Markaların dövizle kira isyanı

Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Başkanı Sinan Öncel, yabancı grupların yönetimindeki bazı AVM'lerin dövizle kira ısrarının Türkiye'de organize perakendenin geleceğini tehdit ettiğinin altını çizdi. Öncel, AVM yönetimlerinin günlük kurdan kira dayatmasına karşı acil olarak yasal düzenleme yapılmasını istedi.

BMD'nin düzenlediği Yurt Dışı Açılım (YDA) toplantısında dövizle kira konusunu değerlendiren Sinan Öncel şunları söyledi:

SEPET KUR 3 YILDA YÜZDE 70 ARTTI

"Hesap çok basit. Türkiye'deki AVM'lerde 12 milyon metrekare kiralanabilir alan var. Perakendeci bu alanın yüzde 35'i, yani 4,2 milyon metrekaresi için günlük kur üzerinden kira ödüyor. En düşük metrekare kira bedeli olan 30 dolar / avro sepeti üzerinden hesaplarsak 3 yılda kira maliyetlerimiz yüzde 70 arttı. 2015'te 4,1 milyar TL olan yıllık maliyetimiz bugün 7 milyar TL'ye dayandı. Günlük kurda ısrar eden AVM'lere bu yıl fazladan en az 3 milyar TL fazladan ödeme yapacağız. Bu rakamla 10 bin mağaza açabilir veya 5 bin TL brüt maaşla bir yıl boyunca 54 bin kişiyi istihdam edebilirdik.

Önümüzdeki dönemde maliyetin çok daha ağırlaşacağından endişeliyiz. Çünkü ABD ile Çin arasındaki ticaret savaşları ve tırmanan Rusya - ABD geriliminin dövizi yıl sonunda nerelere taşıyacağını bilemiyoruz, devletimizden piyasa kuralları içinde mutlaka bir yasal düzenleme bekliyoruz. Öte yandan, bölgemizde yaşanan sıkıntılar karşısında markalarımıza destek veren, hiçbir mazerete sığınmayıp anlayış gösteren ve kuru düşük tutan AVM'lere de teşekkür ediyoruz."

DÖVİZLE KİRA SORUNUNA KALICI ÇÖZÜM İÇİN 6 MADDELİK TEKLİF

Sinan Öncel, dövizle kira sorununa çözüm önerilerini şöyle sıraladı:

Günün piyasa gerçekleriyle uyuşmayan kira sözleşmeleri en kısa zamanda yenilenmeli.

İsteyen kirasını yine dövizle ödeyebilir ancak yeni projelerde markalara mutlaka TL seçeneği sunulmalı.

Dövizle borçlanmada olduğu gibi dövizle kiralamaya da sınırlama getirilmeli.

Yasal mevzuat markalarımızı döviz kuruna esir etmeyecek şekilde güncellenmeli.

Perakendeci zarar eden mağazadan üç ay önceden haber verme koşulu ile cezasız bir şekilde çıkabilmeli.

Ülkemizde pek çok AVM'de uygulanan 'kazan - kazan' formülü ve 'ciro kirası' uygulaması yaygınlaştırılmalı.

YILMAZ YILMAZ: DOLARİZASYON VATANDAŞA DA ZARAR VERİYOR

YDA toplantısında konuşan BMD eski başkanlarından Koton Yönetim Kurulu Başkanı Yılmaz Yılmaz da, dövize dayalı ticaret ve kiralama sisteminin piyasaların dengesini bozacak bir etkiye sahip olduğunu söyledi. Borçların ve kiraların döviz, gelirlerin ise TL cinsinden olmasının perakende sektöründe açık pozisyon yarattığını ifade eden Yılmaz, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Dolarizasyon Türkiye'ye ve perakendeye olduğu kadar vatandaşa da zarar veriyor. Bir yandan 'markalaşma ve yüksek katma değerli üretim' denirken diğer taraftan moda perakendecileri ve markalar günlük kurdan kesilen kira faturaları yüzünden ilave külfetlerle karşılaşıyorlar. Mevcut tablo, markalarımızın gelişimini, modern perakendeye geçişi, rekabet gücünü, İstanbul'un alışveriş ve moda merkezi olma iddialarını olumsuz etkiliyor. Yaşadığımız tüm sıkıntılara rağmen, markalarımız gerek yurt içinde gerekse yurt dışında çok başarılı bir performans sergiliyor. Yurt içinde artan maliyetler nedeniyle bütün yumurtaları aynı sepete koymak istemeyen markalarımız son dönemde yurt dışı arayışlarına hızlandırdılar. Biz de bugün kendi birikimlerimizi ve deneyimlerimizi paylaşmak için buradayız."

Yılmaz Yılmaz, perakende sektöründe maliyetleri arttıran en önemli kalemlerden birini oluşturan kira konusunda kalıcı çözüm için mevzuatta değişiklik yapılması gerektiğini sözlerine ekledi.

SAMİ KARİYO: ŞİMDİ BİRLİKTE BİR ŞEYLER SÖYLEME ZAMANI

Önceki BMD Başkanı ve Penti Yönetim Kurulu Başkanı Sami Kariyo ise, döviz kurunun maliyetlere etkisini görmek için üretici ve tüketici enflasyonuna bakmanın yeterli olacağını söyledi. Son yıllarda ÜFE'nin TÜFE'den 3 puan daha yukarıda olduğuna dikkat çeken Kariyo, şöyle devam etti:

"Perakende sektöründe enflasyonun altında fiyat artışı yapabildiğimiz için karlılığımız her geçen yıl biraz daha düşüyor. Ortada ciddi bir sorun var. Bugüne kadar AVM'ler de perakendeciler de kendi pencerelerinden durumun tespitini yapıp söyleyeceklerini söylediler. Artık birlikte bir şeyler söylemek
durumundayız ve ne yazık ki önümüzde fazla zaman yok. Birlikte bir şey söyleyemezsek başkalarını dinlemek dışında bir seçenek göremiyorum."