebebiyle ihracat edilen Türk balı, zaman zaman balda naftalin ve antibiyotik problemleri sebebiyle iade ediliyor. Maalesef geri verilen bal iç piyasaya sürülüyor. Petek üreten firmalar kullandıkları ham maddeyi yani hurda balmumunu arıcılardan alıyor ve onu eritip işleyerek temel peteğe dönüştürüyor. İşlem sırasında temel peteğe naftalin katma gibi bir ihtiyaç ve teknik zorunluluk yoktur. Temel peteğe bulaşan naftalin bal ile birlikte tüketiliyor. Oysa naftalinin her hangi bir gıda maddesinin veya ambalajının içerisinde bulunmaması gerekir. Çünkü Dünya Sağlık Teşkilatı naftalini dünyadaki en tehlikeli 10 kanserojen maddeden biri olarak tanımlamıştır. Avrupa Birliği mevzuatında, Türk Gıda Kodeksi bal tebliğine göre, balda, bal mumunda, gıda maddelerinde bulunabilecek maksimum naftalin miktarı kilogramda 10 mikrogramı aşmamalıdır. Naftalin hava ile temas ettiğinde kolayca buharlaşır. Sivas'ın doğusunda olan illerde arıcılık yapanların iklim soğuk olduğu için naftaline kesinlikle ihtiyacı yoktur. Arıcılar, balmumu güvesine karşı naftalin yerine defne, ceviz, nane yaprağı kullanabilir. Kansızlığı yol açan naftalin, akciğerde hasar meydana getirmekte çeşitli sağlık sorunlarına sebep olmaktadır. Sigarada bulunan yüzlerce kanserojen maddeden biri olan naftalinin balda olması kabul edilemez."

Naftalin; Maden kömürü katranının kuru kuruya damıtılmasından elde ediliyor. Özel kokulu, beyaz, 1,158 yoğunluğunda, 80 derecede eriyen, 218 derecede kaynayan, suda erimeyen, alkol, benzol ve eterde kolaylıkla eriyen, kumaş, elbise, halı gibi ürünleri güve gibi zararlılardan korumakta kullanılan antiseptik bir hidrokarbon olarak biliniyor.

Naftalin, bal peteğinde arıların yaptığı, çok miktarda mirisil palmitat, serotik asit ve esterleri ve bazı yüksek karbon parafinleri içeren, mobilya cilası, ayakkabı cilası, sentetik meyve, kozmetikte krem yapımında kullanılan bir mum olarak da tanımlanıyor