İnsanlığın protezcisi
Mardin Derik'te yaşayan Hasan Kızıl (22), engelli hayvanlar için kendi imkanlarıyla her türlü malzemeden yürüteç ve protez ayak yapıyor. Tek ayaklı kartalı su hortumundan, arka ayakları olmayan kaplumbağayı dolap tekerleklerinden yaptığı protezlerle yürüten Hasan Kızıl'ın protez yaptığı bir köpek de şimdi kedi kovalıyor. Tekrar yürüme fırsatı bulan hayvanlarla deneyimini, "O an çok güzel oluyor. İlk taktıklarında bütün ağırlık merkezi tekerleklere gidiyor, ayaklarını geri kazandıklarını düşünüyorlar. Önce yürümeye korkuyorlar ama beş dakika sonra koşuyorlar" diyerek anlatıyor Hasan Kızıl.
PARAYLA OLUR MU?
Yaralı veya engelli kediden köpeğe, tavuktan kaplumbağaya her hayvan için protez ayaklar ve yürüteçler tasarlayan Kızıl durumu söyle anlatıyor: "Önceden beri teknolojik aletlerle uğraşıyorum, pek çok projem olmuştu. Isıtmalı ayakkabı yapmıştım, güneş panelleri yapmıştım. Eğitimim yok tamamen kendi içimden geliyor.
Küçükken de yaralı canları tedavi ediyor, kliniklere, barınaklara götürüyordum. Bugüne kadar Türkiye'nin her yerinden 200 cana protez yolladım, yurt dışına da iki tane. Parayla satanlar iletişime geçti ama reddettim, canların yürümesi koşması parayla olur mu?
Hangi hayvan olursa olsun bana 1 hafta verin diyorum, bir şey tasarlayıp, yapıp yolluyorum. Veteriner arkadaşlardan yardım alıyorum, İstanbul'dan, Mardin'den. Geri dönüşü olmayan, hiç yürüme şansı kalmayanlara yapıyorum. Kimi zaman çamaşır makinesi parçalarını, alüminyum boruları, bisiklet tekerleklerini, her türlü malzemeyi kullanıyorum."
VETERİNER OLACAK
Aynı zamanda biyosensör teknolojisini kullanarak biyonik ayaklar da geliştirmek istediğini ve bu konuda mühendislerden yardım alacağını belirten Kızıl proje için çalışmaya başlamış:
"Bu 4 ayağını da kullanamayan hayvanlar için olacak. Beyinde el ve ayaklara komut veren dalgaları kontrol altına alarak kafasındaki sensör ile bu dalgaları yönlendirmeyi düşünüyorum. Bu teknoloji insanlar için kullanılıyor, sensör temin edebilirsem hayvanlar için ilk olacak."
Bu sene üniversite sınavına hazırlanan Hasan Kızıl, geçen sene sınava kayıt yaptırmaya giderken bulduğu yaralı kediyi veterinere götürdüğü için kayıt tarihini kaçırmış. Kızıl, sınavı kazanırsa veteriner olmak istiyor.
Bahar ÜNLÜ