Doktorlar diyor ki: İlaç firmalarından destek alırım çünkü...
Hekimlerin yüzde 64'ü bilimsel toplantılara katılmak veya düzenlemek için ilaç şirketlerinden maddi destek alınmasını 'kabul edilebilir' bulurken, yüzde 76.3'ü ilaç şirketi temsilcisiyle görüşmeyi normal karşıladı.
Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü doktora öğrencisi Murat Civaner, 'Türkiye'de ilaç şirketlerinin kullandıkları yöntemler ve hekimlerin bu konudaki değerlendirmelerinin etik açıdan sorgulanması' konulu tezi hekimlerin ilaç pazarlama yöntemlerine nasıl baktığını ortaya koydu. Ankete katılan 1827 hekimden yüzde 31.2'si üniversite, yüzde 26.4'ü devlet hastanesi, yüzde 19.6'sı özel hastane, yüzde 11.9'u sağlık ocağı, yüzde 10.9'u da diğer kuruluşlardan seçilirken, yüzde 37.8'ini pratisyen hekimler oluşturdu.
Yüzde 28 'pahalı olduğu için destek şart' diyor
'Bilimsel toplantılara katılmak ya da toplantıyı düzenlemek için ilaç şirketlerinden maddi destek alınmasının kabul edilebilirliği' sorusunu hekimlerden 1372'si yanıtladı. Hekimlerin yüzde 64'ü bunu 'kabul edilebilir' buldu. Hekimlerin yüzde 28.3'ü maliyeti çok yüksek olduğu için destek almadan böyle bir toplantıya katılma veya düzenlemenin olanaksız olduğunu ifade ederken, "İlaç şirketleri dışında destek sağlayan bir kaynak yok" diyenlerin oranı yüzde 17.3, "Bilimsel toplantılara katılmak benim topluma yararımı artırıyor" görüşünde olanların oranı yüzde 15.9 oldu. Hekimlerin yüzde 13.9'u "Maliyeti çok yüksek olduğu için geniş katılım ancak böyle sağlanabilir", yüzde 8.7'si "Toplantı içeriğini şirketler belirlemiyor", yüzde 5.9'u "Kaygılanacak bir şey yok, sponsorun adını hiç hatırlamam" karşılığını verdi. "İlaç şirketleri toplum sağlığına katkıda bulunmak için böyle bir destek sağlıyor" diyenlerin oranı yüzde 3.9, "Destek sağlamak ilaç şirketlerinin görevi" diyenlerin oranıysa yüzde 2.3 çıktı. Yüzde 3.8 ise 'diğer' nedenleri gerekçe gösterdi.
'Firmalar katılımcılıları etkiliyor'
İlaç şirketlerinin bu tür desteklerini 'kabul edilir' bulmayan hekimlerin yüzde 22.3'ü "Destek veren, şirkete karşı bir biçimde borçlanmış olur", yüzde 20.8'i "Şirketlerden destek almak bir zorunluluk değildir. Başka kaynaklarla daha düşük maliyetli toplantılar düzenlenebilir" görüşünü savundu. Hekimlerin yüzde 18.9'u "Bu tür destekler satış artırmak için verilir ve bu yönde etki eder" derken, yüzde 17.2'si "İçeriği şirketler belirlemese bile bağlantılı konuşmacılar, standlar, tanıtım malzemeleri gibi araçlarla katılımcıları etkiliyorlar", yüzde 15.6'sı "Böyle bir destek almak ilaç fiyatlarının artırılmasına katkıda bulunmak anlamına gelir" yanıtını verdi. Destek kabul etmeyen hekimlerin yüzde 5.2'siyse gerekçe olarak 'diğer' seçeneğini tercih etti.
'Şirket temsilcisine zaman ayırmak ve sunumu dinlemek' sorusunu yanıtlayan 1420 hekimin 76.3'ü ilaç şirket temsilcisiyle görüşmeyi çeşitli gerekçelerle kabul edilir buldu.
1451 hekimin yüzde 54.9'u ilaç şirketi temsilcilerinden hediye almakta beis görmedi. Hediyeyi kabul edilir bulmayan hekimler arasında da "Hediye alan, kendisini bir biçimde borçlu hisseder ve buna karşılık vermek gereksinimi duyar" görüşünü savunanlar yüzde 17.4'le başı çekti.