Çözüm sürecini hızlandıracak formül

Hakkı KURBAN/AKŞAM

Başbakan Yardımcısı Beşir Atalay'ın "Çözüm sürecinde yeni aşamaya geçildi" sözlerinin ardından gözler hükümetin atacağı adımlara odaklandı. Hükümet, dağdakilerin eve dönüşünü de kolaylaştıracak formüller üzerinde çalışıyor. Özellikle Türk Ceza Kanunu'nun "Suç işlemek amacıyla örgüt kurma" başlığını taşıyan 220. maddesi ile "etkin pişmanlık" başlıklı 221. maddesinde rötuş gündemde. Çözüm süreciyle ilgili yeni adımlar, Atalay'ın koordinasyonunda sürerken, İçişleri Bakanı Efkan Ala, Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, parti ve grup yöneticileri de çalışmalarda rol alıyor. Önümüzdeki süreçte atılacak adımların başında ise "etkin pişmanlık" düzenlemesini güçlendirilmesi geliyor.

'EVE DÖNÜŞ' SEÇENEKLERİ

Hükümetin önceliği, yasalarda var olmasına karşın daha da aktifleştirilmesi planlanan "eve dönüş" uygulaması. Örgüt üyesi olmasına rağmen şiddete ve terör eylemine katılmamış ve haklarında soruşturma açılmamış olanlar takibata uğramadan evlerine dönebiliyor. Şiddete ve terör eylemine katılmamış olmak kaydıyla haklarında soruşturma yürütülenler ile dava açılanlar da hüküm tesis edilmemiş olma koşuluyla evlerine dönebilecek. Bu koşulları taşıyanlardan tutuklu veya tutuksuz yargılananların davaları da "bir daha silaha el atmamak" kaydıyla ortadan kalkacak. Özellikle zorla dağa çıkarılıp, güvenlik güçleriyle çatışmaya zorlanan PKK mensupları için "örgüt üyesi" olarak verilen cezaların kaldırılması formülü değerlendiriliyor.

YÖNETİCİLER KAPSAM DIŞI

Yasada, örgütün silahlı eylemlerine aktif olarak katılanlar ve PKK yöneticileri kapsam dışı tutulacak. Yapılan hazırlık çerçevesinde TCK'nın iki ayrı maddesinde de rötuş gündemde. Buna göre suç işlemek için örgüt kuranlara verilecek cezaları düzenleyen TCK'nın 220. maddesinde değişikliğe gidilmesi düşünülüyor. 220. maddede yer alan "örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işleyen kişi, ayrıca örgüte üye olmak suçundan dolayı cezalandırılır" hükmü ile "örgüt içindeki hiyerarşik yapıya dahil olmamakla birlikte, örgüte bilerek ve isteyerek yardım eden kişi, örgüt üyesi olarak cezalandırılır" hükmü kaldırılacak veya yumuşatılacak. Böylece, zorla örgüte sokulan veya örgüte yardımla suçlanan kişiler ceza almaktan kurtulacak. Bu nedenle cezaevinde bulunan çok sayıda kişiye de tahliye yolu açılacak.

ETKİN PİŞMANLIK MADDESİNE RÖTUŞ

TCK'nın 221. maddesindeki "Etkin pişmanlık" hükmünden yararlandığı halde örgüt suçundan 5 ila 10 yıl arasında ceza alanların bu cezadan kurtulması planlanıyor. Böylece, dağla birlikte cezaevlerinden de eve dönüşler olabilecek.

Silahların bırakılması yolunda 6 kritik adım

HAZAL ATEŞ/ SABAH

Çözüm sürecinde yeni yol haritası netleşmeye başladı. Yeni planda dağdan inişe etkin pişmanlık dışında da bir formül, yerel yönetim özerklik şartının imzalanması yer alıyor

Silahların toprağa gömülmesi için yürütülen çözüm sürecinin yeni yol haritası netleşmeye başladı. Çözüm sürecinde bir tıkanma olmadığını vurgulayan Başbakan Yardımcısı Beşir Atalay'ın üzerinde çalıştıklarını söylediği yol haritasında 6 kritik başlık ön plana çıktı. Başbakan Tayyip Erdoğan başkanlığında 19 Mayıs'ta yapılan süreci değerlendirme toplantısında da sürecin ivme kazanması ile olası risklere karşı önlem alınması için demokratik reformların yaşama geçirilmesi kararı verildi. Pakette yer alacak bazı başlıklar ise şöyle:

* SÜRECE YASAL GÜVENCE: Çözüm süreci yasal statüye kavuşturulacak. Süreci yürüten devlet görevlileri, asker, sivil korumaya alınacak. Bu kişilerin suçlanarak yargılanmalarının önüne geçilecek. Bu yöndeki çalışmayı İçişleri Bakanlığı yürütüyor.

* YEREL YÖNETİMLER ÖZERKLİK ŞARTI: Türkiye, Yerel Yönetimler Özerklik Şartı üzerindeki çekinceleri kaldıracak. Yerel yönetimlerin yetkileri artırılacak.

* İMRALI'YA SİYASİ HEYET: İmralı'ya aydın, siyasetçi, gazeteci ve STK temsilcilerinden oluşan heyetlerin gitmesine olanak verilecek. Hükümet, İmralı'ya sivil heyetin ziyaretinin olumlu ve olumsuz etkilerine ilişkin farklı kurumlardan görüş istedi.

* DÖNÜŞ FORMÜLÜ HAZIRLANIYOR: Kandil'de suça bulaşmayan gençlerin dönüşünü kolaylaştırmak için yasal düzenleme yapılacak. Etkin pişmanlık dışında formül ortaya konulacak. Terörle Mücadele ve Ceza Kanunu'nda terör örgütünün faaliyetleri nasıl ve nerede başlar, nerede biter konularının yeniden tanımlanması da hedefleniyor. Restorasyon ya da normalleşme olarak ifade edilen aşamaya geçilmesi halinde, bu süreçte dağdan inenlerin topluma entegre olması ile ilgili sosyal projeler de arka arkaya hayata geçirilecek.

* REHABİLİTASYON: Beşinci adımda, silahların bırakılması, terör örgütü üyelerinin yurtdışına çıkarılması ve rehabilatasyon süreci gibi aşamalara geçilecek. Daha önce de gündeme gelen toplumsal mutabakat yasası yeniden masaya yatırılacak. Silahların teslim edilmesi, toprağa gömülmesi öncelikli kriter olacak. Silahlı örgüt üyeliği suç olmaktan çıkmayacak, belli bir süre silahını bırakanlara yeni bir şans verilmesi önerisi gündeme alınacak. Tasarlanan düzenleme genel af niteliğinde olmayacak. TCK 220/6 ile silahlı örgüt üyeliğinin kriterlerini belirleyen 314'üncü maddenin yeniden düzenlenmesi tartışılacak.

* JANDARMA SİVİLLEŞECEK: Jandarma Genel Komutanlığı'nın tamamen İçişleri Bakanlığı'na bağlanmasına ilişkin çalışma hızlandırılıyor. Jandarma sivilleşecek, iç güvenlikle ilgili birimleri köy ve beldelerde görev yapan kır polislerine dönüşecek.