Yurtdışına öğrenci göndermeye Danıştay freni. İşte karar metni...

Danıştay, MEB'in Yurt Dışına Lisansüstü Öğrenim İçin Gönderilecek Adayları Seçme ve Yerleştirme Kılavuzu ile bu kılavuza dayalı öğrenci gönderilmesi işleminin yürütmesini durdurdu.

DANIŞTAY
İDARİ DAVA DAİRELERİ
KURULU
YD.İtiraz No:2006/1303

İtiraz Eden (Davacı) : Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı
İtiraz Eden (Davalı) Milli  Eğitim Bakanlığı -ANKARA

İstemin Özeti

: Danıştay Sekizinci Dairesince verilen ve yürütmenin
durdurulması isteminin kısmen kabulüne,kısmen reddine ilişkin bulunan 20.10.2006 günlü, E:2006/4952 sayılı karara, taraflar itiraz etmektedirler.

Danıştay Tetkik Hakimi Mustafa Karabulut'un Düşüncesi : Davacı itirazının kabulü gerektiği düşünülmektedir.

Danıştay Savcısı Radiye Tiryaki'nin Düşüncesi : Yükseköğretim KuruluBaşkanlığı tarafından, Milli Eğitim Bakanlığı Yükseköğretim Genel Müdürlüğü tarafından çıkarılan Yurt Dışına Lisansüstü Öğrenim İçin Gönderilecek Adayları Seçme ve Yerleştirme Kılavuzu ve Kılavuza dayalı olarak yurtdışına lisansüstü öğrenim görmek üzere öğrenci gönderilmesi işleminin iptali ile yürütmenin durdurulması ve kılavuzun dayanağını oluşturan 1416 sayılı Ecnebi Memleketlere Gönderilecek Talebe Hakkında Yasanın Anayasa'ya aykırılığı nedeniyle Anayasa Mahkemesine başvurulması istemiyle açılan davada, 3797 sayılı Milli Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun ve 1416 sayılı Ecnebi Memleketlere Gönderilecek Talebe Hakkında Kanunun ilgili hükümlerinin incelenmesinden, Milli Eğitim Bakanlığının dava konusu kılavuzu düzenleme yetkisi bulunduğunun anlaşıldığı, davalı idarece çıkarılan Kılavuzun Yerleştirme Başlıklı 4.maddesinde, yerleştirme işleminin 100 puan üzerinden adayların LES puanlarının %35 i, mezuniyet notu veya ağırlıklı not ortalamalarının %25 i, yabancı dil puanlarının %5 i, kabul mektubunun %5 i, referans mektubunun %5 i ve mülakat puanının %25 i hesaplanarak bulunan yerleştirme puanı, tercihleri ile Tablo-1'de belirtilen burs kontenjanları gözönünde tutularak yapılacağının düzenlendiği, her ne kadar 3797 sayılı Yasanın 19/1 maddesinde belirtildiği üzere ÖSYM tarafından yaptırılacak sınavda (LES) en az yüzde 60 başarı puanı alanlardan başarı sırası esas alınmak suretiyle yerleştirme yapılacağı öngörülmüş olmasına karşın, dava konusu kılavuzla bu puanla birlikte, mezuniyet notu veya ağırlıklı not ortalamalarının dikkate alınmış olması objektif bir seçim olarak değrelendirilebilir ise de, kılavuz hükmü ile yasada yer almadığı halde mülakat şartı konulması ve buna da %25 oranında bir puan verilmesi yönünde getirilen düzenlemenin, mülakatın objektiflikten uzak olması sübjektif bir takım değerlendirme ve eleştirileri beraberinde getirmesi nedeniyle kamu yararı ve hizmet gereklerine aykırı olduğu gerekçesiyle Kılavuzun Başvuru Belgelerinin değerlendirilmesi başlıklı 2.4 maddesi, Mülakat başlıklı 3.maddesi, Yerleştirme başlıklı 4.maddesinin ve işlemlere yönelik yürütmenin durdurulması isteminin kabulüne, diğer maddelere yönelik istemin ise reddine karar veren Danıştay 8.Dairesi kararının Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yürütmenin durdurulmasına ilişkin kısmına hukuka uygun olmadığı öne sürülerek itiraz edilmekte, davacı Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı tarafından ise, Dairenin Yürütmenin durdurulması kararının gerekçesine karşı itirazlarının kabulü ile davalı idare tarafından çıkarılan kılavuz ve bu kılavuza dayalı olarak yurt dışına lisansüstü öğrenim görmek üzere öğrenci gönderilmesi işleminin Anayasaya ve yasaya aykırı olduğu öne sürülerek tamamı hakkında yürütmenin durdurulmasına karar verilmesi istenilmektedir.
Tarafların itiraz dilekçelerinde ilen sürülen nedenler, Danıştay 2.Dairesince verilen yürütmenin durdurulması isteminin kısmen kabulüne kısmende reddine ilişkin kararının kaldırılmasını gerektirecek nitelikte görülmediğinden itirazların reddi gerekeceği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay İdari Dava Daireleri Genel Kurulunca gereği görüşüldü:
Dava; Milli Eğitim Bakanlığı Yükseköğretim Genel Müdürlüğü tarafından çıkarılan Yurt Dışına Lisansüstü Öğrenim İçin Gönderilecek Adayları Seçme ve Yerleştirme Kılavuzu ile bu Kılavuza dayalı olarak yurt dışına lisansüstü öğrenim görmek üzere öğrenci gönderilmesi işleminin iptali ve yürütmenin durdurulması ile 1416 sayılı Ecnebi Memleketlere Gönderilecek Talebe Hakkında Kanunun Anayasaya aykırılığı nedeniyle zımnen ilga edilmiş sayılması, bunun yanı sıra iptali için Anayasa Mahkemesine başvurulması istemiyle açılmıştır.

Danıştay Sekizinci Dairesinin 20.10.2006 günlü, E:2006/4952 sayılı kararıyla; 3797 sayılı Milli Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 19/ı maddesi uyarınca davalı idarenin dava konusu Kılavuzu düzenleme yetkisinin bulunduğu belirtildikten sonra, anılan Yasa hükmünde yer almamasına karşın, yerleştirme puanının belirlenmesinde mülakat puanının da dikkate alındığı, mülakatın objektiflikten uzak olması, sübjektif bazı değerlendirme ve eleştirileri beraberinde getirmesi nedeniyle kamu yararı ve hizmet gereklerine aykırı olduğu gerekçesiyle dava konusu Kılavuzun 2.4.,3. ve 4. maddeleri ile işlemin yürütülmesinin durdurulmasına, diğer maddelere yönelik ise reddine karar verilmiştir.

Davalı idare, kararın; yürütmenin durdurulması isteminin kabulüne ilişkin kısmına, davacı ise, yürütmenin durdurulması isteminin reddine ilişkin kısmına itiraz etmektedir.

Davacının Anayasa'ya aykırılık iddiası "ciddi" görülmemiştir.

Olayda, dava konusu Kılavuzun 1416 sayılı Ecnebi Memleketlere Gönderilecek Talebe Hakkında Kanun hükümlerine dayanılarak çıkarıldığı, ülkemizde hizmetine ihtiyaç duyulan resmi-burslu statüde Milli Eğitim Bakanlığı ile diğer kamu kurum ve kuruluşları tarafından yüksek lisans ve doktora; Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı tarafından ise yüksek lisans öğrenimi görmek üzere yurt dışına gönderilecek öğrencilerin seçimi ve kontenjanlara yerleştirme işlemiyle ilgili usul ve esasların kılavuzda düzenlendiği anlaşılmaktadır.

Davalı idare savunmasında, 1416 sayılı Yasa yanında 3797 sayılı Yasanın 19/ı maddesinin de bu konuda Bakanlığa yetki verdiği ve Daire kararında da Bakanlığın yetkisinin anılan 3797 sayılı Yasa kuralına dayandığı belirtilmekte olup, konunun öncelikle yetki unsuru yönünden incelenip değerlendirilmesi gerekli görülmüştür.

Anayasanın 131. maddesinde, "Yükseköğretim kurumlarının öğretimini planlamak, düzenlemek, yönetmek, denetlemek, yükseköğretim kurumlarındaki eğitim öğretim ve bilimsel araştırma faaliyetlerini yönlendirmek bu kurumların kanunda belirtilen amaç ve ilkeler doğrultusunda kurulmasını, geliştirilmesini ve üniversitelere tahsis edilen kaynakların etkili bir biçimde kullanılmasını sağlamak ve öğretim elemanlarının yetiştirilmesi için planlama yapmak maksadı ile Yükseköğretim Kurulu kurulur...Kurulun teşkilatı, görev, yetki, sorumluluğu ve çalışma esasları kanunla düzenlenir" hükmüne yer verilmiştir.

2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 1. maddesinde, yükseköğretimle ilgili amaç ve ilkeleri belirlemenin Yasanın amacı olduğu belirtilmiş; 3. maddesinin (t) bendinde, lisansüstü eğitim kapsamında yer alan ve yükseköğretim olarak nitelendirilen yüksek lisans ve doktora tanımlamalarına yer verilmiş ve 7. maddesinde, Yükseköğretim Kurulunun görevleri sayılmıştır.

3797 sayılı Milli Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 19. maddesinde ise, yükseköğretimle ilgili görevler genel olarak belirtildikten sonra, (ı) bendinde, 1416 sayılı Ecnebi Memleketlere Gönderilecek Talebe Hakkında Kanun hükümlerine göre yurt dışına gönderileceklerden ayrı olarak, yükseköğretim kurumlarından mezun olanlardan Milli Eğitim Bakanlığınca ilgili kuruluşlarla işbirliği içerisinde ÖSYM'ne yaptırılacak sınavda en az yüzde altmış başarı puanı alanlardan, başarı sırası esas alınmak üzere, en çok 800 öğrencinin aynı Kanunun hükümleri çerçevesinde yurt dışında lisans ve lisansüstü öğrenim görmelerinin sağlanacağı belirtilmektedir.

Anılan kuralların değerlendirilmesinden, hem Yükseköğretim Kuruluna hem de Milli Eğitim Bakanlığına yükseköğretim alanında görev ve yetki verildiği, dolayısıyla, yükseköğretim içinde yer alan lisansüstü eğitim alanında da her iki idarenin görev ve yetkilerinin bulunduğu açıktır.

Bu tespit doğrultusunda, dava dilekçesi, davalı idare savunması ve uyuşmazlık konusu olay birlikte değerlendirildiğinde, yurt dışına lisansüstü öğrenim için gönderilecek adayların seçimine, yerleştirilmesine, öğrencilerin yurt dışında görecekleri öğrenime ilişkin usul ve esasların belirlenmesinde ve uygulanmasında Yükseköğretim Kurulu ile Milli Eğitim Bakanlığının yetkilerini birlikte kullanmaları gerektiği sonucuna varılmaktadır.

Bu durumda, dava konusu işlemlerle ilgili yetkinin yalnızca Milli Eğitim Bakanlığınca kullanılmasında hukuka ve kamu yararına uyarlık görülmemiştir.

Diğer yandan, dava konusu işlemler yetki yönünden hukuka aykırı bulunduğundan, bu aşamada davalı idare itirazı incelenmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, davacı itirazının kabulüne, Danıştay Sekizinci Dairesinin 20.10.2006 günlü, E:2006/4952 sayılı kararının kaldırılmasına, Milli Eğitim Bakanlığı Yükseköğretim Genel Müdürlüğü tarafından çıkarılan Yurt Dışına Lisansüstü Öğrenim için Gönderilecek Adayları Seçme ve Yerleştirme Kılavuzu ile bu Kılavuza dayalı olarak yurt dışına lisansüstü öğrenim görmek üzere öğrenci gönderilmesi işleminin yürütülmesinin durdurulmasına, 18.1.2007 günü oyçokluğu ile karar verildi.