Dış ticarette açık arttı patlamayı altın yaptı

Türkiye'nin dış ticaret istatistikleri belli oldu. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ile Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından oluşturulan şubat ayına ilişkin geçici dış ticaret verilerine göre, ihracat şubatta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 9 artışla 13 milyar 176 milyon dolara çıktı. Aynı dönemde ithalat ise yüzde 19,7 yükselerek 18 milyar 936 milyon dolar oldu. Bu dönemde, dış ticaret açığı yüzde 54,2 artışla 5 milyar 761 milyon dolara yükseldi. İhracatın ithalatı karşılama oranı, geçen yılın şubat ayında yüzde 76,4 iken bu yılın aynı ayında yüzde 69,6'ya geriledi. Ocak-Şubat 2018'de yüzde 33 ile alüminyum ve alüminyumdan eşya, kauçuk ve kauçuktan eşya yüzde 29, demir-çelik ve makine ihracatı ise yüzde 28'e yaklaştı. Altın tarafında ise neredeyse yüzde 63'lük bir azalış söz konusu. 2017 Ocak-Şubat döneminde 1.7 milyar dolar olan altın ihracatımız, bu yılın aynı döneminde 658 milyon dolara kadar indi. İhracat tarafında aradaki kayıp ise 1.1 milyar dolar olarak gerçekleşti. İthalat tarafında ise altında yine fark oldukça yüksek çıktı. Yine 2017 Ocak-Şubat döneminde 1.4 milyar dolar olan altın ithalatı, 2018'in aynı aylarında yüzde 146'yı aşarak 3.4 milyar dolar olarak kayıtlara geçti. Fark ise 2.07 milyar dolar oldu.

2018 yılında Ocak-Şubat ayında dış ticaret açığına bakacak olursak bu rakam 14.8 milyar doların üzerinde. Geçen yıl ise bu rakam 8 milyar dolar idi. 2018'de altın ihracatında 2017'nin ilk iki ayına göre 1.1 milyar dolar azalış, ithalatta da 2.07 milyar dolar artış yaşandı.

Ocak-Şubat ayında sadece altının dış ticarete etkisi ise 3.1 milyar dolarla yüzde 21 olarak kayıtlara geçti. Yılın iki ayında Türkiye'nin ihracatı, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 9,8 artarak 25 milyar 621 milyon dolara, ithalatı yüzde 28,8 artışla 40 milyar 459 milyon dolara yükseldi. Söz konusu dönemde dış ticaret açığı, yüzde 83,7 artışla 14 milyar 838 milyon dolar olarak gerçekleşti. İhracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 63,3 oldu.

Demir çelik ithalatındaki fark ise ilk iki aylık dönemde 979 milyon dolar arttı.

RİSKLER AŞAĞI YÖNDE

Ekonomist Haluk Bürümcekçi de dış ticaret açığının şubat ayında 5.76 milyar dolar ile geçen yılın aynı ayının üzerinde gerçekleştiğini belirtti. Sermaye malı ithalatının önceki 7 ayda olduğu gibi yıllık bazda yükseldiğini, artış hızının ise yavaşladığını ifade eden Bürümcekçi, şunları kaydetti: "Tüketim malı ithalatı da yüzde 9.7 ile yavaşlarken, ara malı ithalatı ise önceki aylarda olduğu gibi enerji ve altın ithalatındaki yükseliş nedeniyle yüzde 23.2 oranında artış gösterdi. Öte yandan, sanayi üretimi açısından öncü olduğunu düşündüğümüz enerji ve altın hariç ara malı ithalatı (avro bazında) önceki aya göre gerilerken, yıllık bazda artışı (yüzde 9.2) da yavaşladı."

İKİNCİ YARIDA YAVAŞLAMA BEKLİYORUZ

Halk Yatırım Araştırma Direktörü Banu Kıvci Tokalı yaptığı değerlendirmede, şubat ayında dış ticaret açığının 5.8 milyar dolara gerilemesine karşın geçen yılın aynı ayında açığın 3.7 milyar dolar düzeyinde kalmış olmasından dolayı yıllık açıktaki yükselişin devam ettiğini söyledi. 2017'nin ilk yarısı sonunda 59 milyar doların altına kadar inen 12 aylık dış ticaret açığının takip eden dönemde yükseliş trendiyle bu yılın şubat sonunda 83,5 milyar dolara ulaştığına dikkati çeken Tokalı, "Yıllık açığın, düşük bazın etkisiyle yılın ilk yarısında genişleme yönünde kalmasını beklemekle birlikte, gerek enerji maliyetindeki artışın ılımlı görünümü gerekse de altın ithalatı ve iç talepte geçen yıla göre beklenen daha ılımlı seyir doğrultusunda, ikinci yarıda yavaşlama beklentimizi koruyoruz" diye konuştu.

AB'NİN İHRACATTAKİ PAYI ARTTI

İstatistiklere göre, AB'nin ihracattaki payı geçen yılın şubat ayında yüzde 45,7 iken, bu yılın aynı ayında yüzde 51.9 oldu. AB'ye yapılan ihracat, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 23.8 arttı ve 6 milyar 844 milyon dolara yükseldi. Almanya, 1 milyar 359 milyon dolarla geçen ay en fazla ihracat yapılan ülke oldu. Bu ülkeyi 864 milyon dolarla İtalya, 840 milyon dolarla İngiltere ve 666 milyon dolarla ABD izledi. İthalatta ise ilk sırayı 1 milyar 863 milyon dolarla Çin aldı. Çin'i 1 milyar 812 milyon dolarla Rusya, 1 milyar 663 milyon dolarla Almanya ve 875 milyon dolarla Fransa takip etti. Geçen ay fasıllar düzeyinde en büyük ihracat kalemi, 2 milyar 350 milyon 105 bin dolarla "Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara taşıtları, bunların aksam, parça, aksesuarları" oldu.