'Nereden Buldun'a alternatif arayışı

Maliye vergi incelemelerinde mevzuat yetersizliği nedeniyle yeni bir vergi güvenlik sistemi kurulması için harekete geçti. Vergi Konseyi, sermayeyi ve dürüst mükellefi ürkütmeyecek şekilde "Kazanç karinesi, ön revizyon ve asgari hasılat" gibi alternatifler üzerinde duruyor.

Vergi ile ilgili otokontrole yönelik çeşitli müesseselerin kaldırılarak yerine ?Nereden Buldun?un getirilmesi, ancak daha sonra yerine yeni bir mekanizma konulmadan bunun da uygulama dışı bırakılması, vergi denetimlerinde sıkıntıya yol açtı.

Vergi incelemeleri sırasında mevzuat boşluğunun yarattığı sorunlarla karşılaşan denetim elemanları, bu durumu Maliye Bakanlığı'nda ilgili birimlere de yansıttı. Denetimle ilgili kuruluşlar, mevcut Kanunların gelir ya da harcamanın kaynağını takibe olanak tanımadığını, bu yönde bir araştırma yapılsa dahi, bu defa mükellefe yönelik herhangi bir işlem yapılamadığını bildirdi.

Batılı ülkelerde, çok çeşitli vergi güvenlik müesseseleri bulunduğuna işaret eden denetim birimleri, incelemelerde, şu an tek enstrüman olan Veri Ambarı'nın da bir süre sonra çok yetersiz kalacağını savundu. Denetim birimleri, bu konudaki sıkıntılarını Maliye Bakanı Kemal Unakıtan'a da iletti.

VERGİ KONSEYİ ÇALIŞIYOR

Gelir İdaresi Başkanlığı'nın da bu görüşlere destek vermesinin ardından Maliye Bakanı Unakıtan, Vergi Konseyi'nden ?Nereden buldun uygulamasından farklı, Türkiye'nin şartlarına uyan, sermayeyi ve dürüst mükellefi ürkütmeyecek? yeni bir vergi güvenlik sistemi için çalışma yapmasını istedi. Konsey de, yeni bir otokontrol sistemi için hemen çalışmaya başladı. İlk aşamada, Batılı ülkeler ile Doğu Avrupa ülkelerindeki vergi güvenlik sistemleri büyüteç altına alındı.

Konsey, yeni vergi güvenlik sistemi kapsamında şu alternatifler üzerinde araştırma yapıyor:
-Kazanç karinesi: Kişinin geliri ile yaptığı harcamaların karşılaştırılmasına imkan verecek bu sistem ile gelirinin üzerinde harcaması olanlara, bu harcamanın kaynağı sorulabilecek. Vergi Konseyi, kazanç karinesinin Ukrayna gibi ülkeler dahil bütün Avrupa'da uygulandığını belirtti.
-Ön revizyon: Mükelleflerin beyanda bulunduğu sırada incelenmesine imkan verecek bu sistemde, Veri Ambarı yardımıyla mükellefin durumu anında gözden geçirilebilecek. Ön revizyon, zorlayıcı bir müessese olmamakla birlikte bütün mükelleflere uygulanabilecek bir sistem olarak niteleniyor.
-Asgari hasılat: Bu sistemde her sektör için belirli bir asgari hasılat tutarı belirlenecek. Bu hasılatın altında beyanda bulunanlar, bunun için haklı gerekçe sunamazsa, incelemeye alınacak.
-Ortalama kar haddi: Türkiye'de daha önce uygulanan bu modelde her sektör için ortalama kar haddi tespit edilecek. Bu haddin altında kalanlardan da bu durumu izah etmeleri istenecek.

Vergi Konseyi Başkanı Mustafa Uysal, yaptığı açıklamada, vergi güvenlik sistemi çalışmasında ?Nereden Buldun?dan farklı ancak Türkiye'nin şartlarını da göz önünde tutan uygulanabilir bir model arayışı içinde olduklarını söyledi.

Uysal, ?Çeşitli modelleri araştırıyoruz. Çalışmaların sonunda Türkiye'ye uygun bir ya da birkaç güvenlik sistemi ortaya koyacağız. Bu şekilde vergi denetimleri daha etkin hale gelecek, vergi kayıp ve kaçağı ile daha iyi mücadele edilebilecek, kayıtlı ekonomiye geçiş de hızlanacak? dedi.