TESEV, Bilgi Edinme Yasası'nın uygulamasında kamu kurumlarını test ediyor
TESEV, Bilgi Edinme Yasası'nın uygulanmasındaki sorunları saptamak için çeşitli kurumlara sorular gönderdi. Yaşananlar kamuoyuna açıklanacak
Bilgi Edinme Hakkı Yasası artık yürürlükte. Vatandaşlar bundan sonra 'devlet
sırrı' olmaması kaydıyla, birtakım başvuru koşullarını yerine getirerek kamu
kuruluşlarından bilgi isteyebilecek. Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakfı
(TESEV)-Demokratik Değişim Gönüllüleri üyeleri, 'sır' kavramının sınırının hayli
geliştiği Türkiye'de, yasanın işleyişini test etmek için harekete geçti.
Üyeler, bazı kurumlardan çeşitli sorulara yanıt istedi. Amaç, vatandaşın bu
hakkını kullanırken karşılaşabileceği zorlukları ve kurumların davranışını saptamak,
devletin uygulamaya ne kadar hazır olduğunu belirlemek.
Üyelerin kimisi kadastrolu arazilerin toplamını, kimisi bir kamu binasının maliyetini,
kimisi bir belediyeye ait projenin altyapı raporunu öğrenmek istedi. Kanunun
nasıl uygulandığı, ne tür yanıtlar geldiği, bilgi istenen, hesap sorulan devletin
nasıl karşılık verdiği kamuoyuna açıklanacak.
'Topu taca atabilirler'
Demokratik Değişim Gönüllüleri Koordinatörü Cem Sofuoğlu, yasanın uygulanmasında
çekinceler olduğunu açıkladı. Sofuoğlu, şunları söyledi: "Yönetmelikte,
'Devletin çok zamanını alacak, uğraştıracak bilgileri vermeyelim' diye bir madde
var. Bu, tam tanımlanmamış, ölçüsü nedir belli değil. Vatandaşlar doğrudan kurumların
oluşturacağı web sitelerine yönlendirilebilir. Devlet sırrı, ekonomik sır, kişisel
bilgilerin tanımı yapılmadığı için birçok soru bu kapsama alınabilir. Yani topu
her zaman taca atabilirler. Ayrıca devletin kendini koruma refleksleri var.
Bizim yapmak istediğimiz devlet açıklarını görsün ve kapatsın. Yasanın uygulanmasını
sağlayacağız."
TESEV Direktörü Şerif Sayın da, şeffalığın çok önemli olduğunu ifade etti. Şeffaflığın
kurum ve kuruluşlar üzerinde kamuoyu baskısı yaratacağını belirten Sayın, şunları
dile getirdi: "Artık, belediyeden projelerin fizibilite raporunu, depremle
ilgili projeleri, önlemleri, hava kirliliği oranını sorabilirsiniz. Hastanede
sıra bekliyorsun, 'Ortalama ne kadar bekleniyor bu hastanede' diye sorabilirsiniz.
Vatandaşa bunu söylemek zorundalar. Biz çeşitli sivil toplum kuruluşlarıyla
işbirliği yaparak karne hazırlayacağız. Sadece İstanbul'da değil, çeşitli illerde
yapılacak. Böylece vatandaşa yapılan muameleyi saptayacağız."
Proje yöneticisi Ayşegül Tansen ise devlet ve ticari sırlarla, kişisel verilerin
korunmasına yönelik çalışmaların bir an önce netleştirilmesi gerektiğini söyledi.
Tansen, uygulamada yaşanabilecek sıkıntıları şöyle özetledi:
'Cesaret vereceğiz'
"Bilgilendirme birimleri için bir ay süre öngörülmüş. Hangi konularda vatandaşa
bilgi verebileceklerine ilişkin tasnif listeleri ise iki ay içinde hazırlanacak.
Kurum ve kuruluşların arşiv düzeni için de altı ay öngörülüyor. Demek ki uygulama
zaman alacak."
Sosyolog Nurhayat Kızılkan da, "Küçük illerde hak kullanımında zorluk yaşanabilir.
'Neden soruyorsun?' diye mimlenme olabilir. Uygulamadan şüphelerimiz var, bunu
test edeceğiz. Vatandaşa cesaret vereceğiz" dedi.
Her şeyi sorabilirsiniz
Belediye kaldırımları yeniliyor. Neden ve kaç para harcanacağını sorabilirsiniz.
Hastanede kuyruk bekliyorsunuz. Ortalama hastanede ne kadar bekleniyor? Hizmet
standardını sorabilirsiniz.
Havada kirlilik oranı ne?
İçtiğim su ne kadar temiz? Bakteri oranı nedir?
Vali konağına ne kadar harcama yapılıyor? Valinin temsil giderleri içinde ne
kadarı çiçek göndermeye ayrıldı? Vergi ödeyen biri olarak bunu sorabilirsiniz.
Devletin kaç aracı var? Bu araçların bir yılda ne kadar benzin masrafı var?
İstanbul depremiyle ilgili ne tür önlemler aldınız? Yaşadığım ilçenin durumu
ne? Projeleleriniz neler? Ne kadar kaynak ayırdınız?
Kentin işlek caddesinde tramvay geçişi için çalışma yapılıyor. Trafik sıkışık.
Bu projeyi ve fizibilite raporunu görmek isteyebilirsiniz.
radikal