'Aday bakan'lara ilişkin kararın gerekçesi belli oldu

Yüksek Seçim Kurulu'nun (YSK), oy birliğiyle aldığı kararının gerekçesi belli oldu.

Gerekçede, AK Parti Genel Başkanlığı tarafından 28 Kasım 2013'te Başkanlığa gönderilen yazıda, kamuoyunda ve siyasi partiler içinde aday olup olmayacakları konuşulan bakanların, aday olabilmek için bakanlık görevlerinden çekilmelerinin gerekip gerekmediğinin tartışıldığı, halen teorik olarak yürütülen bu tartışmanın, bazı bakanların aday gösterilmesi halinde somutlaşacağı ve bazı hukuki sorunların yaşanma ihtimaline neden olacağı, bu nedenle kabine üyelerinin (bakanların), aday olabilmek için görevlerinden çekilmelerinin gerekip gerekmeyeceği konusunun Kurul tarafından değerlendirilerek karara bağlanmasının istendiği belirtildi.

YSK'nın aynı gün aldığı kararın gerekçesinde, Anayasa'nın 2. Maddesinde Türkiye Cumhuriyeti'nin niteliklerinden birinin de "demokratik devlet" olarak belirlendiği ve demokratik devletin ancak siyasi partilerin varlığıyla gerçekleşebileceği görüşünden hareketle Anayasa'nın 68. Maddesinde siyasi partilerin demokratik siyasi hayatın vazgeçilmez unsurları olduğununun vurgulandığı bildirildi.

"Adil olmaz"

Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanunu'nda, belediye başkanlarının mahalli idareler seçimlerinde adaylıklarını koyabilmek veya aday gösterilebilmek için görevlerinden istifa etmek zorunda olmadıkları hükmüne yer verildiği hatırlatılan gerekçede, şu ifadelere yer verildi:

"Bu durumda, mevcut belediye başkanı görev yaptığı yerde tekrar belediye başkanlığına aday olabilmek için istifa etmeyerek görevine devam edebilecek iken, aynı yerde belediye başkanlığına aday olmak isteyen kabine üyesinin (bakanın) görevinden çekilmesini beklemek adil bir yaklaşım tarzı olmayacaktır. Kanun koyucu sadece Türkiye Büyük Millet Meclisi genel seçimlerine mahsus olarak Adalet, İçişleri ve Ulaştırma bakanlarının görevden çekilmelerini istemiştir. Aksine bir anlayış benimsenmiş olsaydı, Anayasa'nın 114. Maddesindeki 'Türkiye Büyük Millet Meclisi genel seçimleri' ifadesi yerine 'seçimlerde' ibaresi kullanılırdı."

Bütün seçimler hakkında ortak düzenlemeyi içeren 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunda, seçim propagandasına ilişkin yasaklayıcı hükümlerinin, seçimlerde tarafsızlığın ve eşitliğin sağlanmasının ve bakanların seçimleri etkileyebilecek her türlü davranışını önlemenin gerçek güvencesini teşkil ettiği belirtildi.

"Seçimin tarafsızlığına gölge düşürülmesini engellemek amacıyla önlemler alınmıştır"

Gerekçede, böylece başbakan ve bakanların seçimleri etkileyebilmelerinin önlenmek istendiği ifade edilerek, "298 sayılı Kanunda dahi bakanların görevden çekilmeleri hükmüne yer verilmemiş, aksine seçimin tarafsızlığına gölge düşürülmesini engellemek amacıyla önlemler alınmıştır" denildi.

Siyasi hak ve ödevlerin sınırlandırılmasının Anayasa'nın 13. Maddesi hükmüne tabi olduğu, bu hüküm uyarınca da temel hak ve hürriyetlerle bu kapsamda yer alan siyasi hakların ancak kanunla sınırlandırılabileceği vurguzu yapılan gerekçede, şunlar kaydedildi:

"Milletvekili Seçimi Kanunu'nun 18. Maddesinde adaylık için görevden çekilmesi gerekenlerin tek tek sayıldığı ve kanun hükmünde sayılanlar arasında kabine üyelerine (bakanlar) yer verilmediği hususları ile Anayasa'nın 114. Maddesinin birinci fıkrasında, Türkiye Büyük Millet Meclisi genel seçimlerinden önce sadece Adalet, İçişleri ve Ulaştırma bakanlarının çekileceğini hükme bağladığı ve Anayasa'nın 13. maddesi uyarınca, seçme, seçilme ve siyasi faaliyette bulunmaya ilişkin hakkın ancak kanunla sınırlandırılabileceği yolundaki hükmü karşısında, 'kabine üyeleri'nin (bakanlar), 30 Mart 2014'te yapılacak seçimlerde aday olabilmek için görevlerinden çekilmelerine gerek olmadığı sonucuna varılmıştır."