MEB araştırma yaptı: Türk öğretmenlerin maaşı az, hakkı çok
24 Kasım Öğretmenler Günü sebebiyle sorunları tartışılan öğretmenlerin dünya ülkeleri arasında en fazla Türkiye'de özlük hakkına sahip oldukları belirlendi.
Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) Öğretmen Yetiştirme ve Eğitimi Genel Müdürlüğü dünyanın 32 değişik ülkesindeki öğretmen yetiştirme sistemlerini inceleyerek bir kitap hazırladı. Buna göre, Türkiye'de öğretmenlere verilen haklar ABD, Almanya, Avustralya, Çin, Fransa, Hindistan, İngiltere, İsrail, Japonya, Rusya gibi ülkelerden geri değil. Hatta bazı özlük hakları itibarıyla Türkiye diğer ülkelerden çok daha iyi konumda. Ancak maaş yönünden bakıldığında, Türkiye'de öğretmenin maaşı diğer ülkelere göre düşük. Türkiye'de öğretmenler aylık ortalama 500-750 dolar arasında maaş alırken, gelişmiş ülkelerin çoğunda öğretmenlere 2 bin doların üzerinde maaş ödeniyor. Ayrıca Türkiye'de bir öğretmenin maaş karşılığı verdiği ders saati, diğer ülkelerden düşük. Öğretmenler diğer ülkelerde maaş karşılığı haftada 40 saat mecburi derse girerken, Türkiye'de sınıf öğretmenleri 18 saat, branş öğretmenleri 15 saat maaş karşılığı ders veriyor. Türkiye'de öğretmene hizmet eden 650 öğretmenevi ve 174 lokal bulunurken, dünyanın hiçbir ülkesinde böyle bir uygulama yok. Türkiye'de öğretmenlerin yaz tatilini geçirebileceği 9 kampı var. Ulaşım hizmetlerinde yüzde 35'lere varan indirimler yapılıyor. Devlet tiyatroları ve müzelerde yüzde 25 indirim uygulanıyor. Başka ülkelerde öğretmene eğitim-öğretim yılı başında hazırlık ödeneği verilmezken, Türkiye'de ödeniyor. Kitaba göre öğretmenlik diğer ülkelerde itibar görmüyor. Çoğu Avrupa ülkesinde öğretmenlik; tatili bol, tembel memur mesleği olarak nitelendiriliyor. Bazı ülkelerde öğretmenlere verilen haklardan bazıları ise şöyle:
ABD: Öğretmenlik, bayan mesleği olarak görülüyor. Ortalama 3 bin dolar maaş alıyorlar. Sosyal tesis, öğretmenevi ve kampı yok. Öğretmenin kıyafet zorunluluğu da yok. Öğretmenin en büyük sorunu öğrencilerin disiplinsiz oluşu. Emeklilik için 55 yaş ve en az 20 yıl hizmet süresi isteniyor.
Almanya: Öğretmenler görev yapacakları kurumu kendileri bulmak zorunda. Öğretmenlik, toplumda tatili çok olan, yaptıkları hiçbir iş olmayan, tembel memur kesiminin mesleği olarak görülüyor. Emeklilik için 63 yaş ve en az 35 yıl çalışma şartı var. Kıdemine göre 2-3 bin dolar arası maaş alıyorlar.
Avustralya: 1. derecedeki bir öğretmen ortalama 2 bin 500 dolar maaş alıyor. Emeklilik yaşı 55. İndirimli imkanlar veya sosyal tesisleri yok.
Çin: Öğretmene saygı gösterilmesi kanun gereği. Genel olarak banka memurlarıyla aynı maaşı alıyorlar. Çin'de öğretmenler günü 10 Eylül'de kutlanıyor. Öğretmenevi, lokal, kamp yok. Özel kıyafet zorunluluğu yok.
Fransa: Stajyer bir öğretmenin maaşı bin 100 dolar civarında. 30 yıllık bir öğretmen 2 bin 500 dolar civarında net maaş alıyor. Öğretmenlerin çeşitli kariyer grupları var. Öğretmenlere eğitsel faaliyetler için ek ödenek veriliyor. Maaş karşılığı 26 saat derse giriyorlar. Emeklilik yaşı minimum 60.
İngiltere: Usta öğretmenler ortalama 5 bin dolar civarında maaş alıyor. Öğretmenin tam gün çalışması esas. Ek ders ücreti yok. Öğretmenin ayrıcalıklı hiçbir durumu söz konusu değil.
Japonya: Öğretmen toplumsal hizmetçi olarak kabul ediliyor. Yeni başlayan bir ilkokul öğretmeninin maaşı aylık 2 bin dolar civarında. 25 yıllık öğretmenler 65'inden sonra emekli oluyor.
'Laik eğitimi korumak olmazsa olmazımız'
Milli Eğitim Bakanı Hüseyin Çelik, eğitimin ideolojik ve siyasi kavgalara zemin olmaktan çıkarılması gerektiğini vurgulayarak, "73 milyonun birlik beraberliğini gölgeleyen zihniyet bizim ayaklarımız altındaki zihniyettir." dedi. Çelik, 81 ilden 21 Kasım'da 'Geleceğimize Yürüyoruz' adıyla başlattığı yürüyüşü dün Ankara'da sona erdiren Türk Eğitim-Sen yöneticilerini kabul etti. Çelik burada, eğitime siyasi ve ideolojik bakanların mesafe alamayacağını belirterek, "Millet olarak ortak paydalarımız var. Eğitimin laik karakterini korumak, olmazsa olmazımız." diye konuştu. Meclis Plan Bütçe Komisyonu'nda '1978'deki CHP iktidarında 76 bin öğretmenin 45 günde yetiştirildiği' yönündeki sözlerinin arkasında duran Çelik, "Bu, eğitime vurulmuş en büyük darbedir. O günkü iktidar eğitime idelojik bakmıştır." ifadelerini kullandı. Türk Eğitim-Sen Başkanı Şuayip Özcan da geçmişten bugüne sirayet eden en önemli hastalığın eğitimin siyasallaştırılması olduğunu söyledi.