Vatandaşı dolandırıp, hıyarla üzerine tüy dikiyorlar!

Öznur KARSLI / GAZETE HABERTÜRK

'kapıda pazarlama' süsü verilmiş dolandırıcılık da, zamanla teknolojiye yenildi. 'Kadim' dolandırıcılık taktiklerinin yerini, yeni tekno-tuzaklar aldı İşte, "Evlerden ırak" diyerek okuyacağınız yeni nesil dolandırıcılık yöntemleri

Özellikle büyükşehirlerde çoğumuzun bir dönem kapısını çalan 'pazarlamacı' dolandırıcılar, artık potansiyel birer 'telefon' dolandırıcısı. Kapınızı çalma zahmetine girmek yerine, rahatlarını bozmadan, oturdukları yerden telefonunuzu çaldırarak paranıza göz dikiyorlar. Eskiden 'ürün' satıyorlardı, şimdi size 'korku' satıyorlar. Öyle ki, yeni nesil telefon dolandırıcılarıyla, 3 gün boyunca telefonda konuşan mağdurlar var.

DEŞİFRE OLUNCA CALL-CENTER TAKTİĞİNE GEÇTİLER

Kendilerini polis, savcı ya da hakim gibi tanıtıp vatandaşın parasını gasp eden dolandırıcılar, son 1 yılda bu yöntemlerinin deşifre olması nedeniyle, "call-center dolandırıcılığına" yönelmiş durumda. Call-center dolandırıcılığı şöyle işliyor: Dolandırıcılar, çeşitli web sitelerine ve caddelerdeki elektrik direklerine "Çağrı merkezi elemanı aranıyor" ilanı bırakıyor. İlana başvuran kişiler, önce dolandırıcılara hizmet ettiklerini anlamıyor. Çalışanlar gerçeği daha sonra anlayıp işi bırakmak istese de, tehditten korktuğu ya da suça alet olduğunu düşündüğü için çalışmaya devam ediyor. Kendilerini sigorta şirketi gibi tanıtan dolandırıcılar, aramaları yapmak için genellikle 0850 ve sabit hatlı numaralar satın alıyorlar. Ancak bu numaraları Türk Telekom'dan değil, özel şirketler yoluyla ediniyorlar. Çağrı merkezi elemanları her gün belirli sayıda arama yapıyor ve önlerine konan yazılı metni telefondaki vatandaşa okuyor. Vatandaşa, "Bankadan kredi çekerken check-up, hayat sigortası ya da sağlık sigortası yaptırdığını, bu sigortayı devam ya da iptal ettirmek istemeleri halinde 350 ile 500 TL arasında ödeme yapması gerektiğini" söylüyorlar. Birçok kişi de bu dolandırıcıların ağına düşüyor.

PROFESÖR KURBANLAR

Dolandırıcıların ağına düşürdüğü kişilerin eğitimleri, kurulan tuzağın ne denli etkili olduğunu gözler önüne seriyor. En önemli örnek Prof. Dr. Canan Karatay ile ceza hukukçusu Prof. Dr. Erdener Yurtcan... Karatay, telefonda kendini savcı ve polis gibi tanıtan şüphelilere kanarak bankadan 50 bin dolar ile 10 bin lirayı çekip onların istediği yere bıraktı. Neyse ki, polis uzun zamandır o çeteyi izliyordu. Polis sayesinde parasını kurtaran Karatay, olayı anlatırken, "Dolandırıcılar beni adeta hiptonize etti" dedi. Ceza hukukçusu Prof. Dr. Erdener Yurtcan ise, en fazla parayı kaptıran kişi olarak kayıtlara geçti. Dolandırıcıların yalanı aynıydı. Üstüne bir de, Anadolu Adliyesi'nde Erdener'in tanıdığı bir savcının ismini kullandılar. Erdener, önce 600 bin doları, sonra da 2 milyon 900 bin TL'yi dolandırıcılara teslim etti. 400 bin lirayı da internet yoluyla dolandırıcılara kaptırdı. Damadının uyarısıyla, dolandırıldığını anladı. Polis, kameralardan tespit ettiği iki şüpheliyi yakaladı.

TELEKONFERANS YÖNTEMİ

Konya'da yaşayan Aytin çifti de telekonferans yöntemiyle dolandırıldı. Fatma Nur Aytin'i ev telefonundan arayarak kendilerini polis olarak tanıtan dolandırıcılar, "Diyarbakır'da bir kuyumcu soygununda kendisinin kimlik fotokopisinin olay yerinde delil olarak bulunduğunu, olayı aydınlatmak için verecekleri hesaba para yatırması gerektiğini" söyledi. Aytin'in kendisi gibi öğretmen olan eşi Faruk Aytin'i aynı anda telefonla arayan dolandırıcılar, yine aynı yalanı söyledi ve "Eşin de yanımızda" deyip çifti telekonferans yöntemiyle görüştürdü. Aytin çiftine telefonu kapatmamalarını söyleyen dolandırıcılar, saatlerce paranın söyledikleri hesaba yatırılmasını bekledi. Bankaya giden Faruk Aytin, 28 bin liralık kredi çekti. Kredi kartından da 7 bin 500 lira çeken Aytin, 35 bin 500 lirayı dolandırıcıların söylediği hesaba yatırdı. Okula dönen Faruk Aytin, eşini aradı ancak telefon sürekli meşgul olunca bu defa polisi arayıp, "Evimdeki arama bitti mi? Eşim hala yanınızda mı?" diye sordu. Dolandırıcılık, böylece ortaya çıkmış oldu. Fatma Nur Aytin, gerçek polislere zor inandı. Dolandırıcılar hala aranıyor.

BİR DE DALGA GEÇTİLER

Erzurum'da yaşayan Ersavaş Ay ise internet sitesi üzerinden dolandırıldı. 3 çocuk babası Ersavaş Ay, bir internet sitesinde gördüğü 235 liralık iPhone4 cep telefonundan sipariş etti. Eve gönderilen kolinin içinden, telefonun reyon tanıtımlarında kullanılan maket telefon çıktı. "32 yıllık esnafım, böyle dolandırıcılık görmedim" diyen Ay, suç duyurusunda bulundu. Muğla Marmaris'te de Yusuf Kurnaz, iPhone marka telefon sahibi olabilmek için internette rastladığı bir siteden cep telefonu almak istedi. "Hemen satın al" butonunu tıklayan Kurnaz'ı, beş dakika geçmeden siteden bir kişi aradı ve kampanyalı telefon konusunda ikna etti. Kurnaz bunun üzerine sipariş verdi. Kargo geldiğinde kutuyu kontrol etmeden önce 900 lira ödeyen Kurnaz, kutuda oyuncak bir telefon ve küçük bir salatalıkla karşılaştı. Kurnaz, kargo yetkilisinin de parasını geri vermemesi üzerine site ve kargo yetkilileri hakkında suç duyurusunda bulundu. Parasının gitmesinden çok kutunun içinden salatalık çıkmasına kızdığını söyleyen Kurnaz, siteyi aradığında ise "Biz domates gönderdik" gibi aşağılayıcı cevaplar verildiğini aktardı. Polis dolandırıcıları arıyor.

EN YAYGIN 10 YÖNTEM

- Telefon dolandırıcılığı

- Sosyal ağ dolandırıcılığı

- Bahis dolandırıcılıkları

- Kriz vurguncuları

- Yaşlıları telefonda korkutarak dolandırma

- Büyük kazanç vaat etme

- Kredi kartı bilgileri ile izinsiz faturalandırma

- Banka şifresi ve güvenlik sorularını alma

- 'Bedava' vaatli e-postalar, SMS'ler

- Sahte aracı kuruluşlar

NUMARA OYUNU

Telefon dolandırıcıları akıllı telefonlara yüklenebilen ücretsiz programlar sayesinde cebimize kadar uzanıyorlar. Nasıl mı? Önce telefona indirdikleri program sayesinde, arayacağı kişinin telefonunda istediği numarayı gösterebiliyorlar. Bu durumda vatandaş kendisini 155 Polis İmdat'ın, bir bankanın, valiliğin ya da Emniyet Genel Müdürlüğü'nün aradığını düşünebiliyor. SMS dolandırıcıları ise mağdurlara ulaşabilmek için bilişim şirketlerinden toplu SMS, sabit hat ve 0850'li numaralardan satın alıyor. Toplu SMS satın almak ise oldukça ucuz. 10 bin SMS 149 TL, bin SMS 29 TL, 500 SMS ise 15 TL'den satılıyor. Paketlerin yanında çoğu zaman hediye SMS de veriliyor.

FONDA TELSİZ SESİ

Tüketiciler Birliği Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Avukat Sami Çaprak, telefon dolandırıcılarının, kişilerin bilgilerine ya GSM operatörlerinin bayilerinden ulaştıklarını ya da çalarak ele geçirdiklerini belirtiyor: "Dolandırıcıların yöntemleri de farklı, dolandırma konuları da... Son dönemler terör örgütüyle korkutma senaryosu var. Arayan kişi kendini polis ya da savcı olarak gösteriyor. Arkadan da telsiz sesi veriliyor. Bu görüşmelerde kişinin zihni hep meşgul tutuluyor. Üçüncü teknik, inandırıcılık... Bunu da birtakım teknolojilerle sağlıyorlar. 155'ten aramaları gibi... Kişileri istedikleri parayı bir yere bırakmaya ikna edip, o paranın iade edileceğini söylüyorlar. Aynı telefonla pek çok kişiyi arıyorlar. Devamlı, 'kullan at' hat çıkarıyorlar. Bu 'kullan at' hatları telefon bayilerinden hat alan insanların üzerine çıkarıyorlar. Ya bayilerle anlaşıyorlar ya bilgileri çalıyorlar. Arama yaptıkları bu hatları bir kullanımdan sonra ise atıyorlar. Bilgilerimizi satan data firmaları da var."

"İADE OLMASIN DİYE..."

Çaprak şöyle devam ediyor: "Dershaneler, banka sözleşmeleri, telefon bayileri bilgilerimizi bu şirketlerle bir şekilde paylaşıyor. Bazı sözleşmelerde 'Bilgilerim 3. kişilerle paylaşılabilir' maddesi var. Ama biz onları okumuyoruz. Mesaj satın alma sitelerinden 100 mesaj satın alıyorlar. Mesajın başlığını, metnini kendileri belirliyorlar. Ne şirket ismi oluyor ne de başka bir şey. Şahıstan şahsa gönderme yapıyorlar. 14 gün içerisinde iade hakkınız olduğu için şirket ismiyle göndermiyorlar."

EMNİYET UYARIYOR

-Hiçbir kamu görevlisi vatandaştan para istemez, para sormaz. Telefonla arayan ve bu tip mesajlar ileten kişilere asla inanmayın.

-GSM ve kargo şirketleri telefon dolandırıcılığı suçlarına karşı yeni düzenlemelere gitmeli.

-Bir kişi üzerine onlarca telefon hattı çıkarılamamalı. Bu durumda, bir kişinin bilgileri sızdırıldığı ya da çalındığında o isim üzerine birden fazla kontörlü telefon hattı alınabiliyor.

DOLANDIRICILARI ŞİKAYET EDEBİLECEĞİNİZ YERLER

-Alıcının ikamet ettiği yerdeki Gümrük ve Ticaret Bakanlığı İl Müdürlüğü'ne

-6 ay içerisinde, bağlı bulunduğunuz ilçenin Tüketici Hakem Heyeti'ne

-Emniyete ve savcılığa