Yargıtay: Beşte bir üyenin imzası, MHP kongresi için yeterli

TÜRKER KARAPINAR Ankara

Yargıtay 18. Hukuk Dairesi, MHP'nin olağanüstü kurultaya gitmesine karar veren Ankara 12. Sulh Hukuk Mahkemesi kararını onama gerekçesini tamamladı. Gerekçeli kararda, olağanüstü kongrenin yapılabilmesi için ya genel başkan veya MYK'nın karar vermesi ya da büyük kongre üyelerinin en az beşte birinin yazılı başvurusunun gerektiği belirtildi. Beşte bir rakamının tüzükle yükseltilemeyeceği ifade edilen gerekçeli kararda, "Yeter sayıda üyenin yönetim kuruluna karşı açığa vurduğu irade beyanı, hem üyelerin her birini ayrı ayrı hem de yönetim kurulunu bağlayıcığı niteliktedir" denildi. Dernekler Kanunu ve Türk Medeni Kanunu'nun Siyasi Partiler Kanunu'na aykırı olmayan hükümlerinin siyasi partiler için uygulanabileceği kaydedilen gerekçeli kararda, olağanüstü toplantı isteyenlerin beşte bir oranına ulaştığında genel kurulun olağanüstü toplantıya çağrılmasının zorunlu olduğu ifade edildi. Gerekçeli kararda, MHP özelinde tüm siyasi partilere de emsal olabilecek şu ifadelere yer verildi: "Dernekler Yönetmeliğinin 13. maddesinin b bendinde yer alan 'genel kurul, dernek üyelerinden beşte birinin yazılı isteği üzerine otuz gün içinde olağanüstü toplanır' şeklindeki düzenleme, siyasi partilerin, her kademedeki olağanüstü kongreleri için de uyulması gereken norm niteliğindedir.

'Partiyi bağlar'

Beşte bir oranına ulaşan delegenin, süresi içinde yaptığı ve kabule bağlı olmayan toplu karar biçimindeki irade beyanıyla oluşan olağanüstü kongre çağrısı, muhatabına ulaşmakla hukuki sonuçlarını doğurur. Bu sonuç hem çağrıda bulunanları, hem de parti yönetimini bağlar. Tüzüğün, 63. maddesinin 3. fıkrasındaki 'çağrılabilir' ifadesi, beşte bir delegenin olağanüstü kongre talebinin genel başkan ve merkez yönetim kurulunun takdirine bırakıldığı anlamına gelmez. Buradaki ifade, genel başkan ve merkez yönetim kurulunun lüzum görmesi halinde olaganüstü kongre toplantısıyla sınırlıdır. Tüzükte yer alan bu ifadeden, beşte bir delegenin büyük kongre talebinin de genel başkanın takdirine bağlı tutulduğu anlamının çıkarılması, yeter sayıdaki delegeye tanınan olağanüstü kongre talebinde bulunma hakkını işlevsiz hale getirir ve bu talebi partinin 'kabulüne' bağlı kılar. Bu itibarla, beşte bir oranına ulaşan delegenin, toplu karar biçimindeki irade beyanıyla oluşan olağanüstü kongre çağrısı siyasi partiyi yasal olarak bağlar.