'Yarı başkanlık' için Fransa modeli masada

EDA IŞIK

Cumhurbaşkanı'nın halk tarafından seçilmesiyle Türkiye'de yeni bir dönem başlayacak. AK Parti bu yeni dönemde Cumhurbaşkanı ile hükümetin koordineli çalışmasını sağlayacak seçenekler üzerindeki çalışmalarını sürdürüyor. Bu kapsamda başkanlık sisteminin yanı sıra yarı başkanlık için Fransa modeli de masada. Türkiye'de ilk kez ağustos ayında gerçekleştirilecek seçimlerle Cumhurbaşkanı halk tarafından seçilecek. AK Parti kurmayları Cumhurbaşkanı'nın halk tarafından seçilmesiyle birlikte Türkiye'nin yarı başkanlık modeline fiilen geçmiş olacağını düşünürken, yeni dönem için başkanlık sisteminin yanı sıra yarı başkanlık modeli de araştırılıyor. AK Parti kurmaylarının incelediği sistem yine kuvvetler ayrılığı ilkesine dayanıyor. Ancak bu kez yürütme görevi anayasal yetkilerle donatılmış Cumhurbaşkanı ile Başbakan arasında paylaşılıyor. Bu sistemde yine hükümet parlamentoya karşı sorumlu olacak. Tek farkı yetkisini Cumhurbaşkanı ile paylaşacak. Bakanlar Kurulu Cumhurbaşkanı'nın başkanlığında toplanacak. Hükümeti kurma görevi tıpkı parlamenter sistemde olduğu gibi Meclis içinden en çok oyu alan siyasi partinin milletvekiline verilecek. Bakanlar ise Meclis dışından atanacak. Böylece, siyasi beklentisi olmayan milletvekilleriyle güçlü bir Meclis ortaya çıkacak.

AKTİF GÖREV

Türkiye'deki sistem yarı başkanlığa uygun. Halk tarafından seçildiği için daha güçlü şekilde gelecek olan Cumhurbaşkanı, anayasanın verdiği ancak şimdiye kadar sembolik olarak kalan yetkileri kullanması durumunda yürütmenin başı olarak daha aktif görev yapacak. Bakanlar Kurulu'na başkanlık edecek. AK Parti kurmayları anayasada yapılacak olan ufak rötuşla Türkiye'nin yarı başkanlığına geçişinin sorunsuz olabileceği görüşünde. Yine aynı kaynaklar, anayasada yer alan 'Cumhurbaşkanı hiçbir partiye üye olamaz' ifadesinin kaldırılması ile Cumhurbaşkanının partili olmasının önünün açılmasının, sadece vatana ihanet suçundan yargılanabilen Cumhurbaşkanının yürütme olarak sorumlu tutulmasına ilişkin düzenlemelerin yapılması ile yarı başkanlık modeline tam anlamıyla geçişin sağlanacağını belirtiyor.