Rizelilerden 'arazi kıtlığı'na ilginç çözümler

Hakan Burak Altunöz

Arazi yapısından kaynaklanan sorunlara vatandaşların farklı çözümler üretmesiyle dikkati çeken Rize, neredeyse her ilçesindeki ilginç evleriyle ziyaretçilerini şaşırtıyor.

Yörenin engebeli coğrafyası ve düz arazilerin azlığı nedeniyle yaşam alanlarını inşa etme konusunda değişik arayışlar içerisine giren Rizeliler, yaptıkları ilginç mimarili evler ve farklı uygulamaları ile adından söz ettiriyor.

Çelik halatlarla yamaçtaki kayalara bağlanmış ev, altından yol geçen bina, rüzgarın yönüne göre dönen kameriye, çatı ve balkonu bahçedeki dut ağacının gövdesine göre ayarlanmış ev, ilginç mimarileriyle en çok dikkati çekenlerin başında geliyor.

Güneysu ilçesine bağlı Gürgen köyünde yaşayan 89 yaşındaki Bilal Atasoy da 13 yıl önce kayalara çelik halatlarla bağladığı evinde yaşamını sürdürüyor.

Yıllar önce arazisindeki yamaçta bulunan büyük kaya kütlesini oyan Atasoy, bu alana 6 metrekarelik tek odalı ahşap yapı inşa etti. Atasoy, evini sağlamlaştırmak için çelik halatlarla çevredeki kayalara bağlayarak farklı bir yapıya imza attı.

Tek odanın yeterli olmaması üzerine Atasoy, yerden 10 metre yükseklikteki evini 15 metre uzattı. Atasoy'un çelik halatlarla kayalara bağladığı ve büyük kısmı yamaca asılı halde duran evi, görenlerin ilgisini çekiyor.

Yaptığı bu ilginç evle yetinmeyen Atasoy, 2011 yılında da bir otomobil diferansiyeli üzerine 3 metrekarelik ahşap yapı koyarak rüzgar kuvvetiyle dönen kameriye inşa etti.

Baba hatırası dut ağacına kıyamayınca

Rize'nin Çayeli ilçesinde ise 2011 yılında inşa ettiği 2 katlı evinin balkonları ve çatısı bahçedeki dut ağacına denk gelen Hasan Safi, babasından hatıra ağacı kesmeye kıyamadı.

Bunun üzerine Safi, evin balkonları ve çatısında ağaca göre boşluklar bırakarak, hem baba hatırasını korudu hem de yöreye özgü ilginç bir yapıya imza attı.

3 katlı binayı yolun üzerine yaptı

İl merkezine bağlı Dağınıksu Mahallesi'nde arsası bulunan ve İstanbul'da yaşayan Sadri Kopuz ise 2013 yılında bu alana ev yapmaya karar verdi. Bölgenin eğimli olması sebebiyle evini inşa etmekte zorlanan Kopuz, tapulu arsasından geçen mahalle yolunun üzerine beton kolonlar dikerek 3 katlı bina yaptı.

Binayı araç trafiğini etkilemeyecek şekilde inşa eden Kopuz, bir süre önce itfaiye aracının buradan geçememesi üzerine yolu 30 santimetre daha derinleştirdi.

Merdiveni olmayan kapı

Öte yandan, Çayeli ilçesinde 2 katlı inşa edilen bir evin yerden yaklaşık 3 metre yükseklikteki giriş kapısına merdiven olmaması görenleri tebessüm ettiriyor.

Rize Mimarlar Odası Başkanı Mustafa Mahmutoğlu, ilginç yapıların hayata geçmesinde en önemli etkenin arazi şartları olduğunu belirterek, "Tabii bu yapıların dışında aslında gündeme bile gelmemesi gereken bazı absürt şeyler de çıkabiliyor ama bize en ilginç gelen Bilal amcanın yaptığı evdi. Türkiye'de inşaat sektörünün büyük bir bölümü Karadenizli. Bununla da bir bağlantısı var. İnsanlar arazi ne kadar sıkıntılı olsa da bunu aşma yönündeki iç dinamiklerini her zaman harekete geçiriyor. 'Nasılsa arazi kötü, ben bir şey yapmayayım.' demiyorlar." dedi.