Ağbal: İşsizlik oranlarında bir artış görüyoruz

Maliye Bakanı Naci Ağbal, "Önümüzdeki dönemde büyümedeki ivme yukarı olacak, enflasyon bir nebze yukarı gitse bile tekrar yıl sonunda aşağıya gelen bir trendi izleyecek." dedi.

Ağbal, Adana Sanayi Odasında (ADASO) tarafından düzenlenen İstihdam ve Üretimin Desteklenmesine Yönelik Yeni Düzenlemeler Toplantısı'nda, son bir yılda ekonomiyle ilgili aldıkları kararları süratle uyguladıklarını ancak zaman zaman detaylarını gerekli ölçüde paylaşmadıkları için bir süredir sanayi odalarında bu toplantıları yaptıklarını söyledi.

Büyüme oranlarının 3 aylık, 6 aylık, yıllık olarak açıklandığını ancak uzun vadeli büyüme trendinin önemli olduğunu belirten Bakan Ağbal, küresel kriz öncesi ve sonrası dönemde ülkelerin büyüme oranlarında farklılıklar bulunduğunu, küresel krizden sonra dünyada genel anlamda büyüme oranlarında bir yavaşlama gerçekleştiğini anlattı.

Ağbal, Türkiye'nin de bu açıdan farklı bir durumla karşı karşıya olmadığını ama TÜİK'in son açıkladığı verilere bakılacak olduğunda küresel krizin bütün olumsuzluklarına rağmen Türkiye ekonomisinin bu dönemde yüzde 6,8 ortalama büyümeyi yakaladığını dile getirdi. Bunun hem gelişmekte olan ülkeler içinde hem de AB bölgesine bakıldığında her şeye rağmen önemli ve yüksek bir oran olduğuna işaret eden Ağbal, şöyle devam etti:

"Dolayısıyla büyüme oranları bakımından Türkiye son 7 yıldır ortalamada böyle bir oran elde etmiş durumda. Bence bu da son derece önemli. Ama tabii ki son dönemde karşı karşıya kaldığımız gerek içerden sıkıntılar gerekse dışardan sıkıntılar bu büyüme oranlarını bir nebze aşağıya çekti ama ben inanıyorum ki bunu, inşallah referandum sonrası dönemde siyasi belirsizliklerin ortadan kalkmasıyla büyüme oranları tekrar yukarı yönlü olacak. Özellikle yatırım tarafında önemli gelişmeler olduğuna inanıyoruz. Genel olarak ekonomide büyüme oranları itibariyle geçmiş 7 yılda iyi bir ortalama büyüme oranı elde ettiğimizi rahatlıkla söyleyebilirim. İstihdam cephesinde çok önemli kazanımlar elde ettiğimizi söyleyebilirim. "

- 7 milyon ilave istihdam

Bakan Ağbal, küresel kriz sonrası dönemde istihdamdaki gelişmeleri değerlendirerek "Her ne kadar son dönemde işsizlikte bir miktar artış meydana geldiyse de bugün AB bölgesi, daha yeni yeni küresel kriz öncesi istihdam rakamlarına ulaşmışken, Türkiye o döneme göre yaklaşık 7 milyon insana ilave istihdam sağlamış. Son dönemde enflasyon işsizlikte bir nebze beklemediğimiz ve istemediğimiz gelişmeler olsa da inanıyorum ki önümüzdeki dönemde özellikle 2017'nin ikinci yarısından itibaren çok daha iyi ve olumlu gelişmeler olacak." değerlendirmesinde bulundu.

"Özellikle 2016 son çeyreğinde arka arkaya aldığımız kararlardan sonra ekonomide farklı cephelerde olumlu gelişmeleri de hep beraber görüyoruz." diyen Ağbal, "Önümüzdeki dönemde büyümedeki ivme yukarı olacak, enflasyon bir nebze yukarı gitse bile tekrar yıl sonunda aşağıya gelen bir trendi izleyecek. İşsizlik oranlarında son çeyrekten itibaren bir artış görüyoruz. Ama özellikle yatırım ve üretim cephesinde ortaya çıkan olumlu gelişmeler inşallah tekrar işsizlik oranlarını aşağıya doğru çekecek." ifadelerini kullandı.

Ağbal, son bir yılda yatırıma destek olacak çok sayıda programı ortaya koyduklarını, yatırıma, üretime, ihracata güçlü destekler verdiklerini, istihdama destek vermek için yeni vergi kolaylıkları getirdiklerini, işletmelerin finansman erişimi ve daha fazla finansman kullanmaları noktasında önemli imkanlar sunduklarını vurguladı.

- Süper teşvik

Üretici için mevcut teşvik sistemini etkinleştirdiklerini, bu yıl imalat sektöründe yapılacak yatırımlara ilave teşvik getirdiklerini, teşvik belgeli yatırımlar üzerinde vergisel yükleri düşürdüklerini belirten Ağbal, yerli üretim olabilecek ürünlerde ve yerli üretime artıracak sektörlerde, stratejik gördükleri alanlarda çok daha yüksek oranlarda teşvik vermek için son olarak iddialı bir şekilde "süper teşvik" uygulamasını devreye soktuklarını anımsattı.

Ağbal, bu uygulamanın özellikle büyük ölçekli yatırımlarda çok ciddi anlamda destek içerdiğine işaret ederek, süper teşvikle işletmelere 10 yıl kurumlar vergisi indirimi getirdiklerini, gümrük vergisi muafiyeti, 10 yıl gelir vergisi stopaj istisnası, işverene sigorta primi desteği, 10 yıl yüzde 50 enerji desteği, 5 yıl asgari ücretin 20 katı nitelikli personel ücreti desteği gibi destekler verdiklerini anlattı.

Üretim ve ihracat desteği için Küçük ve Orta Ölçekli İşletmelerin (KOBİ) birleşmesine vergi indirimi desteği verdiklerini aktaran Ağbal, Ar-Ge'ye verdikleri destekleri tasarım faaliyetlerine de uygulama kararı aldıklarını dile getirdi.

- Beyaz eşya ve mobilyada ÖTV indirimi

Bakan Ağbal, ekonomideki yavaşlamaya karşı 3 ay süreyle özellikle herkesi geniş halk kitleleri ilgilendiren beyaz eşyada ÖTV'yi kaldırdıklarını, mobilyada yüzde 18 olan ÖTV'yi yüzde 8'e düşürdüklerini hatırlattı.

Bu iki sektörü, birçok sektörü de etkilemesi bakımından önemli gördüklerini belirten Ağbal, "Bu sektörlerde yapmış olduğumuz vergi indirimleri de gerçekten ilk andan itibaren piyasalarda bir canlanma alışverişte bir hızlanma getirdi. Hanımlar memnun, küçük ev aletleri başta olmak üzere yenilemeye başladılar. Doğru mu hanımlar? Yani baharla başlayacak alışveriş sezonunu kışa çektik. Herkes alışverişe çıkmış diye duyuyoruz. Bu iyi bir şey. " ifadesini kullandı.

Maliye Bakanı Naci Ağbal, istihdam sağlayan işverene verilen 773 liralık desteğe ilişkin, "Burada çalışan, çalışmak isteyen, iş arayan kazanıyor. Böylelikle istihdamı artırıyoruz. İşletmelerimiz bakımından doğrudur, maliyetleri aşağı çekiyoruz, ama öbür taraftan da kabul edelim ki iş ve aş arayan insanımıza da bu sayede devlet olarak iş ve aş üretmiş oluyoruz." dedi.

Ağbal, Adana Sanayi Odası (ADASO) tarafından düzenlenen, "İstihdam ve Üretimin Desteklenmesine Yönelik Yeni Düzenlemeler" başlıklı toplantıda, teşvikler ve destekler neticesinde, 2017'de özel sektöre, iş gücüne ve çalışanlara 22 milyar liralık imkan oluşturduklarını söyledi.

Son dönemde işsizlik oranlarında bir miktar artış yaşandığını belirten Ağbal, ekonomideki daralmanın işsizlik oranlarında artışa neden olduğunu, özellikle 2017'de istihdama çok güçlü bir destek vermek üzere karar aldıklarını dile getirdi. Ağbal, "Burada ne yapıyoruz? 2016 Aralık ayı itibariyle, işletmelerde çalıştırdığınız işçi sayısı kaç, onun üzerinde ne kadar ilave işçi çalıştırırsanız, bütün bu ilave işçilerin gelir vergisi devletten, sosyal güvenlik primi işveren hissesi devletten, sosyal güvenlik primi işçi payı devletten, işsizlik sigortası fonu ödemesi devletten, damga vergisi ödemesi devletten. Yani 773 lira 4 kuruş tamamen devlet tarafından karşılanıyor." ifadesini kullandı.

Asgari ücretin net bin 404, brüt asgari ücretin ise 2 bin 178 lira olduğunu söyleyen Ağbal, bu aradaki 773 liranın devlet tarafından karşılandığını, bununla iş gücü maliyetinde yüzde 35 indirim sağladıklarını dile getirdi.

Ağbal, bu imkanın 2017 boyunca süreceğini aktararak şöyle devam etti:

"Bununla hem çalışanımız hem de işletmelerimiz kazanacak. Zaman zaman hayretle izliyorum. Burada sağlanan imkan, sanki sadece işletmelerimize sağlanıyor da çalışanlarımız bundan istifade etmiyor gibi bir şey söyleniyor. Buna şaşırmamak mümkün değil. Bu imkan neticede ne sağlıyor? Geçmiş 3 ayda, iş gücü piyasasında iş arayıp da bulamayan insanlara iş imkanı sağlıyor. Burada çalışan, çalışmak isteyen, iş arayan kazanıyor. Böylelikle istihdamı artırıyoruz. İşletmelerimiz bakımından doğrudur, maliyetleri aşağı çekiyoruz, ama öbür taraftan da kabul edelim ki iş ve aş arayan insanımıza da bu sayede devlet olarak iş ve aş üretmiş oluyoruz. Biz burada meselelere yaklaşırken, 'toplum ve millet kazansın, hepimiz kazanalım' diye baktık. Bu teşviki de bu anlamda getirdik. Devlet üzerine düşeni yaptı, bütün maliyetleri düşürdü."

Verdikleri desteğin bütçeye maliyetinin 12,3 milyar lira olduğunu belirten Ağbal, "Bu imkandan millet olarak hep beraber yararlanıyoruz. Başta da iş arayan kardeşlerimiz yararlanmış olacak." dedi.

- KOBİ'lere kullandırılacak 50 bin liralık kredi

Ocak, şubat ve martta, işletmeler tarafından ödenmesi gereken SGK primlerini ertelediklerini anımsatan Ağbal, "Bunları faizsiz şekilde, 9 ay süreyle erteledik. 11,2 milyon sigortalının primleri ertelenmiş oldu." şeklinde konuştu.

Ağbal, Kredi Garanti Fonundan yararlanma koşullarını kolaylaştırdıklarını, süreci basitleştirdiklerini belirterek, bu sayede 250 milyar liralık kredi hacmi oluşacağını dile getirdi.

KOBİ'ler için 50 bin liralık kredi imkanı sağladıkları anlatan Ağbal, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Burada yaklaşık 250 bin esnafımız, başta mikro işletmeler olmak üzere bu imkandan yararlanacak. 20 Şubat'a kadar işletmelerimiz KOSGEB'e müracaatlarını yapacak. 27 Şubat'ta şartları taşıyan işletmelerimiz belirlenecek ve bu imkandan yararlanacaklar. Özellikle mikro işletmelerimiz bakımından önümüzdeki dönemde ciddi anlamda rahatlama meydana getirecek. Burada kullanılacak kredide, Kredi Garanti Fonunun teminatı kullanılacak."

- Vergisini zamanında ödeyene yüzde 5 indirim

Bakan Ağbal, vergisini zamanında ve düzenli ödeyenlere yönelik çalışmalar hakkında bilgi verirken de şunları söyledi:

"Beyanname veren bir mükellefimiz, geçmiş 3 yılda beyannamelerini süresinde vermişse, bu beyannameler üzerinden hesaplanan vergisini süresinde ödemişse ve geçmişte de vergi denetimlerinde herhangi bir sıkıntısı olmamışsa, bu mükellefin hesaplanan vergisinin yüzde 5'ini almayacağız. Bunu da inşallah 2018 martında başlatıyoruz. Sebebi de Gelir İdaresi Başkanlığımız geçmişe dönük bu sistemi kuracak ve ilk defa inşallah 2018 beyannameleri üzerinden bu imkana kavuşacağız. Aslında bu iyi bir başlangıç, biz vergisini düzenli ödeyene bu 5 puan indirimle yetinmeyeceğiz. Bu şekilde vergi ödeme karnesi çok iyi olan mükelleflerimize başka imkanlar da getireceğiz. Katma Değer Vergisi iadelerinde daha indirimli oranlar uygulayacağız. Zor duruma düştüğünde bu mükelleflere kolaylıklar getireceğiz. İstiyoruz ki, vergiye gönüllü uyumu desteklemiş olalım."

- "Cumhurbaşkanlığı sisteminde hızlı ve etkin karar alınacak"

İleriye dönük kalkınma reformu gündemlerine de değinen Ağbal, "Ülkeyi kalkındıracak, üretimi, yatırımı, istihdamı ve ihracatı artırmak üzere ileriye dönük gündemimize bakıldığında, temel reform alanının en başında, cumhurbaşkanlığı sistemi olduğunu değerlendiriyoruz. Önemli ve köklü bir değişiklik. Ekonomi yönetimi bakımından baktığım zaman, daha hızlı ve etkin karar alabilen, bürokrasinin azaldığı, sorunlara çok daha hızlı şekilde çözüm üreten bir sistem olacağını düşünüyoruz." diye konuştu.

Maliye Bakanı Ağbal, demokrasinin güçlendirilmesi noktasında daha önemli ve köklü adımları önlerindeki dönemde atacaklarını, yargı sisteminin etkinleştirilmesi gerektiğini, yargının tarafsızlığı ve bağımsızlığını da güçlendirmeleri gerektiğini anlattı.

İş hukukunda çok yeni ve etkin sistemler kurmak zorunda olduklarını ifade eden Ağbal, eğitim sisteminin de etkinleştirilmesi için çalışacaklarını bildirdi.

- "Yüksek teknoloji ürünler üreten bir ülke olmalıyız"

Üretim ve ihracatın yapısının önemine vurgu yapan Bakan Ağbal, "Maalesef üretimde düşük-orta teknoloji üreten bir ülkeyiz. Mutlaka bundan sıyrılıp orta ve yüksek teknoloji ürünler üreten bir ülke olmak zorundayız. Bu dönüşümlerin hayata geçirilmesi lazım." değerlendirmesinde bulundu.

Bakan Ağbal, bu düzenlemeleri devlet kurumlarının uygulayacağının altını çizerek şunları kaydetti:

"Devlet kurumları etkin çalışmıyorsa, bürokrasi üretiyorsa, işleri yavaşlatıyorsa o zaman ne oluyor, istediğiniz kadar yasa yapın vatandaş bundan istifade edemiyor. Bu yüzden kamu yönetiminde sadelik, hiyerarşinin azaltılması, hesap verebilirliğin ve şeffaflığın artırılması en önemli önceliklerimiz. Bürokrat hesap verecek, kamu yöneticisi hesap verecek, siyasetçi de hesap verecek. Hesap vermeyen kimse olmayacak. Hesap veren sistem kendini dönüştürür, değiştirir, adaleti ve eşitliği sağlar. Onun için hiçbir zaman şeffaflıktan ve hesap verebilirlikten korkmadık. Bunları da hep beraber güçlendirmek zorundayız."

Ağbal, bütçe disiplini sağladıklarını, kaynakları da daha etkin kullanacaklarını da sözlerine ekledi.