Forex'te, 50 bin tL'lik teminat şartı geldi
Forex piyasalarında yatırımcıların kayıplarının artması, bununla birlikte şikayetlerin dağ gibi büyümesi Sermaye Piyasaları Kurumu'nu (SPK) harekete geçirdi. Döviz piyasalarında yapılacak "kaldıraçlı" olarak bilinen kredili işlemlerde pozisyon alabilmek için en az 50 bin TL karşılığında teminat yatırılması zorunluluğu getirildi. Kaldıraç oranı 10:1'e düşürüldü. Daha önce teminat istenmiyordu, kaldıraç oranı 100:1 (10 kat daha fazla) olarak uygulanıyordu
Aracı kurumlar 45 gün içinde tüm hesapları bu şartlara uygun hale getirecek. 50 bin liralık teminatı bulundurma şartı küçük yatırımcıların işlemlerini sınırlayacak. Piyasada işlem yapanlar zaten ağırlıklı olarak küçük yatırımcılardı. Yatırımcıların zarar oranları yüzde 80'e ulaşınca, hatta kurum bazında yüzde 90'lara tırmanınca tedbir alınmış gibi görünüyor.
Forex'teki zararlar birikimini kısa sürede katlamak isteyen pek çok yatırımcının batmasına yol açtı.
Kuaför çırakları, taksiciler, oto kuryeler bile işlerini bırakarak Forex işlemlerinden para kazanmak için sisteme girdi. Kaldıraçlı işlemlere bu denli ilgiyi artıran temel etken ise kısa sürede yüksek kazançlar elde etme hayali oldu. Kurumlar bu işlemlerle ilgili kazanç yönüne vurgu yapılırken alınan risklerin görülmemesi ya da gözden kaçırılması piyasaya ilginin artmasına neden olabiliyordu. Yüksek getiri beklentisiyle hareket eden yatırımcılara sisteme katılmaları halinde vaad edilen Led TV'ler, MacBook'lar, cep telefonları da Forex'in gerçek resminin görülmemesi adına etkili oldu.
HER HALÜKARDA KAZANAN KAZANAN ARACI KURUMLAR OLDU
SPK'nın bu son düzenlemesiyle yaşanan olumsuz tablonun frenlenmesi ve özellikle küçük yatırımcıların aldığı risklerin düşürülmesi hedefleniyor. Tüm bunların amacı, Foreks işlemlerine yönelenlerin hayal ettikleri yüksek kar beklentisini kırabilmek... Mevcut verilere bakıldığında da gerçekleşen risklerin hiç de düşük olmadığı görülüyor. Zira kaldıraçlı işlemlerde kayıp oranı yüzde 90'lara varırken her halükarda kazanan aracı kurumlar oldu. Açıkladığı son verilere göre kaldıraçlı işlemler (Forex) 2016 yılında toplamda 11.9 trilyon liralık hacme ulaştı. Ocak 2017 itibariyle bakıldığında ise aylık işlem hacminin 1.4 trilyon TL olduğu görülüyor. 130 bin müşteri sayısının bulunduğu Forex'te ocakta toplam teminat tutarı 1 milyar TL'ye denk gelirken, açık pozisyon toplamı 22 milyar TL'yi buluyor. Bu da 1'e 100 kaldıraç olduğu dönemde, ortalamada 1'e 22'lik kaldıraç oranının kullanıldığını gösteriyor. Yeni düzenlemeyle birlikte bu oran doğal olarak 1'e 10'un altına çekilmiş olacak.
EZİCİ ÇOĞUNLU ZARARA UĞRUYOR
Forex piyasasında kaldıraç oranı Türkiye'de 100:1 seviyesinde iken bu oran ABD'de 50:1, Japonya'da ise 25:1. Bu uygulama ciddi risk alarak yüksek kaldıraçla işlem yapanların işlemlerini sınırlarken, sayısı 45'i bulan aracı kurumların karını aşağı çekecek.
Bütün birikimini Forex olarak adlandırılan kaldıraçlı işlemlere aktaranların ezici bir çoğunluğu kaybetmekte. Getirilen yeni değişiklikler ise piyasaya ilgi duyanların alacağı riski düşürmeyi hedeflemekte. Bu kapsamda; Türk Lirası, dolar, euro ile altına dayalı kaldıraçlı işlemlerde kaldıraç oranı en fazla 10 katı olabilecek. Öte yandan piyasada yeni düzenlemenin merdiven altı işlemlerin artmasına yol açacağı endişesi de paylaşılıyor.
FOREX NEDİR?
FX işlemi (Foreign Exchange) anlamındaki Forex, döviz alım satım işlemine karşılık geliyor. Yatırımcılar pariteler üzerinden alım satım yaparak, piyasadaki hareketliliğe ve öngörülerine göre kazanç sağlayabiliyor.
KALDIRAÇLI İŞLEM NEDİR?
Kaldıraçlı işlem, aracı kurumların uyguladığı ve müşterinin Forex işlemlerinde, yatırım miktarının üzerinde işlem yapabilmesine olanak sağlayan sistem. Kaldıraç oranı arttıkça hem getiri hem de risk artıyor. Düşük bir teminat ile yüksek tutarlı pozisyon açılabilmesi (Örneğin, 1.000 TL teminatla 100.000 TL'lik pozisyon açılması, "100:1") sistemin cazibesini artırıyor.