'Ulusal Böbrek Bekleme Listesi' tartışma yarattı
Sağlık Bakanlığının, organ bağışıyla bulunan böbreğin takılacağı hastanın kısa sürede belirlenmesi ve adaletli dağıtımını sağlamak amacıyla hazırladığı "Ulusal Böbrek Nakli Bekleme Listesi"ne 4-5 merkezin girmediği bildirildi. Akdeniz Üniversitesi (AÜ) Organ Nakli Müdürü Prof. Dr. Alper Demirbaş, listeye girmeyeceklerini açıklarken, Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel Müdürü Doç. Dr. Öner Odabaş, "Bu sisteme itiraz eden kişilerle ilgili kuşkularımız oluşmaya başladı" dedi.
Sağlık Bakanlığının hazırladığı ve Haziran ayında hayata geçirilmesi beklenen "Ulusal Böbrek Bekleme Listesi" tartışma yarattı. Organ ve doku nakil merkezlerinde bilgisayar kayıtlarının düzenlenmesiyle ilgili eğitimler sürerken, 4-5 merkezin listeye hastaları kayıt edebilmek için IP numarası almadığı belirtildi. AÜ Organ Nakli Merkezi'nin listeye girmeyeceği açıklanırken, 3-4 merkezin daha bekleme listesinde yer almayacağı öğrenildi.
Alıcıların doku kayıtlarının bulunacağı Ulusal Böbrek Nakli Bekleme Listesi'yle doku uyumu, yaş, diyalize girme süresi gibi kriterler çerçevesinde donör çıktığında bulunan böbreğin biri süratli bir şekilde en uyumlu üç alıcının bulunduğu bölgeye gönderilecek.
"KUŞKULARIMIZ OLUŞMAYA BAŞLADI"
Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel Müdürü Doç. Dr. Öner Odabaş, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Türkiye'deki 32 organ ve doku nakil merkezinin verilerini bu programa aktararak ulusal bir liste oluşturmayı hedeflediklerini söyledi. Odabaş, 32 merkeze de çağrı yaptıklarını, her merkezin eleman göndererek bekleme listelerini programa aktarmaya başladığını, ancak 4-5 merkezin eleman göndermediğini veya bilgilerin sisteme aktarılması amacıyla IP numarası almadığını dile getirdi.
Bu merkezlere çağrı yaptıklarını ancak henüz cevap alamadıklarını ifade eden Odabaş, "Bir çağrı daha yapabilir, bir şans verebiliriz. Amacımız bütün nakil merkezlerinin sisteme katılması. Gelip katılırlarsa ne ala ama katılmayanlar bu sistemin dışında kalacaklar" dedi.
Bu listeyle amaçlarının kadavradan en uygun alıcıya nakil yapılmasını sağlamak olduğunu anlatan Odabaş, bu şekilde kadavradan organ bağışlarının da artacağına inandığını söyledi.
Ulusal Böbrek Bekleme Listesi ile kişisel inisiyatiflerinin ortadan kalkacağına dikkati çeken Odabaş, organ nakillerinin geliştiği tüm ülkelerde bu listelerin olduğunu belirterek, "Bu sisteme itiraz eden kişilerle ilgili kuşkularımız oluşmaya başladı" diye konuştu.
Konuyla ilgili oluşturulan kriterleri iki ay internet sitelerinde tartışmaya açtıklarına işaret eden Odabaş, şöyle devam etti:
"Bütün nakil merkezlerinden geri dönüşümler oldu ama Böbrek Bilim Kurulu başkanlığımızı yapan Alper Beyin merkezinden bir iki satır bile yazmadılar. Bu işi bir tek yapan AÜ değil. Geneli kollamak zorundayız." Böbreklerden birinin nakil merkezinde kalacağını, diğerinin ise bekleme listesindeki en uygun hastaya nakledileceğini dile getiren Odabaş, bu konudaki kararı tümüyle bilgisayar kayıtlarının vereceğini söyledi.
Bazı nakil merkezlerinin "Çıkardığımızı biz alalım, kimse sorgulamasın" anlayışında olduğunu belirten Odabaş, bilgisayar kayıtlarının vereceği kararın organ bağışı yapacak kişilerde güveni artıracağını sözlerine ekledi.
AÜ LİSTEYE GİRMEYECEK
Akdeniz Üniversitesi Organ Nakli Müdürü Prof. Dr. Alper Demirbaş da AA muhabirine yaptığı açıklamada, Ulusal Bekleme Listesi'ne dahil olmayacaklarını söyledi. Bu yılın "Organ Nakli Yılı" ilan edildiğine dikkati çeken Demirbaş, Akdeniz Üniversitesi Organ Nakli Merkezi'nin Avrupa'nın birincisi olduğunu belirterek, "Siz bu merkeze 'bu işi nasıl başardınız' diye sormuyorsunuz? Üstelik Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Organ Nakli Merkezi'ni, Sağlık Bakanlığı bilim kurullarından çıkarıyorsunuz" dedi.
Ülkelerin organ nakli politikalarının sürekli değişemeyeceğini ifade eden Demirbaş, Türkiye'de başka bir model aramaya gerek olmadığını, mevcut sistemin sürdürülebilir olduğunu savundu.
Ulusal bekleme listesinin Avrupa'da kişi başına milli geliri 40 bin avro olan bir kaç ülkede uygulandığını belirten Demirbaş, Türkiye'de uygulamasının doğru olmadığını söyledi.
Geçen yıl Türkiye'de yapılan böbrek nakillerinin yüzde 35'inin AÜ'de gerçekleştiğini ifade eden Demirbaş, kadavradan en fazla nakillerin de kendi merkezlerinde yapıldığını vurguladı. Demirbaş, "22 Hazirana kadar ulusal bekleme listesine girmememiz durumunda ulusal paylaşıma giremeyeceğimiz söylendi. Bu haliyle başka hastanelerden çıkan kadavraları kullanamayacağız. Biz ulusal bekleme listesine girmeyeceğiz.
Bu durum tempomuzu azaltmaz" dedi.
Organ naklinin insan hayatını ilgilendiren ciddi bir iş olduğunu dile getiren Demirbaş, sözlerini şöyle tamamladı:
"Ciddi işler, ciddi bilgiler ve adımlarla çözülür. İstanbul'da yılda 5-6 böbrek nakli yapan insanları bu işin başına getirirseniz 5-6 nakil
yaparsınız, olan 40 bin hastaya olur. Bizim modelimizin başarısı yıllardır tekrarlanıyor. Bundan sonra ne yapabilirler, ruhsatımızı mı alacaklar? O da olabilir. Onun da hesabını hastalara verirler."