7 soruda kadının yasal hakları

İstanbul Kemerburgaz Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Şükran Şıpka, kadınların, kadın olarak, insan olarak, TC vatandaşı olarak hakları olduğunu belirterek, "Her şeyden önce bu haklarımız Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'na dayanıyor. Bu nedenle öncelikle kadın olarak anayasal haklarımızı bilmemiz gerekiyor" dedi. Prof. Dr. Şıpka ile kadın hakları üzerine konuştuk.

Eşe ya da çocuklara yönelik şiddet suç mudur?

Türk Ceza Kanunu, eşe ya da çocuklara yönelik fiziksel şiddeti, vücut dokunulmazlığına karşı suçlar olarak niteliyor. Aile bireylerinden biri olmak, diğerinin şiddet göstermesine haklılık kazandırmaz.

Aile içinde şiddete karşı ne yapabilirsiniz?

Şiddete maruz kalan veya kalma tehlikesi bulunan ya da şiddetten etkilenen veya etkilenme tehlikesi bulunan kişi, en yakın polis merkezine, Jandarma karakoluna, Cumhuriyet Savcılığına, Aile Mahkemesi Hakimliğine, Kaymakamlığa veya Valiliğe başvurmalı.Ayrıca, şiddet veya şiddet uygulanma tehlikesinin varlığı halinde herkes bu durumu resmi makam veya mercilere ihbar edebilir. Mülki amir niteliğindeki Kaymakamlık veya Valilikten koruyucu tedbirlerin alınması istenebilir.

Eşin cinsel saldırısı cezalandırılır mı?

Cinsel saldırı eyleminin evlilik birliği içinde gerçekleşmesi, şikayete bağlı bir suçtur. Bu durumlarda kadınlar susmamalı ve eşlerinden gelen kabul edilemez derecede cinsel saldırıları mahkemeye taşımalılar.

İş yerinde cinsel tacize karşı ne yapabilirsiniz?

Kanun, çalışma yaşamı içinde bulunan bir kişinin, işyerinde, hiyerarşi ve hizmet ilişkisinin yarattığı güçten ya da aynı iş yerinde çalışmanın sağladığı kolaylıktan yararlanarak, diğer çalışana cinsel tacizde bulunması halinde verilecek cezanın yarı oranında artırılacağını belirtmekte.

Tecavüzcü, mağdurla evlenerek cezadan kurtulabilir mi?

2005'te yürürlüğe giren Türk Ceza Kanunu ile bu uygulama yürürlükten kaldırılmıştır. Tecavüzcü ile mağdur arasında sonradan bir evlilik ilişkisi kurulmuş olsa bile, fail yine de cezalandırılmaktan kurtulamayacaktır.

Eş kadının çalışmasını engelleyebilir mi?

Yeni Medeni Kanun'un 192. maddesine göre; "Eşlerden her biri meslek veya iş seçiminde diğerinin iznini almak zorunda değildir. Ancak meslek ve iş seçiminde ve bunların yürütülmesinde evlilik birliğinin huzur ve yararı göz önünde tutulur". Görüldüğü gibi, çalışmak isteyen kadın, kocasından izin almak zorunda değil. Ancak çalıştığı işin niteliği, çalışma saatleri, çalışma yeri gibi bazı nedenler, evlilik içinde tartışmalara neden oluyorsa ve objektif olarak evlilik birliğini sarsıcı nitelikte görülebilirse, bu durum kadın veya erkek eş aleyhine boşanma sebebi olarak- sonuç doğurabilir.

Evlilikte mal rejimi (evlilik mallarının paylaşımı) nasıldır?

Yasal mal rejimi, 'edinilmiş mallara katılma' rejimidir. Eşler noterde yapacakları bir sözleşme ile ya da evlenme başvurusu sırasında tarafların yapacakları yazılı bir bildirimle farklı bir mal rejimi kabul edebilirler. Bu nedenle evlenme başvurusu yaparken kadının neye imza attığını bilmesi çok önemli. Ancak seçilebilecek olan mal rejimi, kanunda belirtilenlerle sınırlıdır. Bunlar; "Mal Ayrılığı", "Paylaşmalı Mal Ayrılığı" ve "Mal Ortaklığı"dır.

Eğer eşler bu rejimlerden birini seçmemişse, yasal mal rejimi sayılan "Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi"ne tabidirler. Bu rejimin tasfiyesi, eşlerden birinin ölümü, evliliğin iptali veya boşanma halinde gündeme gelir ve her eş, diğer eşin sahip olduğu "edinilmiş malın" güncel değerinin yarısını almayı talep edebilir.