10 maddede neden cumhurbaşkanlığı

Fazlı Şahan

HIZLI YÜRÜTME

Parlamenter: Çift başlı yönetim var. Yürütme içinde siyasi krizler çıkabilir.

Cumhurbaşkanlığı: Tek başlı bir hükümet modeli. Yürütme hızlı ve esnek karar alır.

Parlamenter: Koalisyon ve hükümetin kurulamaması ihtimal dahilinde.

Cumhurbaşkanlığı: Koalisyon ihtimali yok.

KUVVETLER AYRILIĞI NET VE KESKİN

Parlamenter: Kuvvetler ayrılığı zayıf ve yumuşak. Özellikle yasama ve yürütme arasında keskin bir kuvvetler ayrılığı yok.

Cumhurbaşkanlığı: Kuvvetler ayrılığı net ve keskin.

CUMHURBAŞKANI HALKA KARŞI SORUMLU

Parlamenter: Hükümet doğrudan halka değil, Meclis'e karşı sorumlu.

Cumhurbaşkanlığı: Yürütmenin başı olan Cumhurbaşkanı doğrudan halka karşı sorumlu.

YÜRÜTME ETKİSİNDEN UZAK YASA

Parlamenter: Yasama organı, büyük ölçüde yürütme organının istekleri doğrultusunda yasa çıkarır. Yürütme organı dışında kalan partilerin yasamaya etkisi azdır.

Cumhurbaşkanlığı: Parlamento, yürütmenin etkisinde olmadan yasa yapar.

Parlamenter: Aynı kişi hem yürütmede hem yasamada yer alabilir. Yasama-yürütme iç içedir.

Cumhurbaşkanlığı: TBMM üyeleri, Bakan olarak atanırlarsa üyelikleri sona erer. Aynı kişi hem yürütmede hem yasamada yer alamaz.

MECLİS DENETİMİ

Parlamenter: Denge ve denetim mekanizması belirsiz ve zayıftır.

Cumhurbaşkanlığı: Meclis Cumhurbaşkanını denetler.

Parlamenter: Meclisten güvenoyu alamayan hükümet düşer. Bu durumda yönetim boşluğu oluşur.

Cumhurbaşkanlığı: Kabineyi Cumhurbaşkanı oluşturur. Hükümet doğrudan ve kısa sürede kurulur. Meclisten güvenoyu alma zorunluluğu yoktur.

SiYASi VE EKONOMiK iSTiKRAR

Parlamenter: İktidar partisi, yargı kararı ve Meclis oylamasıyla kapatılabilir ve bu durumda hükümet düşer.

Cumhurbaşkanlığı: Yürütme organı olan Cumhurbaşkanı ve kabinesi parti kapatmalarından etkilenmez.

Parlamenter: Erken seçimler sık sık gündeme gelebilir, bu süreçte istikrar tesisi zorlaşır.

Cumhurbaşkanlığı: Yasama ve yürütme seçimleri belirlenen

tarihlerde ve birlikte yapılır. Siyasi ve ekonomik istikrara katkı sağlar.