Polis, hakim karar vermeden zanlıyı fişleyemeyecek
Polisin kimlik tespiti için aldığı parmak iziyle ilgili önemli bir adım atılıyor.
Artık zanlının parmak izi sadece biyolojik kimliğin belirlenmesi amacıyla alınacak. Zanlının hangi suç sebebiyle gözaltına alındığı ise dosyaya yazılmayacak. Yeni düzenleme ile polisin, zanlının suçunu kesinleşmiş bir yargı kararından sonra kayıt altına alması sağlanıyor. Emniyet Genel Müdürlüğü, Kimlik Tespit ve Olay Yeri İnceleme Yönetmeliği'ni değiştiriyor. Böylece polis tarafından yapılan fişlenmenin de önüne geçilmiş olacak. Halen yürürlükte olan sisteme göre herhangi bir suç sebebiyle gözaltına alınan zanlının kimlik tespitinin belirlenmesi amacıyla parmak izi alındığında neyle suçlandığı da kayda alınıyor.
Mahkeme süreci tamamlandığında zanlı beraat edebildiği gibi bazen de farklı bir suçtan ceza alabiliyor. Buna rağmen emniyette kayda alınan fişler kaldırılmıyor. Yeni düzenleme ile bu duruma son veriliyor. Polis zanlının yalnızca biyolojik kimliğini belirlemek amacıyla parmak izi alacak. Kişinin adı, soyadı, boyu, kilosu gibi özellikleri de kaydedilecek. Suç kaydı da kesinleşmiş bir mahkeme kararı ardından girilecek.
Getirilen düzenleme ile cinayet, hırsızlık gibi olaylarda delillerden hiçbirinin gözden kaçırılmaması amacıyla polisin olay yerinde yapacağı çalışmaların asgari sınırı da belirleniyor. Delil toplayan birimleri dijital fotoğrafçılığa geçirip maliyeti düşürmeyi hedefleyen emniyet, cinayet olaylarındaki incelemede en az 300, hırsızlık olaylarında ise 100 fotoğraf çekilmesi zorunluluğunu getiriyor.
Amerika Birleşik Devletleri'nde işlenen cinayet olaylarında polisin çektiği fotoğraf ortalamasının 3 bin olduğuna dikkat çeken yetkililer, bu oranın Türkiye'de yalnızca 2,5 olduğunu söylüyor. Filmli makinelerle yapılan çekimlerin maliyeti son derece yükselttiğini ifade eden yetkililer, ?Özellikle küçük illerde fazla film harcanmaması amacıyla olay mahallinde çekilen fotoğraf sayısı az oluyor.? diyor. Emniyet yetkilileri, dijital fotoğraf üzerinde yapılan değişikliklerin film çekimi ile yapılan fotoğraflara oranla çok daha zor olduğunu, filmde değişikliğin kolaylıkla yapılma imkanı bulunduğunu ifade ediyor. En az 5 megapiksel olacak dijital fotoğraf makineleriyle çekilen fotoğraflar CD'lerde depolanacak. Ayrıca 3'lü güvenlik önlemi ile bu CD'ler korunacak. CD'lerden biri cinayet masasında kalırken, arşive ve savcıya birer CD gönderilecek. Ayrıca mahkemenin talep etmesi halinde istenilen fotoğraflardan karta baskı yapılacak.
Bu arada Emniyet, gönüllü parmak izi oluşturulması amacıyla bir kampanya başlatmaya hazırlanıyor. Parmak izi veri tabanının olmamasının masum insanların suçlanmasına ve güvenlik birimlerinin zor durumda kalmasına sebep olduğuna işaret eden yetkililer, bu yüzden deprem, sel, yangın ve kaza gibi toplu ölümlerin gerçekleştiği felaketlerde mağdurların kimliklerinin belirlenmesini zorlaştırdığına işaret ediyor. Emniyet Genel Müdürlüğü, toplumun gönüllü olarak parmak izi örneği vermesi için bilinçlendirme çalışmaları yapacak. Parmak izi örneklerinin alınmasının vatandaşlar arasında olumsuz karşılandığını ifade eden Emniyet yetkilileri, kampanyanın fişleme olarak anlaşılmaması gerektiğini ifade ediyor. Özellikle, bir başkasının kimlik bilgileri kullanılarak suç işlenebildiğini belirten polis, kimlik sahibinin mağdur olabildiğini; ancak parmak izi kayıtları bulunmadığı için suçlu duruma düşebildiğini söylüyor.
zaman