Emekli sandığı hakkında inceleme raporu
TBMM Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu, Emekli Sandığı vakıfları ile bu vakıflara bağlı şirketlerin işlemleri hakkında suç duyurusunda bulunulmasını ve genel görüşme açılmasını kararlaştırdı.
TBMM tarihinde ilk kez bir ihtisas komisyonu, Sayıştay aracılığıyla Emekli Sandığının vakıfları ve vakıf şirketleriyle ilgili işlemleri denetledi.
Komisyon, bugünkü toplantısında Sayıştayın hazırladığı, ''Emekli Sandığı Genel Müdürlüğü Gayrimenkullerinin Kiralanması, İşletilmesi, Değerlendirilmesi ile Sandık-Vakıf-Vakıf Şirketleri Arasındaki İlişkiler Hakkında İnceleme Raporu''nu görüştü.
Rapor hakkında söz alan AK Parti Amasya Milletvekili Hamza Albayrak, Emekli Sandığının 2000 ve 2001 yılı hesaplarının 2003 yılında TBMM KİT Komisyonunda ibra edildiğini hatırlatarak, ''Ben kişisel çabamla burada usulsüzlükler tespit ettim ve Maliye Bakanlığından soruşturma açılmasını istedim. Sonra da 20 arkadaşımla önerge vererek KİT Komisyonunun verdiği ibra kararının TBMM Genel Kurulunda kaldırılmasını sağladık'' dedi.
Albayrak, Maliye Bakanlığı denetim elemanlarının yaptıkları incelemede, Sandığa bağlı vakıflarda usulsüzlük yapıldığının belirlendiğini söyledi. Gereğinin yapılması için adliyeye gönderilen denetim raporlarının, savcılık aşamasında kurulan bilirkişi heyetleri ile geçersiz kılındığını ve savcıların takipsizlik kararı verdiklerini anlatan AK Parti'li Albayrak, ''Bunu anlamak mümkün değil... Ayrıca kurumlar, savcılıkların verdikleri takipsizlik kararına itiraz etmemişler'' diye konuştu.
Bilirkişi seçilenlerin dönemin genel müdürünün devre arkadaşı olduğunu iddia eden Albayrak, haklarında dava açılan kişilerin daha sonra üst düzey görevlere getirildiklerini ileri sürdü.
-''ÜSTÜNE GİDİLMİYOR''-
CHP Ankara Milletvekili Bayram Meral de Emekli Sandığı vakıflarının sahip olduğu otellerin geçmişte ''siyasilerin karargahı'' belirterek, ''Olayların üstüne ciddiyetle gidilmiyor'' dedi.
Raporda, Sayıştay denetçisinin ''istediğimiz evrakı alamadık'' ifadesine yer verdiğini anlatan Meral, ''İşi kılıfına uyduran götürmüş'' diye konuştu.
-''ÇETELER''-
AK Parti Balıkesir Milletvekili Turhan Çömez de sözlerine, ''Ortada kitabına uydurulmuş bir rezalet var'' diyerek başladı.
Vakıf şirketleri etrafında yapılanları ''derin Ali Dibo çeteleri'' olarak niteleyen Çömez, ''Biz bürokratları yaptıkları için eleştiriyoruz peki biz yasama organı olarak bu kurumun hesaplarını KİT Komisyonunda nasıl ibra ettik? Bu rezilliğe nasıl onay verdik?'' dedi. Çömez, AK Parti'li Albayrak'a KİT Komisyonundan neden ayrıldığını da sordu.
Albayrak da KİT Komisyonunun, kamu kurum ve kuruluşlarının hesaplarını bir yıl sonra ele aldığını hatırlatarak, ''Ama bu kurumun 2000-2001 hesapları 2003 yılında ele alınıyor ve ibra ediliyor. Hiç kimse layüsel (sorumsuz) değildir. Zamanında görevini yapmayan bürokrat hakkında dava açılıyor ama görevini zamanında yapmayan komisyon ve milletvekilleri hakkında bir şey yapılmıyor'' diye konuştu.
Albayrak, KİT Komisyonundan ayrıma nedenini de ''denetçilik oynamak istemedim'' şeklinde açıkladı.
-''EMEK PROJE ŞİRKETİNE ULAŞAMADIK''-
Raporu hazırlayan Sayıştay Uzman Denetçisi İsmail Aktaş, çalıştıkları 2 yıl boyunca ''Emek Proje'' adlı şirkete ulaşamadıklarını ve oradan bazı belgeleri alamadıklarını söyledi.
Emekli Sandığı İnşaat-Emlak Daire Başkanı Zafer Cengiz de kurum çalışanlarına kurdurulan vakfın bir şirketi olan Emek Proje'nin hizmet sözleşmesi yaptığını ve ABD'li firma ile konsorsiyum kurduğunu anlattı. Bu şirkete her ay 254 bin dolar ödendiğini anlatan Cengiz, yapılan incelemelerden sonra bu şirketle yapılan sözleşmenin feshedildiğini ve para ödemesinin de kesildiğini kaydetti.
AK Parti'li Albayrak da zamanında sorumluluğunu yerine getirmeyenlerin sorgulanması gerektiğini ifade ederek, ''Demokrasi kendini tıkamaz. Maliye Bakanlığı neden Danıştay ve Savcılık kararlarına itiraz etmedi?'' diye sordu.
Albayarak, Sayıştay raporunun da yetersiz olduğunu öne sürerek, raporda tespit edilen usulsuz işlemlerle ilgili ne yapılması gerektiğine yer verilmediğine dikkati çekti.
Komisyon Başkanı Cevdet Erdöl de bazı belgelere ulaşılamamasını eleştirerek, savcılıklarda oluşturulan bilirkişilerin kimler olduğunun ortaya çıkarılmasını istedi. Erdöl, Danıştay ve savcılık kararlarına itiraz edilmemesinin nedenlerinin de araştırılması gerektiğini söyledi.
-GENEL GÖRÜŞME-
AK Parti'li Çömez, iyi hazırlanmamış raporlarla konunun mahkemelere taşınması durumunda sonuç alınamayacağına işaret ederek, ''Türkiye'de daha nice böyle derin çeteler var. Genel görüşme açalım ki diğer derin çetelere de gözdağı olsun'' dedi.
Daha sonra yapılan oylamada, Emekli Sandığı Vakfı ile Vakıf şirketleri hakkında Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunulması ve TBMM Genel Kurulunda Genel Görüşme açılması kabul edildi.
-RAPOR NE DİYOR?-
Raporda, Emekli Sandığı Vakfına ait şirketler kurulması ve bazı işlerin bu şirketler aracılığı yaptırılması eleştirilerek, şu görüşlere yer verildi:
''Bir yandan ilgililer Cumhuriyet Savcılıklarına sevk edilmiş, ancak takipsizlikle sonuçlanmış; bir yandan da Sandığın uğradığı zararın tazmini için adli yargıya başvurulmuştur. Örneğin, Akbank ile bağıtlanan ancak yürürlüğe girmeyen kredi sözleşmesi nedeniyle bankaya yapılan ödeme ile işletme faaliyetlerine son verilen otellerin eşyalarının tasfiyesi işleri.
Bir yandan olayın ilgilileri Cumhuriyet Savcılığına sevkedilirken, bir yandan da sandık zararının tahsili için adli yargıya başvurulmuştur.
Bursa Çelik Palas Otelinin işletilmesinde doğan zarar, buna örnektir.
Usulsüzlük olduğu düşünülen eylem ve işlemlerin sorumluları hakkında Cumhuriyet Savcılığına başvurulmuştur. Örneğin, dinlenme ve bakımevlerinin işletimi ihalesi buna örnektir.
Yapılan işlerin gerçek mahiyetinin, mahkeme kanalıyla bilirkişilerce tespiti amacıyla mahkemeye başvurulmuştur. Stad Oteli yenileme ve onarım işi buna örnektir.
Stad Otelinin yenileme ve onarım giderlerinin tamamı sandık tarafından karşılandığından bu işin, Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Genel Müdürlüğü Satınalma, Satma ve Yaptırılacak Bilumum İşlere Ait İhale, Muayene ve Tesellüm Yönetmeliğinde yazılı usul ve esaslara göre yapılması icap etmekte olup işin bu Yönetmeliğin 3. maddesinde yazılı usullerden birinin tatbiki suretiyle yapılması gerektiği açıktır. Sandık söz konusu işi Emek Projeye vermiştir. İşin Emek Projeye verilmesinde bazı eksiklikler mevcut olmakla beraber, bu eksiklikler yargı yerlerince hukuka aykırı bulunmamıştır. Emek Proje üstlendiği işleri taşeron firmalara vermiş olup, bu meyanda Stad Oteli yenileme işleri Üçgen İnşaat firmasına verilmiştir. Gerçekten Emek Otellerinin Yenilenmesi ve Modernizasyonu ile Uluslararası Otel Zincirleri Eliyle İşletilmesi Projesi kapsamında, Emekli Sandığı tarafından, 18.12.2000 tarihinde gerçekleştirilen işletmeci seçimi ihalesinde, Maçka ve Stad Otellerinin işletilmesi için en uygun teklif Radisson SAS firması tarafından verildiğinden, adı geçen firma ile ön sözleşme imzalanmıştır. Radisson SAS firmasının kabul edilen teklifinde, 'Bu otellerde yapılacak inşaat ve işletme işlerinin Üçgen İnşaat tarafından gerçekleştirilmesi' kaydının bulunduğu anlaşılmaktadır.''
-''KAÇAMAK YOLLAR''-
Raporda, 12 Mart 2002 tarihinde imzalanan mutabakat ile söz konusu otellerdeki inşaat ve yenileme işlerinin Üçgen İnşaat firmasına yaptırılması için Yönetmelik hükümlerinden kaçınılarak, başka ''kaçamak yollar'' denendiği de ileri sürüldü.