Buyur müftü yenge, anlat bakalım

ASLIHAN ALTAY KARATAŞ ANKARA

Türkiye'nin ilk kadın müftü yardımcılarından biri olan Kadriye Avcı Erdemli, görevine nasıl başladığını, erkeklerden gelen tepkileri ve hedeflerini Yeni Şafak'a anlattı. Kadınların müftü ya da Diyanet İşleri Başkanı da olabileceğini, bunun önünde dini bir engel bulunmadığını belirten İstanbul İl Müftü Yardımcısı Erdemli ?Ancak bu bir süreç işi. Bayan müftü yardımcısına bile 'ne gerek vardı' şeklinde yaklaşanlar oldu? diye konuşuyor.

Kadın müftü yardımcısı alınacağını duyduğunuzda neler hissettiniz?

Çok mutlu oldum. Gerçekten sevindim. Bayanların da artık idare makamında yer alabileceği pratiğe döküldü, bu konudaki ön yargı kırılmış oldu. Kadınlar bütün kurumlarda sayıca az alınıyor veya hiç alınmıyor. Kadın müftü yardımcılığının önünde dinen bir engel yok, ama pratikte böyle bir uygulama yoktu. Diyanet yönetimi bu dönemde bir ilki gerçekleştirdi.

İlk göreve başladığınızda hedefleriniz nelerdi? Ne kadarını gerçekleştirebildiniz?

Kadın bakış açısının dini hizmete ve din eğitimine yansıması hedeflenmişti. Kadın duruşunun, bakış açısının, inceliğinin hizmetlere yansıması söz konusuydu. Diyanet'te çok sayıda kadın görevli Kur'an Kursu hocası ve vaize var. Bayan müftü yardımıcısı bunları daha iyi anlıyor ve gelişmesine katkı sağlıyabiliyor. Dini hizmette kadın bakış açısının erkek bakışı açısıyla bütünleşmesi doyurucu sonuçlar doğurdu.

BU DA NEREDEN ÇIKTI

Vatandaşlardan gelen tepkiler nasıl? Özellikle erkekler bir kadın müftü yardımcısına alışabildiler mi? Olumsuz tepkiler aldınız mı?

Ben göreve İstanbul'da başladığım için şanşlıyım. Çünkü benim müftüm aynı zamanda bir profesör. Kadınlara idari makamlarda yer verilmesi gerektiğine en az benim kadar o da inanıyor. O açıdan çok şanslıyım, kabullenememe sıkıntısını ben yaşamadım. Hatta beklediğimden de olumlu karşılandım. Bayanlar genelde gurur duyduklarını ifade ettiler. Adeta bayram ettiler. Kendilerini daha iyi ifade ettiklerini, sıkıntılarını daha iyi anlatabildiklerini, daha önce çözümleyemedikleri sorunları çözümleyebildiklerini söylediler. İlk zamanlarda ?Bu da nereden çıktı?? diyenler oldu. Bana nasıl hitap edeceklerini bilemediler. Hocam yerine yenge dediler. Telefonu açıyorum mesela, karşıdaki benim müftü yardımcısı olduğumu bildiği halde buyur yenge diyor. Bunu kafasında oturtamadığı için. Hatta kendi aramızda takıldık müftü yenge diye. Ama gerçekten erkek arkadaşlar da çok kucaklayıcı davrandılar.

Kadın müftü yardımcısı olarak hangi alanlarda çalışıyorsunuz?

Kur'an kurslarına bakıyorum, hizmetiçi eğitim kursları, kadın aile hizmetlerine ve alt komisyonlarına bakıyorum. Kadınlar ile ilgili toplantılara katılıyorum. Bu tür kadın faaliyetlerinde artış sağladık. Taşıdığınız cinsiyete ister istemez daha çok ilgi duyuyorsunuz. Bu tür çalışmaları çoğaltmak istiyoruz.

Kadınların müftü olmasını isterim

Türkiye'de din görevlilerinin büyük çoğunluğu erkek. Bu alanda bir kadının çalışmasının zorlukları neler?

Problem yaşanmaması mümkün değil. Göreve ilk vaize olarak başladığımda da sıkıntılar yaşadık. İçinde yaşadığımız halk bayan din görevlisine alışmış değil. Saygın çevrelerde bile ilk defa bayan ilahiyatçı vaize gördük diyorlardı. Ama anlattıklarımı dinleyince çok olumlu tepkiler alıyordum. Halk dinlemeden, tanıyana kadar önyargılı oluyor. Bayanların şanssızlığı var bu konuda. Ne işin var, evinde otur kocana itaat et diyenlerle karşılaştım. Hanımlara birşey anlatırsanız kocaya itaati anlatın diyorlardı. Ama anlattıklarımızı dinledikçe eşlerine lütfen git diyorlar, olumlu sonuçlar alıyoruz.

Bundan sonra gelmek istediğiniz, hedeflediğiniz makamlar var mı? Türkiye'de kadınlar müftü, hatta Diyanet İşleri Başkanı olabilir mi?

Dinen bunda hiçbir sakınca yok, müftü de olabilir başkan da. Başkan olmasını şu ortamda pek mümkün görmüyorum. Bizlere bile bayan müftü yardımcısına ne gerek var diyenler vardı. Bayanların müftü olmasını çok isterim. Hatta idari makamlarda başkan, başkan yardımcısı neden olmasın! Bu konuda tamamen alışmamışlık söz konusu. Nasıl ilk kez bayan vali olunca değişik geliyor insanlara, bu alanda da böyle. Değişik gelecektir, kabullenememe olacaktır.

8 kadın müftü yardımcısı daha geliyor

Diyanet İşleri Başkanlığı, kadın il müftü yardımcısı sayısını arttırıyor. Yeni müftü yardımcıları almak için sınav açan Diyanet, 8 il'e daha kadın müftü yardımcısı atamayı planlıyor. Yeni Şafak'ın konuyla ilgili sorularını yanıtlayan Diyanet İşleri Başkan Yardımcısı Fikret Karaman, iki yıl önce açılan ilk sınavda bazı tereddütleri olduğunu belirterek, ?Acaba uygun eleman bulabilecek miyiz? Toplum bunu nasıl karşılayacak?' şeklinde endişelerimiz vardı. İki kez sınav açtık. İlk sınavda iki elemanımız kazanarak atandı. İkinci sınavda da beş bayan arkadaşımız kazandı. Şu an 7 bayan il müftü yardımcımız bulunuyor. İllerden çok olumlu tepkiler aldık. Bu olumlu tepkiler ve taşradan gelen yoğun talep üzerine yeni bir sınav açtık? diye konuştu.

MÜRACAATLAR BAŞLADI

Karaman, kadın müftü yardımcılarının hangi illerde görevlendirileceklerinin sınav sonrası belli olacağını kaydederek, ?Belki Diyarbakır'a, Van'a da göndeririz, ama bu konu sınavı kazananlar belli olduktan sonra netleşecek? dedi. Yazılı ve sözlü sınav için müracaatları almaya başladıklarını bildiren Karaman, başvuruları değerlendirdikten sonra sınav tarihini açıklayacaklarını söyledi.Karaman, ?Kadın müftü atanacak mı?? sorusuna ise ?Programımızda kadın müftü ataması yok. Ehil eleman bulmadan atama için bir acelemiz olmayacak? yanıtını verdi.

Diyanet'in girişimi çok olumlu

Başkent Kadın Platformu'nun kurucusu Hidayet Şefkatli Tuksal: Kadınların müftü yardımcısı olarak atanması isabetli bir karar. Zaten mevcut uygulama da isabetli olduğunu gösterdi. Bu işten şüphesi olanlar bile sonuçtan memnun kaldılar. Çünkü bu hizmeti alan kadınların kadınlar ile muhatap olmaya ihtiyaçları vardı. Kadın müftü yardımcısı sayısının çoğaltılması gerektiğini düşünüyorum. Kadın müftü de olabilir, ama önemli olan işlevselliğidir. Kadınlar Kültür ve Dayanışma Birliği Genel Başkanı Ayşe Serap Şahiner: Kendisini yetiştirmiş, çok donanımlı, bilgili hanımlarımız var. Erkekler gibi bu ilmi kariyeri edinmiş kadınlarımız var. Diyanet'in bu girişimi çok olumlu ama gecikmiş bir adımdır. Diğer yandan ülke nüfusunun yüzde 52'sini kadınlar oluşturuyor. Kadınların dini konularda kendi hemcinsleriyle iletişime geçmesi daha kolay oluyor. Kadın müftü yardımcıları aracılığıyla ülkede kadın eğitiminin ve kadınlarla ilgili çalışmalarda daha başarılı sonuçlar alınacağını düşünüyorum.

Uçan Süpürge Editörü Selen Doğan: Toplumun genel önyargıları var. Sanki bazı meslekler erkeklerin tekelindeymiş, kadınlar hiç girmemeliymiş gibi. Bunun değişebilir olduğunu göstermek açısından da bu tür kararlar önemli. Bugün müftü yardımcı, yarın müftü ya da Diyanet İşleri Başkanı da olabilir. Çok sayıda ilahiyatçı kadın yetşiyor, onların da önünü açmak açısından çok önemli.